Ο σκηνοθέτης του «Λαβύρινθου του Πάνα», ο πιο ευφάνταστος παραμυθάς του σύγχρονου σινεμά, ακόμα κι όταν φαντάζεται την καταστροφή του κόσμου και δημιουργεί εξωγήινα τέρατα και γήινα ρομπότ, προκρίνει το συναίσθημα και τον λυρισμό. Φέρνει την τεχνολογία στα μέτρα και τον ρομαντισμό του. Και, βέβαια, κάτι έχει να μας πει που αφορά τη ζωή και τις σχέσεις μας σήμερα

Της Λήδας Γαλανού

Από τις πρώτες του εξορμήσεις στο σινεμά του φανταστικού, με το «Cronos» και το «Mimic» στη δεκαετία του ’90, μέχρι το βυθισμένο στο εφιαλτικό σκοτάδι «Η ραχοκοκαλιά του διαβόλου», το μετα-βαμπιρικό «Blade II», την goth πολιτική ματιά τού «Hellboy» και το α λα Μέρι Σέλεϊ ρομαντικό αριστούργημα «Ο λαβύρινθος του Πάνα», ο Μεξικανός Γκιγιέρμο ντελ Τόρο έχει δικαιωματικά φορέσει το στέμμα τού πιο ευφάνταστου παραμυθά του σύγχρονου σινεμά. Και η νέα του ταινία, το πληθωρικό, πανάκριβο υπερθέαμα «Pacific Rim», μόνο επιβεβαιώνει τη θέση του.

Η ταινία εκτυλίσσεται στο κοντινό μέλλον, όταν ο κόσμος των ανθρώπων βρίσκεται σε πόλεμο με τα θεόρατα εξωγήινα τέρατα, τα Καϊτζού, που αναδύονται από ένα ρήγμα στην καρδιά του Ειρηνικού ωκεανού και ισοπεδώνουν σε κάθε τους βήμα ολόκληρες πόλεις. Οι άνθρωποι, για να αμυνθούν, έχουν κατασκευάσει τα δικά τους «τέρατα», τα γιγαντιαία ρομπότ Γέγκερ, που πιλοτάρονται από δύο άτομα σε απόλυτο σωματικό κι εγκεφαλικό συγχρονισμό. Καθώς η Γη μοιάζει να χάνει τη μια μάχη μετά την άλλη, η σωτηρία της ανθρωπότητας καταλήγει να εξαρτάται από ένα αταίριαστο δίδυμο πιλότων, έναν αξιωματικό σε δυσμένεια και μια άπειρη νεαρή μαθητευόμενη.

Τεχνολογία και συναίσθημα

«Η ιδέα που με τράβηξε στην ιστορία», εξηγεί ο Ντελ Τόρο, «ήταν να δώσω σ' αυτό το σύμπαν μια πολύ διαφορετική εικόνα κι έναν τόνο συναισθηματικό. Να πλησιάζει περισσότερο τη φαντασία, παρά την επιστημονική φαντασία. Εικαστικά να είναι περισσότερο λυρική, παρά τεχνολογική. Οχι ήρεμη και καθαρή και αποστειρωμένη, αλλά βρόμικη κι οξειδωμένη, σκουριασμένη και ρομαντική με κάποιον τρόπο. Η ιστορία είναι ακριβώς η ίδια με τη “Ραχοκοκαλιά του διαβόλου” ή το “Hellboy”: βασίζεται στην ιδέα ότι πρέπει να ενωθούμε για να επιβιώσουμε κι ότι μια ομάδα αταίριαστων ανθρώπων μπορούν να συνεργαστούν και, αν εμπιστευτούν ο ένας τον άλλον, να καταφέρουν κάτι μεγάλο».

