Το νέο βιβλίο τού Τζεμίλ Τουράν «Εκεί ο θεός κοιμόταν»

Η λήθη είναι θάνατος

Πριν από δώδεκα χρόνια έκανε την εμφάνισή του στα ελληνικά γράμματα ο Τζεμίλ Τουράν, και ήταν μια ευχάριστη έκπληξη αφού για πρώτη φορά Κούρδος έγραφε το πρώτο του βιβλίο όχι στη μητρική του γλώσσα, αλλά στα ελληνικά. Εκείνο το πρώτο βιβλίο, «Το ματωμένο χιονολούλουδο», το ακολούθησαν ακόμη τρία: «Τα μάτια του λύκου», «Η νύχτα που έβλεπε τη μέρα», «Τα παιδιά του Αραράτ». Και να τώρα, η πέμπτη εκδοτική του προσπάθεια, με το «Εκεί ο θεός κοιμόταν» από τις εκδόσεις NovelBook, βρίσκεται ήδη στις προθήκες των βιβλιοπωλείων.

Ολα του τα βιβλία, και αυτό, είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο όχι γιατί είναι η εύκολη λύση, αλλά γιατί δεν μπορεί, όπως λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, να δει τη ζωή του από απόσταση, ως παρατηρητής. Κι αυτές οι ιστορίες είναι οι δικές του μαρτυρίες, ό,τι και όσα έζησε και έμαθε για τον λαό του, αφού όλα γύρω από αυτόν τον κατατρεγμένο λαό περιστρέφονται.

«Είναι υπόσχεση ζωής για μένα να διαδώσω με όποιον τρόπο μπορώ την ιστορία των Κούρδων, αυτού του επί χρόνια κατατρεγμένου και σύγχρονα σκλαβωμένου λαού. Αν δεν μπορούσα να τα γράψω, τότε θα γινόμουν “μοιρολόγος”, κάτι ανάλογο με τους Ελληνες ραψωδούς. Αλλωστε επί αιώνες με μοιρολόγια γινόταν η εξιστόρηση του κουρδικού πολιτισμού, των εθίμων μας και των αγώνων μας – λυπητερά τραγούδια που περνούσαν από γενιά σε γενιά».

Ραψωδός-αφηγητής είναι ο τυφλός ήρωας του βιβλίου του. Ο Ντιβανέ, που πάει να πει ο αφοσιωμένος, ο με πάθος δοσμένος, μιλάει για έναν μοιρασμένο λαό, τις δυο Κορέες, για συμμάχους και εχθρούς, για μουσώνες που βαστούσαν μερόνυχτα, για έντρομα κι απορημένα παιδικά μάτια, για αποστεωμένα κορμιά, για παγωμένες ψυχές, για προδοσία, για χαμένα όνειρα αλλά και για βαθιές φιλίες.

«Η λήθη είναι ο πραγματικός θάνατος» έλεγε ο Ντιβανέ και έπαιρνε στα χέρια του το μεγάλο, σαν το φεγγάρι, μπεντίρ που συνόδευε σαν χτύπος καρδιάς τη βραχνή φωνή του. Πότε τον άκουγαν στα καφενεία και πότε τον κυνηγούσαν. Αλλοτε γιατί έλεγε την ιστορία του στα κουρδικά, που απαγορευόταν, άλλοτε γιατί οι Τούρκοι δεν ήθελαν να θυμούνται ούτε να αντιμετωπίζουν τα λάθη τους. Ο Ντιβανέ όμως, αν και Κούρδος, για την Τουρκία πολέμησε, αιχμαλωτίστηκε, έχασε το φως του. Γι’ αυτή τη λάθος πατρίδα μιλούσε, για παλικάρια που δεν ήξεραν γιατί θυσιάζονταν, για ήρωες που δεν πολεμούσαν ούτε για την πατρίδα τους ούτε για τη θρησκεία τους…

Αλλά και ο Γκερμό, στρατιωτικός καριέρας, αν και Κούρδος, για άλλη πατρίδα πολεμούσε. Και βρέθηκαν αντίπαλοι στην αιχμαλωσία και δάκρυσαν για τον μικρό τους, δικό τους εμφύλιο. Με τη λήξη του πολέμου χωρίστηκαν, χάθηκαν, ο καθένας στη δική του πλευρά του Αραράτ να αναμετριέται με τις αναμνήσεις του και τους σκληρούς απολογισμούς.

Ο Τζεμίλ Τουράν είναι «ντιβανέ» (αφοσιωμένος) στην πατρίδα του, στους δικούς του ανθρώπους, στο Κουρδικό ζήτημα. Κι αυτή η αφοσίωση γίνεται δάκρυ στα μάτια του αναγνώστη.

