ΗΠΑ Μετά τη συμφωνία για την αποφυγή του δημοσιονομικού εκτροχιασμού οι Δημοκρατικοί πανηγυρίζουν, οι Ρεπουμπλικανοί διχάστηκαν και οι πολίτες υπολογίζουν πόσο θα τους στοιχίσει
Της Ελλης Πάνου
Ετσι, λοιπόν, έπειτα από εβδομάδες έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης στην Ουάσιγκτον, η καταστροφή απεφεύχθη στο «και πέντε» και η αμερικανική οικονομία διασώθηκε από τις συνέπειες μιας ελεύθερης πτώσης στον λεγόμενο «δημοσιονομικό γκρεμό».
Οι αγορές πανηγύρισαν, με τους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο εμφανίζονταν πανευτυχείς με τον αέρα του νικητή, οι Ρεπουμπλικανοί, διχασμένοι, προσπαθούν ακόμα να ανασυγκροτηθούν και οι Αμερικανοί πολίτες έβγαλαν χαρτί και μολύβι για να δουν τι θα τους κοστίσει η κατ' αρχάς συμφωνία Βουλής και Γερουσίας, που απέτρεψε προσωρινά μια βαθιά δημοσιονομική κρίση.
Τι πέτυχε τελικά με αυτό τον διακομματικό συμβιβασμό η Ουάσιγκτον; Στην ουσία, μόνο αυξήσεις φόρων, κυρίως για τα υψηλά εισοδήματα, μεταθέτοντας για το επόμενο δίμηνο, μέχρι την 1η Μαρτίου, κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν τις περικοπές δαπανών, ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων, σε βάθος δεκαετίας. Οπως το έθεσε και ο Αμερικανός πρόεδρος: «Η χώρα βρίσκεται τώρα λίγο πίσω από το χείλος του γκρεμού».
Σε γενικές γραμμές τα ατομικά εισοδήματα πάνω από 400.000 και τα οικογενειακά πάνω από 450.000 δολάρια ετησίως θα φορολογούνται πλέον με κλίμακα 39,6%, αντί 35% που ήταν μέχρι τώρα, και θα έχουν λιγότερες απαλλαγές.
Με 40% από 35% θα φορολογούνται και οι ακίνητες περιουσίες αξίας πάνω από 5 εκατομμύρια δολάρια, ενώ και η μεσαία τάξη θα γίνει «φτωχότερη» κατά 2.000 δολάρια περίπου τον χρόνο, λόγω της αύξησης της παρακράτησης φόρου στις μηνιαίες αποδοχές. Συνολικά η συμφωνία υπολογίζεται ότι θα επηρεάσει, πολύ ή λίγο, το 77% των αμερικανικών νοικοκυριών.
Κυρίως, όμως, επειδή δεν δίνει ένα οριστικό τέλος στα ανοιχτά δημοσιονομικά προβλήματα, η νέα νομοθεσία προετοιμάζει το σκηνικό για τις μάχες που θα ακολουθήσουν στο Κογκρέσο τους επόμενους μήνες, σχετικά με το έλλειμμα και το χρέος. «Πριν ανοίξετε τις σαμπάνιες», προειδοποιούσε ο αναλυτής του Foreign Policy, Ντέιβιντ Ρόθκοπφ, «να θυμάστε ότι μόλις τελειώσει η ψηφοφορία στη Βουλή, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την έναρξη της επόμενης κρίσης».
Τρεις κρίσεις, για την ακρίβεια. Κατ' αρχάς, η αμερικανική κυβέρνηση έχει ήδη φτάσει στο όριο δανεισμού που επιτρέπει η τρέχουσα νομοθεσία που είναι τα 16,4 τρισ. δολάρια και θα πρέπει το Κογκρέσο να εγκρίνει την αύξηση του κρατικού χρέους μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, διακινδυνεύοντας πιθανή υποβάθμιση της αμερικανικής οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης.
Επειτα, είναι οι αυτόματες περικοπές των δαπανών, που εάν δεν υπάρξει άλλη συμφωνία, θα αρχίσουν να ισχύουν από την 1η Μαρτίου. Και, τέλος, τίθεται εν αμφιβόλω η ίδια η λειτουργία της κυβέρνησης, καθώς το Κογκρέσο θα πρέπει να εγκρίνει τη νέα χρηματοδότησή της μέχρι τις 27 Μαρτίου, αλλιώς το Δημόσιο θα πρέπει να κατεβάσει ρολά.
Κανένα από τα δύο κόμματα δεν ήταν απόλυτα ικανοποιημένο με τη συμφωνία. Τρεις Δημοκρατικοί βουλευτές ψήφισαν «όχι» με το επιχείρημα ότι δεν αντιμετωπίζεται το τεράστιο έλλειμμα, ενώ η αριστερή πτέρυγα υποστήριξε ότι ο Λευκός Οίκος ξέχασε τις υποσχέσεις του για φορολόγηση οικογενειακών εισοδημάτων πάνω από 250.000 δολάρια, υποκύπτοντας στις πιέσεις των αντιπάλων του.
Ωστόσο, η εξέλιξη χαρακτηρίζεται «καθαρή νίκη» για τον Μπαράκ Ομπάμα και το κόμμα των Δημοκρατικών πιστώνεται τελικά με μια επιτυχία. Οσο για τους Ρεπουμπλικανούς, ψάχνουν να βρουν τι πήγε στραβά. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στη Βουλή έδειξε ότι το κόμμα είναι βαθιά διχασμένο και δεν έχει καταφέρει ακόμα να βρει τον δρόμο του μετά την ήττα στις εκλογές.
Επειτα από πολύωρες επίπονες διαβουλεύσεις κι εν μέσω διφορούμενων μηνυμάτων από την κομματική βάση και τις φιλικές οργανώσεις, λιγότεροι από τους μισούς Ρεπουμπλικανούς βουλευτές ενέκριναν τη συμφωνία, με τον δεύτερο και τον τρίτο στην ιεραρχία του κόμματος να ψηφίζουν «όχι», παρά τη θετική εισήγηση του ηγέτη τους, Τζον Μπέινερ.
Αμφισβητώντας την κρίση του, πολλοί υποστήριξαν φανερά θυμωμένοι ότι έγκριση του σχεδίου σημαίνει απόρριψη βασικών αρχών του κόμματος, όπως οι δραστικές περικοπές δαπανών, την ώρα που γίνονται αποδεκτά μέτρα-ανάθεμα για τους Ρεπουμπλικανούς, δηλαδή οι αυξήσεις φόρων για τα υψηλά εισοδήματα.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν μεγάλη ήττα για τον δεύτερο στην πολιτική ιεραρχία της χώρας, τον Τζον Μπέινερ, που ετοιμάζεται σήμερα να διεκδικήσει πάλι το αξίωμα του προέδρου της Βουλής, στην πρώτη συνεδρίαση του σώματος, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου.
