Τόσο απότομη είναι η «αφύπνιση» των αρμοδίων για τη μεταναστευτική τραγωδία, ώστε κάποιος λιγότερο ενημερωμένος θα πίστευε πως οι μαζικοί, συνεχόμενοι πνιγμοί στα νερά της Μεσογείου είναι κάτι σπάνιο, μια ασυνήθιστη τραγωδία, ενώ στην πραγματικότητα είναι σχεδόν ένα καθημερινό φαινόμενο, ένας ακήρυχτος πόλεμος στα σύνορα της ηπείρου
«Η Σικελία δεν είναι μόνο τα σύνορα της Ιταλίας, αλλά και τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Οι άνθρωποι δεν έρχονται εδώ με τα πλοία για να ξαπλώνουν στις παραλίες μας, αλλά για να μετακινηθούν σε άλλες χώρες, στους συγγενείς τους. Θα επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις ώστε να αλλάξουμε το ευρωπαϊκό δίκαιο για το άσυλο. Η Ευρώπη δεν μπορεί να απαιτεί από εμάς να μεριμνούμε για τους πρόσφυγες, χωρίς να κουνά το δαχτυλάκι της»
Αντζελίνο Αλφάνο, Ιταλός υπουργός Εσωτερικών
Του Γιώργου Τσιάρα
Την ίδια στιγμή που στη στοιχειωμένη Λαμπεντούζα οι Ιταλοί δύτες ανασύρουν ακόμη από τον βυθό τις τυμπανιαίες σωρούς των αδικοχαμένων Αφρικανών ναυαγών, στην υπόλοιπη Ευρώπη χύνονται ποταμοί «επίσημων» δακρύων –κατά τεκμήριο κροκοδείλιων– για το διαρκές δράμα των μεταναστών, που χάνονται κατά χιλιάδες στα αόρατα, θαλάσσια τείχη του «φρουρίου Σένγκεν». Τηρουμένων των αναλογιών, το ναυάγιο της Λαμπεντούζα θυμίζει λίγο τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα: τόσο απότομη είναι η «αφύπνιση» των αρμοδίων για τη μεταναστευτική τραγωδία, ώστε κάποιος λιγότερο ενημερωμένος θα πίστευε πως οι μαζικοί, συνεχόμενοι πνιγμοί στα νερά της Μεσογείου –στο Αιγαίο, στο Λιβυκό, στην Αδριατική, στο Γιβραλτάρ, και βέβαια στα «μαύρα», βαθιά, ανθρωποβόρα νερά που χωρίζουν τη Λιβύη από τη Σικελία- είναι κάτι σπάνιο, μια ασυνήθιστη τραγωδία, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, ένας ακήρυχτος πόλεμος στα σύνορα της ηπείρου.
«Ξύπνησε» λοιπόν η Ιταλία από τις τρομερές εικόνες των πνιγμένων γυναικόπαιδων που αραδιάζονται κατά δεκάδες στις ακτές της και ζήτησε (με καθυστέρηση τουλάχιστον είκοσι χρόνων, ενός Σένγκεν και δύο Δουβλίνων) την εκ βάθρων αλλαγή της ευρωπαϊκής πολιτικής για τους πρόσφυγες. Και χθες, οι αρμόδιοι υπουργοί Εσωτερικών της Ενωσης συζήτησαν το θέμα στο Λουξεμβούργο, αναζητώντας, λέει, νέες στρατηγικές και μέτρα στο πεδίο της μεταναστευτικής πολιτικής.
Εκρηξη ευαισθησίας
Από κοντά και η εδώ και δεκαετίες κοιμωμένη Κομισιόν, η οποία διά στόματος της υπεύθυνης επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων, Σεσίλια Μάλμστρεμ, έσπευσε να διατρανώσει τη βούλησή της για την οργάνωση μιας «μεγάλης κλίμακας επιχείρησης ασφάλειας και διάσωσης στη Μεσόγειο», από την Κύπρο ώς την Ισπανία, ώστε «να μην ξαναζήσουμε άλλη Λαμπεντούζα». «Θα ζητήσω την απαραίτητη υποστήριξη και τους απαραίτητους πόρους για να το κάνουμε, για να σώσουμε περισσότερες ζωές», εξήγησε η επίτροπος, διευκρινίζοντας πως η επιχείρηση θα πραγματοποιηθεί από τη δύναμη Frontex, την υπηρεσία επιτήρησης των ευρω-συνόρων. Ωστόσο, η ξαφνική έκρηξη ευαισθησίας δεν κράτησε παρά λίγες ώρες, αφού κατά την υπουργική σύνοδο οι βόρειες και κεντρικές χώρες αρνήθηκαν –για ακόμη μία φορά– να τροποποιήσουν τους δρακόντειους κανονισμούς περί ασύλου ώστε να βοηθήσουν την Ιταλία και τους άλλους νότιους «συνοροφύλακες», μετά την τραγωδία. Ως γνωστόν, η συμφωνία του Δουβλίνου επιβάλλει στις χώρες άφιξης να διαχειρίζονται τα αιτήματα ασύλου και να εξασφαλίζουν τη φιλοξενία των αιτούντων. Λοιπόν, από τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε., τα 24 αντιτάχθηκαν σε μια τροποποίηση των κανονισμών στο θέμα του ασύλου.
