Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελλάκη
Μετά την τραγωδία της Λαμπεντούζα, η Ιταλία προσπαθεί να καταλάβει πώς πρέπει να χειριστεί, στο εξής, το όλο θέμα της μετανάστευσης. Οι νεκροί, στο μικρό νησί αυτό νότια της Σικελίας, ξεπέρασαν τους τριακόσιους και οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων εντοπισμού των νεκρών άρχισαν να διαδίδουν κατά κάποιον τρόπο ότι, πιθανώς, δεν θα καταφέρουν να ανασύρουν όλα τα πτώματα.
Οσο για τους 155 διασωθέντες, πρόκειται να έλθουν στη Ρώμη, όπου προθυμοποιήθηκε να τους φιλοξενήσει ο κεντροαριστερός δήμαρχος Ινιάτσιο Μαρίνο, μέχρις ότου εξεταστούν, προφανώς, οι αιτήσεις τους για πολιτικό άσυλο.
Και από το θέμα αυτό, άρχισε η όλη συζήτηση: ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, τάχθηκε ανοικτά υπέρ της αναθεώρησης του ισχύοντος νόμου, για μια πιο αποτελεσματική παροχή του δικαιώματος ασύλου σε όσους προέρχονται από χώρες με εμφυλίους, εμπόλεμες καταστάσεις ή άλλες ανθρώπινες τραγωδίες.
Η υπόθεση, όμως, αφορά το φαινόμενο της μετανάστευσης στο σύνολό της, με επιλογές που προκαλούν μεγάλες εντάσεις, όπως διαπιστώθηκε, χθες, στο ιταλικό Κοινοβούλιο.
Οι εκπρόσωποι του κινήματος Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, οι οποίοι μετέχουν στην επιτροπή της Γερουσίας για θέματα Δικαιοσύνης, πρότειναν τροπολογία σε σχέδιο νόμου, η οποία αποποινικοποιεί τη μετανάστευση χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα.
Η επιτροπή ενέκρινε την τροπολογία και αναμένεται, τώρα, να εκφραστεί το Κοινοβούλιο στο σύνολό του. Το σκεπτικό είναι απλό όσο και σαφές: η «λαθραία» είσοδος μεταναστών στη χώρα πρέπει να πάψει να θεωρείται ποινικό αδίκημα, να μην μπορεί να τιμωρείται πλέον με φυλάκιση και να αντιμετωπίζεται μόνο με διοικητικές κυρώσεις.
«Πεντάστερη» διαφωνία
Εντελώς αναπάντεχα, όμως, ο Γκρίλο πήρε θέση κατά των ίδιων των γερουσιαστών του: με παρέμβαση στο ιστολόγιό του, την οποία υπογράφει και ο συνιδρυτής του κινήματος Τζανρομπέρτο Καζαλέτζιο, τόνισε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι «πρόκειται για προσωπική πρωτοβουλία των γερουσιαστών του» και ότι «η αλλαγή αυτή δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Πέντε Αστέρων, διότι θα ήταν σαν να καλούσαμε όλους τους μετανάστες να έλθουν στην Ιταλία, σε περίοδο κρίσης». Η τοποθέτηση του ιδρυτή του κινήματος προκάλεσε έκπληξη και αποπροσανατολισμό στα στελέχη του, πολλά από τα οποία έμειναν άναυδα. Η πολιτική αυτή δύναμη δεν έχει μια ξεκάθαρη ιδεολογική ταυτότητα, αλλά σε θέματα όπως τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και, τώρα, των μεταναστών έχει συμπαραταχθεί συχνά με την Αριστερά.
Οι γερουσιαστές και βουλευτές τού Γκρίλο, ουσιαστικά, στη φάση αυτή, δείχνουν να είναι πιο προοδευτικοί από τον ηγέτη τους. Παράλληλα, όμως, είναι σαφές ότι το θέμα είναι πολύ ευρύτερο: το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, η Αριστερά και Ελευθερία και το μετριοπαθές κέντρο του Μόντι θεωρούν ότι η ποινικοποίηση της μετανάστευσης πρέπει, όντως, να καταργηθεί. Υπέρ της διατήρησής της τάσσονται μόνο η Λέγκα και η νέα Φόρτσα Ιτάλια, που είχαν ψηφίσει και τον σχετικό νόμο.
Αυτό που θα πρέπει να δούμε, είναι τι θα ακολουθήσει. Προς ποια κατεύθυνση οι ιταλικές προοδευτικές δυνάμεις θα ζητήσουν να αλλάξει η πολιτική για τη μετανάστευση, σε συνεργασία, πιθανότατα, με την Καθολική Εκκλησία. Προς το παρόν, είμαστε ακόμη στη φάση της διαμόρφωσης των προτάσεων…
