Ο 36χρονος Δραμινός κατέκτησε την πολύ δύσκολη και σημαντική κριτική επιτροπή με τρία έργα του από μέταλλα, σχοινιά, δέρματα, ξύλα κι άλλα ετερόκλητα υλικά. Συχνά τα μαζεύει από τους δρόμους της Αθήνας και τα συνθέτει με την ησυχία του ακούγοντας ραδιόφωνο
Της Παρής Σπίνου
Με εμφανή συγκίνηση και τρακ ο Κώστας Σαχπάζης, ο 36χρονος φετινός νικητής των βραβείων ΔΕΣΤΕ, που διακρίθηκε «για το πολύπλοκο γλυπτικό έργο του», σήκωσε ψηλά, με την προτροπή των φίλων του, xωρίς να μπορεί να αρθρώσει λέξη, το πολυπόθητο έπαθλο: ένα χρυσό χέρι που σχηματίζει το γράμμα «δ». Ασφαλώς παραπέμπει στα αρχικά του Ιδρύματος, αλλά και του ονόματος του προέδρου του Δάκη Ιωάννου, ωστόσο δείχνει και τη νέα δύναμη που εισβάλλει στον εικαστικό χώρο.
Προχθές βράδυ πλήθος κόσμου από όλες τις τέχνες συνέρρευσε στο φωταγωγημένο Μέγαρο Σταθάτου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για το καθιερωμένο βραβείο (συνοδεύεται από έπαθλο 10.000 ευρώ), που από το 1999 υποστηρίζει τη νέα γενιά εικαστικών από Ελλάδα και Κύπρο και την προβάλλει τόσο εντός όσο και στο εξωτερικό.
«Ο νέος Αβρανάς», είπαν μερικοί με ενθουσιασμό. Ισως γιατί και οι δύο έχουν περίπου την ίδια ηλικία και ξεκίνησαν από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Ομως ο Σαχπάζης δεν ασχολείται με την κινούμενη εικόνα όσο με τις τρεις διαστάσεις. Με μέταλλα, σχοινιά, δέρματα, ξύλα, λάστιχα, πλεξιγκλάς κι άλλα ετερόκλητα υλικά δημιούργησε για την έκθεση του βραβείου ΔΕΣΤΕ δύο συνθέσεις πάνω σε τραπέζια και μία που αιωρείται από την οροφή. Εργα που μοιάζουν «να σπάζουν τον χώρο», παίζουν με το είναι και το φαίνεσθαι, με το συγκεκριμένο και το αφηρημένο, με τις φυσικές οντότητες και τις νοητικές δομές. Οπως μας λέει ο ίδιος: «Είναι έργα απλουστευμένα στη συναρμογή τους και φτιάχνονται με καθαρά σχήματα και χειρονομίες μέσω μια διαδικασίας παίδευσης και διάχυσης με έμφαση στη σωματικότητα και την υλικότητά τους».
«Εξυπνη και ευαίσθητη δουλειά» τη χαρακτηρίζει η Bice Curiger, επιμελήτρια του Kunsthaus Ζυρίχης και μέλος της εξαμελούς κριτικής επιτροπής. «Ενσπείρει την αμφιβολία στο εσωτερικό όλων των στεγανών κατηγοριών της τέχνης και της ιστορίας της, ενώ επίπονα πραγματεύεται τις πολλαπλές εκφάνσεις μιας ιδέας διακριτικής αποσταθεροποίησης». Η ίδια, πριν βάλει τέλος στην αγωνία των έξι υποψηφίων για το ΔΕΣΤΕ 2013 (Μαρία Θεοδωράκη, Ηλίας Παπαηλιάκης, Michail Pirgelis, Κώστας Σαχπάζης, Aλέξανδρος Τζάννης, Μαριάννα Χριστοφίδου), τόνισε ότι η ποιότητα της φετινής έκθεσης είναι εξαιρετική. Ο Δάκης Ιωάννου συνεχάρη όλους τους καλλιτέχνες «ανεξαρτήτως αποτελέσματος», υπογραμμίζοντας ότι σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα συνεχίσει να στηρίζει την ελληνική τέχνη και να δίνει βήμα στους νέους.
