ΜΟΣΧΑ Του ανταποκριτή μας Θανάση Αυγερινού
Στον 14ο χρόνο της απόλυτης πολιτικής κυριαρχίας του Βλαντίμιρ Πούτιν μπαίνει η Ρωσία με σαφή τα δείγματα κοινωνικής ανυπομονησίας και αυξημένων απαιτήσεων του πληθυσμού από την ηγεσία της χώρας, η οποία καλείται να πραγματοποιήσει άλματα στις μεταρρυθμίσεις που η ίδια εν πολλοίς ξεκίνησε, αλλά και να αντιμετωπίσει ταυτοχρόνως συσσωρευμένα προβλήματα και νέες προκλήσεις.
Λίγοι πλέον μοιάζουν να θυμούνται το χάος, που είχε αναλάβει να διαχειριστεί ο Βλ. Πούτιν παραλαμβάνοντας την εξουσία από τον παραπαίοντα Μπαρίς Γέλτσιν την 31η Δεκεμβρίου του 1999 και το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι τι νέο έχει να προσφέρει ο Ρώσος ηγέτης στα 5,5 χρόνια μιας ακόμη προεδρικής του θητείας, που ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο.
Η σταθερότητα του πολιτικού συστήματος, η αποκατάσταση της λειτουργίας του κράτους και η δημιουργία οικονομίας μερικής ευημερίας φαίνεται πως δεν επαρκούν πλέον για την ημερήσια διάταξη της χώρας. Η Ρωσία αποχαιρετά και ψυχολογικά πλέον τους ρυθμούς υψηλής ανάπτυξης του 5-7 % και αγωνίζεται να διατηρήσει ρυθμούς 3-4 %, ενώ μια αντίστοιχη κατιούσα έχουν πάρει και οι δημοτικότητες της πολιτικής της ηγεσίας, που κάποτε κέρδιζε ή και ξεπερνούσε το 70 % των συμπαθειών και τώρα είναι αναγκασμένη να συμβιβαστεί με «δυτικά» μεγέθη – προ κρίσης είναι η αλήθεια.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν όλο και πιο επίμονα ότι το 2013 πρέπει να γίνει χρονιά ενίσχυσης της απεξάρτησης της χώρας από τις εξαγωγές υδρογονανθράκων, που φτάνουν έως και το 60 % των εσόδων του προϋπολογισμού και επιτάχυνσης των πιο τεχνολογικών και μεταποιητικών τομέων, διαφορετικά τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ τα επόμενα χρόνια.
Αγνωστες παραμένουν προς το παρόν οι τυχόν συνέπειες μιας περαιτέρω επιδείνωσης των πραγμάτων στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία, με τις εκτιμήσεις να θέλουν το ρωσικό Αποθεματικό Ταμείο και το Ταμείο Εθνικής Ευημερίας να αντέχουν μόνο δύο χρόνια εάν υπάρξει ριζική πτώση σε τιμές και εξαγωγές πετρελαίου.
Η ευρωπαϊκή κρίση ανησυχεί τη Μόσχα, η οποία προωθεί σταθερά πάντως τη σύσφιξη σχέσεων, πρωτίστως των ενεργειακών διά των αγωγών της, τόσο με την Ε.Ε., όσο και με την Κίνα, ενισχύοντας το ρόλο του «γεφυροποιού» της Ευρασίας, που φαίνεται να διεκδικεί για τον εαυτό της.
Το ευτύχημα για το Κρεμλίνο είναι ότι σύμφωνα με τους δημοσκόπους ο πληθυσμός της χώρας «έχει κουραστεί και από την ηγεσία της χώρας και από τον Πούτιν και από τις διαδηλώσεις και από την αντιπολίτευση», με το 65 % να δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική και το 85 % να έχει εδραία πεποίθηση πως τίποτε στη χώρα δεν εξαρτάται από τη γνώμη του.
Υπ’ αυτήν την έννοια οριοθέτης των εξελίξεων και της ημερήσιας διάταξης «μπορεί να μείνει το Κρεμλίνο έως και 10-15 χρόνια ακόμη», πράγμα, που σημαίνει ότι ο 60χρονος σήμερα Βλ. Πούτιν μπορεί κάλλιστα να διεκδικήσει το 2018 άλλη μια εξαετή θητεία και ίσως και να προλάβει να εγχειρίσει την προεδρία του στον «Μεντβιέντεφ» της εποχής.
Στην αυξημένη διάθεση για διαδηλώσεις διαμαρτυρίας της περασμένης χρονιάς και την κοινή πλέον πεποίθηση, που αποτελεί και βασική επιτυχία της αντιπολίτευσης, ότι οι αξιωματούχοι υπάρχουν μόνο για να χτίζουν ατομικές περιουσίες, το Κρεμλίνο αντιπαρέθεσε το «βαρύ πυροβολικό – μάχη κατά της διαφθοράς», εκδιώκοντας τον υπουργό Αμυνας Ανατόλι Σερντιουκόφ.
Το σχετικό οπλοστάσιο προσφέρει πρακτικώς απεριόριστα περιθώρια αξιοποίησης, πράγμα, που κατά τις εκτιμήσεις θα συμβεί τη χρονιά αυτή με κυμαινόμενη κλιμάκωση, καθώς μάλιστα η καθεστηκυία πολιτική τάξη θα πρέπει να προετοιμάσει και να ισορροπήσει την επερχόμενη αποφυλάκιση του «νεαρού ολιγάρχη» Μιχαήλ Χανταρκόφσκι και τυχόν ένταξή του στην πολιτική ζωή, στην οποία ήδη αποφάσισε να ενεργοποιηθεί εντονότερα σε γραμμή σύγκρουσης με το σημερινό Κρεμλίνο ένας ακόμη μεγαλοεπιχειρηματίας, ο Μιχαήλ Πρόχοροφ.
Παρά την ορισμένη βύθιση στα εσωτερικά και οικονομικά της προβλήματα, η Μόσχα είναι «καταδικασμένη» να αναζητεί τρόπους εναλλακτικής υποστήριξης των περιφερειακών και διεθνών της συμφερόντων, ειδικά σε συνθήκες ανακατατάξεων στη Μέση Ανατολή. Η οικονομική και εν συνεχεία πολιτική «ανασυσπείρωση» των πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών είναι μία από τις κατευθύνσεις με σχετική επιτυχία, που έχει μάλιστα προκαλέσει ανησυχίες στη Δύση και ειδικά στις ΗΠΑ.
Δεύτερος άξονας φαίνεται πως θα παραμείνει η επιφυλακτική στάση στην «αραβική άνοιξη» και η κατά το δυνατό μέγιστη αύξηση του κόστους για τις δυτικές επιλογές στην περιοχή, ειδικά μετά το πικρό μάθημα του Ιράκ και της Λιβύης και «εργαστήριο δοκιμών» τη ματωμένη Συρία, προθάλαμο ενός απευκταίου ιρανικού εφιάλτη.