Κάτι αληθινά μεγάλο καταφέρνει κι ο ίδιος ο Ντελ Τόρο στο «Pacific Rim». Με τον αγνό ενθουσιασμό ενός πραγματικού fanboy και χωρίς προσχήματα σοβαροφάνειας, φτιάχνει ένα κινηματογραφικό παιχνίδι όπου τεράστια τέρατα πολεμούν σώμα με σώμα με τεράστια ρομπότ, σαν να κάθεται στο χαλί του σπιτιού του και να παίζει με τους Power Rangers του, αλλά σε μια κλίμακα που δεν έχουμε ξαναδεί στο σινεμά. Για να πραγματοποιήσει την ταινία, ο Ντελ Τόρο κατασκεύασε, εν μέρει σε σκηνικό, εν μέρει σε ψηφιακό animation, ένα ολοκαίνουργιο, διαβρωμένο σύμπαν πάνω στη Γη, το οποίο αποτύπωσε ο διευθυντής φωτογραφίας Γκιγιέρμο Ναβάρο (βραβευμένος με Οσκαρ για τον «Λαβύρινθο του Πάνα») σε μια ψηφιακή κάμερα Red Epic και μετέτρεψε σε στερεοσκοπικό 3D. Τα πρωτοφανή ειδικά εφέ της ταινίας υπογράφει, φυσικά, η ILM.

Το καστ υποκλίνεται στον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο

Μιλώντας, ωστόσο, με τους πρωταγωνιστές της ταινίας, αντιλαμβάνεται κανείς γρήγορα ότι το κίνητρο της συμμετοχής τους σ’ αυτήν δεν ήταν μόνο το… μέγεθος και η προβλεπόμενη εμπορική επιτυχία του «Pacific Rim», αλλά κυρίως ο συγχρωτισμός με την ιδιοφυΐα του σκηνοθέτη.

«Γνώρισα τον Γκιγιέρμο από τον Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου», λέει η υποψήφια για Οσκαρ με το «Βαβέλ», Ρίνκο Κικούτσι. «Αμέσως του είπα ότι θέλω πολύ να συνεργαστούμε. Και οκτώ χρόνια αργότερα, έκανα οντισιόν και πήρα τον ρόλο. Θαυμάζω τρομερά τη δουλειά του. Είναι σαν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα».

Το ίδιο νιώθει κι ο Ιντρις Ελμπα, γνωστός από το «The Wire», το «Thor», τον «Προμηθέα», ο πρωταγωνιστής στη νέα κινηματογραφική βιογραφία του Νέλσον Μαντέλα: «Το βασικό μου κίνητρο ήταν να δουλέψω με τον Γκιγιέρμο. Είμαι φαν, αγαπώ τις ταινίες του, αγαπώ τη φαντασία του».

«Αυτή η πρόταση δεν ήταν κάτι που απορρίπτεις. Είμαι εξαιρετικά προνομιούχος που συμμετέχω σε μια τόσο τρελή, γιγαντιαία ταινία. Οταν ο Γκιγιέρμο σου ζητά να γίνεις μέρος αυτού του υπέροχου οράματος που έχει δημιουργήσει, νομίζω απλώς ρωτάς “πού υπογράφω;” δηλώνει ο Μπερν Γκόρμαν. Κι ο Ρομπ Καζίνσκι, γνωστός σ’ όσους παρακολουθούν το «True Blood», συμπληρώνει με δέος: «Με χαρά θα εμφανιζόμουν στην ταινία υποδυόμενος το παπούτσι κάποιου ή ένα δέντρο στο φόντο. Ο Γκιγιέρμο κάνει ταινίες που αποτελούν ένα υπερθέαμα, αλλά η καθεμιά τους βασίζεται στην πραγματικότητα και μάλιστα, μια ανθρώπινη πραγματικότητα, όσο εξωγήινα κι αν είναι τα πλάσματα που δημιουργεί. Εχουν ανθρώπινη ψυχή».

Οσο για τον Τσάρλι Χάναμ, τον πρωταγωνιστή της ταινίας (και τον ηθοποιό που ετοιμάζεται να ενσαρκώσει τον Κρίστιαν Γκρέι στις «50 αποχρώσεις του γκρι»), μοιάζει μαγεμένος από τον σκηνοθέτη του: «Νομίζω ότι βρίσκεται εκεί ψηλά μαζί με τους μετρ του κινηματογράφου της εποχής μας. Κατανοεί το κάθε τμήμα της κινηματογραφικής παραγωγής όσο κανένας άλλος κι αυτό του δίνει μια αληθινή άνεση δημιουργίας. Δεν λειτουργεί με άξονα τις ανασφάλειές του, αλλά γνωρίζοντας ότι είναι ο άρχοντας του σινεμά».