Η επιλογή του νικητή δεν ήταν εύκολη διαδικασία. Οι καλλιτέχνες έπρεπε να παρουσιάσουν οι ίδιοι το έργο τους στην κριτική επιτροπή και να απαντήσουν σε ερωτήσεις. «Ηταν μια απαιτητική επιτροπή, με σημαντικά μέλη», μας λέει ο Κώστας Σαχπάζης. «Το ΔΕΣΤΕ εδώ και χρόνια κάνει εντατική δουλειά για την προώθηση του βραβείου και της εγκυρότητάς του». Αυτό όμως που τον χαροποιεί ιδιαίτερα είναι ότι το βραβείο είναι «ένα άνοιγμα προς το ευρύτερο κοινό. Με ενδιαφέρουν η επικοινωνία, η συζήτηση, ο προβληματισμός, η αξιολόγηση και η κριτική, στοιχεία ουσιαστικά για να προχωρήσω».
Γεννημένος το 1977 στη Δράμα με σπουδές στην Αθήνα και το Βερολίνο (Weinensee Kunsthoschule) ο νεαρός δημιουργός έχει εκθέσει φέτος ατομικά στην Art Basel και ομαδικά στο Λονδίνο στον χώρο τέχνης Sadie Coles. Πέρυσι πήρε μέρος στο Διεθνές Φεστιβάλ Γλασκόβης και στο αφιέρωμα «Αφαίρεση μετά την αφαίρεση» του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης. Το 2011 επιμελήθηκε την έκθεση «Τhe Non-existent Hand» στο ξενοδοχείο «Γαλήνη», στο πλαίσιο του ReMap3, στην Αθήνα.
Ανήσυχος και ερευνητικός, του αρέσει να τριγυρνάει στην πόλη συλλέγοντας συχνά πεταμένα υλικά, τα οποία στη συνέχεια συνθέτει στην ησυχία του εργαστηρίου του, με φυσικό φως, ακούγοντας μουσική από το ραδιόφωνο. «Εμπνευση είναι ένας άδειος χώρος, που ανοίγεται με τον αυτοσαρκασμό και την εμπιστοσύνη στους άλλους». Προχωράει τα έργα του με την πράξη του χτισίματος και του γκρεμίσματος και στις κατασκευές του υπάρχει η έννοια τού ready-made. «H γλυπτική, όπως και η ραπτική, είναι αποτέλεσμα εξάσκησης και δοκιμών».
Πώς είναι όμως να ζει και να εργάζεται ένας νέος εικαστικός στην Ελλάδα, σε μια εποχή εξαιρετικά δύσκολη;
«Η τέχνη και οι δομές της βρίσκονται σε κρίση, όπως και η κοινωνία. Η κρίση αυτό που μπορεί να κάνει είναι να ενεργοποιήσει όλους αυτούς που δεν συμμετείχαν στα εικαστικά, αλλά και κοινωνικά δρώμενα. Η τέχνη, αντίστοιχα, να προαγάγει την ευρύτερη ανησυχία και δημιουργικότητα», μας απαντά. «Πάντα υπήρχαν προβλήματα, ωστόσο αυτή τη στιγμή μπορείς να δεις πιο καθαρά γύρω σου, να αξιολογήσεις και να βρεις πού μπορείς να βασιστείς. Σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για επικοινωνία με τους ανθρώπους, αλλά και με τα έργα τέχνης».
Info: Κριτική Επιτροπή του Βραβείου ΔΕΣΤΕ 2013: Δάκης Ιωάννου, πρόεδρος ιδρύματος ΔΕΣΤΕ, John Bock, καλλιτέχνης, Bice Curiger, επιμελήτρια Kunsthaus Zυρίχης, Daniel Birnbaum, διευθυντής Μοderna Museet Στοκχόλμης, Michael Ringier, συλλέκτης, Βeatrix Ruf, διευθύντρια Kunsthalle Ζυρίχης. Η έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα διαρκέσει μέχρι 30/9 (Νεοφ. Δούκα 4, Κολωνάκι, τηλ.: 210-7228321-3).