Ο Γερμανός (υπηρεσιακός) υπουργός Χανς-Πέτερ Φρίντριχ, αίφνης, ξεκαθάρισε ότι το Δουβλίνο ΙΙ «δεν χρειάζεται να τροποποιηθεί», τονίζοντας ότι «η Γερμανία είναι η χώρα που διαχειρίζεται τον μεγαλύτερο αριθμό αιτημάτων ασύλου στην Ευρώπη»… Παρόμοιες «σκληρές» αντιμεταναστευτικές απόψεις εξέφρασαν τόσο ο ομόλογός του της Σουηδίας, Τομπίας Μπίλστρεμ, όσο και εκείνος της Δανίας Μόρτεν Μπόντσκοφ. «Η Ε.Ε. έχει όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσει» το ζήτημα αυτό, υποστήριξε ανερυθρίαστα ο Μπόντσκοφ. «Ολα τα κράτη θα έπρεπε να τα καταφέρνουν τόσο καλά όσο η Σουηδία και η Γερμανία», σε ό,τι αφορά το άσυλο, σχολίασε ο Μπίλστρεμ, χωρίς να κοκκινίσει στιγμή…
Αντίθετα, ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο άσκησε σφοδρή κριτική στο ισχύον ευρωπαϊκό μεταναστευτικό δίκαιο και ειδικά στο Δουβλίνο ΙΙ, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της αλήθειας. «Η Σικελία δεν είναι μόνο τα σύνορα της Ιταλίας, αλλά και τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. Οι άνθρωποι δεν έρχονται εδώ με τα πλοία για να ξαπλώνουν στις παραλίες μας, αλλά για να μετακινηθούν σε άλλες χώρες, στους συγγενείς τους. Θα επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις ώστε να αλλάξουμε το ευρωπαϊκό δίκαιο για το άσυλο. Η Ευρώπη δεν μπορεί να απαιτεί από εμάς να μεριμνούμε για τους πρόσφυγες χωρίς να κουνά το δαχτυλάκι της» τόνισε. Ιδιαιτέρως επικριτική μετά την καταστροφή στη Λαμπεντούζα εμφανίστηκε και η πρόεδρος του ιταλικού Κοινοβουλίου Λάουρα Μπολντρίνι. Οπως δήλωσε, «η Ε.Ε. έχει 28 κράτη-μέλη. Το καθένα με ξεχωριστό δίκαιο περί ασύλου. Αν δεν σταματήσει αυτό, δεν μπορούμε να μιλάμε για ενωμένη Ευρώπη»…
Μόλις 60 εκατ. για τη Frondex
Κατά τα άλλα, η (επίσης Σουηδέζα) κυρία Μάλμστρεμ διευκρίνισε πως θα επιμείνει στο αίτημά της προς τα κράτη-μέλη να κάνουν «το μέγιστο που μπορούν» για να επανεγκαταστήσουν περισσότερους πρόσφυγες, εξηγώντας πως σήμερα «είναι έξι ή επτά χώρες που παίρνουν όλη την ευθύνη». Και ετοίμασε τις βαλίτσες της για να συνοδεύσει σήμερα τον συντετριμμένο, είναι αλήθεια, «κομίσιονερ» Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο κατά την επίσκεψή του στη Λαμπεντούζα, όπου θα «αποτίσει φόρο τιμής στα θύματα και για να εκφράσει αλληλεγγύη και ευγνωμοσύνη στους κατοίκους της».
Δεν ξέρουμε αν οι επίσημοι των Βρυξελλών θα συμμετάσχουν, ευκαιρίας δοθείσης, στο μακάβριο σπορ της καταμέτρησης των σορών, που έχουν φτάσει τις 232, και αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες να ξεπεράσουν τις 300. Το βέβαιο είναι πως ξέρουν καλά να μετρούν τα χρήματα που ξοδεύουν για τον έλεγχο των ευρωπαϊκών ακτών και τη «διάσωση» των ναυαγών, που έχει ανατεθεί από το 2004 στη Frontex: μια υπηρεσία αιχμής, που όμως έχει έναν αστείο προϋπολογισμό ύψους μόλις 60 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως – έναν «προϋπολογισμό-ντροπή για την Ευρώπη», όπως τον αποκάλεσε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Λοράν Φαμπιούς.
Αντί επιλόγου, να σημειώσουμε πως στην Ιταλία η κυβέρνηση συνασπισμού του Ενρίκο Λέτα ανακοίνωσε πως θα πραγματοποιηθεί έκτακτη σύσκεψη για την τροποποίηση του νόμου Μπόσι-Φίνι που θεωρεί «ύποπτους» όλους τους μετανάστες χωρίς χαρτιά και τους χαρακτηρίζει συλλήβδην «εγκληματίες», επιβάλλοντάς τους μάλιστα και βαρύ πρόστιμο. Ο θαυμάσιος αυτός νόμος της «πολιτισμένης» Ιταλίας μεταξύ άλλων απαγορεύει στους Ιταλούς ψαράδες να διασώζουν μετανάστες από σκάφη που δεν έχουν ακόμη βουλιάξει, και τους υποχρεώνει να ενημερώνουν –αντί της ακτοφυλακής– το κέντρο θαλασσίων επιχειρήσεων του υπουργείου Εσωτερικών στη Ρώμη.