Monsters vs Robots

Μπορεί στην ταινία να φιγουράρει ένα επώνυμο καστ, οι αληθινοί πρωταγωνιστές του «Pacific Rim», όμως, είναι τα τέρατα και τα ρομπότ, που σχεδίασε στη φαντασία του ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο και υλοποίησε η πολυάριθμη ομάδα του.

«Για μένα τα τέρατα είναι συγκινητικά, σ' ένα ενστικτώδες επίπεδο» εξομολογείται ο σκηνοθέτης. «Ταυτίζομαι μαζί τους. Και τα ρομπότ είναι συγκινητικά γιατί μοιάζουν με το απόσταγμα της ανθρωπότητας μ' έναν παράξενο τρόπο. Μου φαίνονται πολύ ανθρώπινα και συγκινητικά κι όχι απάνθρωπα και σκληρά. Αυτό το ένιωθα απ' όταν ήμουν παιδί. Και το να δημιουργήσω και τα δύο είδη ήταν σπουδαία άσκηση».

Αυτή την έμφαση στην ανθρώπινη διάσταση των υπεράνθρωπων πλασμάτων, στην ιστορία, αλλά και στη δημιουργία τού «Pacific Rim» διαπίστωσαν και οι ηθοποιοί. «Μου αρέσουν οι ταινίες που είναι πιο ποτισμένες από την πραγματικότητα κι από αληθινά ανθρώπινα συναισθήματα» εξηγεί ο Ιντρις Ελμπα. «Κι έτσι η επιστημονική φαντασία δεν είναι ένα είδος με το οποίο είμαι εξ αρχής συνδεδεμένος. Αλλά μ' αρέσει πολύ η ιδέα ότι ένας σκηνοθέτης μπορεί να δημιουργήσει έναν τέτοιο τεράστιο, γιγαντιαίο κόσμο και να σε μεταφέρει εκεί ως θεατή». Για τη Ρίνκο Κικούτσι, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά: «Μεγάλωσα με πολλές ταινίες με τέρατα και ταινίες με ρομπότ, απ' όταν ήμουν παιδάκι. Φυσικά είμαι Γιαπωνέζα. Και βέβαια είμαι φαν του ιαπωνικού animation σαν το “Ghost in the Shell” και το “Evangelion” κι όλα αυτά τα anime τα αγαπώ».

«Πάντα μου άρεσαν τα anime και τα καϊτζού ως είδος» συμπληρώνει ο Μπερν Γκόρμαν. «Το ωραίο με την ταινία είναι ότι προφανώς ο Γκιγιέρμο χρησιμοποίησε ή εμπνεύστηκε από στοιχεία του είδους, αλλά τους έδωσε μια ολόκληρη νέα τροπή κι έπλασε έναν νέο κόσμο».

«Ποτέ ώς τώρα η αίσθηση του μεγέθους των Mecha και των Kaiju δεν έχει αποτυπωθεί στην οθόνη με τέτοιο τρόπο» δηλώνει ο Ρομπ Καζίνσκι. «Οταν άρχισα να παίζω Mechwarrior 2, παιδάκι, στον υπολογιστή μου, ή έπαιζα Evangelion ή ακόμα έβλεπα τους Power Rangers όταν ενώνονταν και μετατρέπονταν σ' αυτό το μεγάλο ρομπότ, αυτή η ταινία είναι όλα αυτά επί χίλια».

Το 3D, το green screen και η πραγματικότητα

«Τρελαίνομαι να δουλεύω σε 3D,» λέει με αυθορμητισμό ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο. «Ενθουσιάστηκα όταν το μετατρέπαμε. Μας πήρε 2-3 φορές περισσότερο απ' το συνηθισμένο. Και τριπλάσια χρήματα απ' το συνηθισμένο. Γιατί είχα τον απόλυτο έλεγχο δημιουργικά. Και κάναμε μια πολύ λεπτομερή μετατροπή, δεν αφήναμε ούτε ένα ίχνος ανεπεξέργαστο. Κι έτσι είμαι πολύ περήφανος γι' αυτό, είναι το φορμά στο οποίο προτιμώ να βλέπει ο κόσμος το “Pacific Rim” το 3D. Κι ελπίζω οι θεατές να κρίνουν ότι κάναμε καλή, στιλάτη δουλειά στο 3D της ταινίας».

Ωστόσο οι ηθοποιοί δεν φάνηκαν να ένιωσαν… ανταγωνιστικότητα προς τα ψηφιακά εφέ ή το green screen στη διάρκεια του γυρίσματος. «Νομίζω ότι υπάρχει μια παρανόηση», λέει ο Νεοϋορκέζος κωμικός πρωταγωνιστής του «Horrible Bosses», Τσάρλι Ντέι, «ότι είμαστε διαρκώς μπροστά σε green screens, κι ένας τύπος, σκεπασμένος με μπαλάκια του πινγκ πονγκ μας πλησιάζει γρυλίζοντας. Μακράν απέχαμε από αυτό. Ο Γκιγιέρμο δημιούργησε αυτούς τους πελώριους κόσμους κι αυτά τα πελώρια σκηνικά κι όλα ήταν απίστευτα λεπτομερή και τόσο εμφανή μπροστά μας, που ακόμα κι αν δεν υπήρχαν ψηφιακά τέρατα και ρομπότ, αυτή θα ήταν ούτως ή άλλως μια πολύ υποβλητική ταινία».

Ο Τσάρλι Χάναμ συμφωνεί: «Ημουν λίγο αγχωμένος με την προοπτική όλου αυτού του γυρίσματος σε green screen και περίμενα ότι θα ήταν μεγάλη πρόκληση, για την οποία ήμουν έτοιμος. Και μετά πήγα στο σετ και κατάλαβα ότι το περιβάλλον δεν με επηρέαζε τόσο όσο νόμιζα. Εχει πολύ περισσότερο να κάνει με το ότι κάθεσαι απέναντι από έναν ηθοποιό, κοιτάζεις στα μάτια του και δημιουργείς αυτήν την πραγματικότητα ανάμεσά σας».

Το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε;

Σε μια ταινία που θέλει τεράστια υποθαλάσσια τέρατα να μάχονται γιγαντιαία ρομπότ, το τέλος της ανθρωπότητας μοιάζει ήδη δεδομένο! Εξω, όμως, από τον κόσμο της φαντασίας, πώς πιστεύουν οι συντελεστές του «Pacific Rim» ότι μπορεί να έρθει αυτό και ποια θεωρούν ότι θα είναι η αιτία του;

«Οι άνθρωποι, πιθανότατα», λέει ο Ιντρις Ελμπα, «νομίζω ότι μπορεί σύντομα να ρίξουμε τον κόσμο μας από τον άξονά του. Ουπς!» Ο Τσάρλι Ντέι, ως κωμικός, αντιμετωπίζει το θέμα με γέλιο: «Τα τηλεοπτικά ριάλιτι θα μπορούσαν να είναι η αιτία… Η ποπ μουσική… Εντάξει, θα αναλάβω εγώ την ευθύνη, μπορεί να έχει σχέση με την Αμερική».

Αλλά, φυσικά, ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, με την ανατρεπτικότητα μιας γνήσιας ιδιοφυΐας, έχει διαφορετική γνώμη: «Νομίζω ότι το τέλος του κόσμου θα είναι πολύ βαρετό και πολύ αργό. Δεν νομίζω ότι θα έρθει ξαφνικά. Θα έρθει με πολύ αργό ρυθμό και θα είναι φρικτό, αλλά πολύ μονότονο. Δεν νομίζω ότι θα τελειώσουμε γρήγορα. Δεν θα έρθει ένα διαστημόπλοιο που θα προσγειωθεί και θα μας καταστρέψει. Θα έρθει από εμάς τους ίδιους. Και θα είναι βαρετό».

Info: Το «Pacific Rim» προβάλλεται αυτόν τον καιρό στις κινηματογραφικές αίθουσες της Ελλάδας.