Σταυρούλα Ματζώρου

*Τα βιβλία του Τζεμίλ Τουράν έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Τελευταία μεταφράστηκαν στα τουρκικά και στα κουρδικά.

Το καινούργιο βιβλίο του Γιώργου Μανιώτη

Το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης φιλοξενεί (στις 20.30), μία συνάντηση με τον συγγραφέα Γιώργο Μανιώτη και το καινούργιο του βιβλίο «Αχ και να ΄ξερα γράμματα», Εκδόσεις Ψυχογιός. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Βαγγέλης Χρόνης και η Κατερίνα Ακριβοπούλου. Αποσπάσματα θα διαβάσει η Λήδα Πρωτοψάλτη. Το καινούργιο βιβλίου του Γιώργου Μανιώτη περιγράφει την ιστορία μιας γυναίκας που παλεύει με ανήμερα θεριά για να επιβιώσει, με φόντο τη σύγχρονη Ελλάδα. Δεν ξέρει γράμματα κι αυτός είναι ο καημός της. Διαθέτει, όμως, το απαραίτητο τσαγανό ώστε να καταγγείλει τον υλιστή Νεοέλληνα και απέραντη αγάπη ώστε να στέκει οπλισμένος φρουρός δίπλα στον άντρα και στον γιο της και να τους θυμίζει ότι δικαιούνται και οφείλουν να απαιτήσουν το μερτικό τους από τη ζωή. (Αίθουσα 1 ισογείου, είσοδος ελεύθερη, Πειραιώς 206, τηλ. 210 3418 550).

Ο Γιάννης Τσαρούχης στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς

Απόψε στις 8 πραγματοποιούνται τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης «Γιάννης Τσαρούχης. Εικονογράφηση Μιας Αυτοβιογραφίας Μέρος Πρώτο (1910-1940)».

Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς κι αποτελεί τη συνέχεια των θεματικών παρουσιάσεων του υλικού της συλλογής του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη, που ξεκίνησε από τον Νοέμβριο του 2012. Η έκθεση παρουσιάζει την ιστορία της ζωγραφικής του Γιάννη Τσαρούχη μέσα από χρονολογικές ενότητες, αναπλάθοντας το περιβάλλον που έζησε και τις επιρροές που δέχθηκε από αυτό σε όλη του την καλλιτεχνική του πορεία. Την επιμέλεια έχει η Νίκη Γρυπάρη και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό η Λίλη Πεζανού (Επίσημως, εγκαίνια απόψε στις 8. Για το κοινό από αύριο Πέμπτη 17/10 έως τις 27/07/2014. Πειραιώς 138).

Σύγχρονα έργα για μια «Γενέθλιο Γη»

Εγκαινιάζεται στο Camp η ομαδική έκθεση «Save» σε επιμέλεια Γιώργου Τσεριώνη. Οι συμμετέχοντες καταθέτουν ένα κριτικό σχόλιο για τη σχέση της σύγχρονης πολιτισμικής και πολιτικής στη χώρα μας με εκείνες τις ρωγμές στην οπτική της νεωτερικότητας που ώθησαν κάποτε στο ρομαντικό αίτημα για μία «συνολική εμπειρία της Ουτοπίας» πέραν του περιορισμού της απόστασης ξεπερνώντας τον χώρο και τον χρόνο. Τέλος ή αρχή του εφιάλτη, του οικείου ως εφιάλτη, άνοιγμα σε μια νέα οικειότητα; Κάθε απάντηση μένει εκκρεμής ώσπου ο θεατής να ψάξει για την ενδεχόμενη συμμετοχή του στο σύμπαν της εικόνας και μέσα από αυτό το ταξίδι να βρει τη δική του «Γενέθλιο Γη». Με αφορμή τις παραπάνω σκέψεις ως ζητούμενο η έκθεση διαπραγματεύεται τις συνθήκες προστασίας, διάσωσης, ίασης από πιθανό κίνδυνο σε ένα ηθικά μεταβαλλόμενο κόσμο. Η διοργάνωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Θέατρο ΕΝΤΡΟΠΙΑ στο πλαίσιο της νέας του διεθνούς παραγωγής «P.I.G.S.», σε σύλληψη – σκηνοθεσία Mαρίλλης Mαστραντώνη. Συμμετέχουν: Ανδρέας Βούσουρας, Γεωργίας Κοτρέτσος, Λίνα Γάκη, Νίκος Παλαιολόγος, Εφη Φουρική, Γιάννης Σινιορόγλου, Γιώργος Τσεριώνης, Λία Πέτρου, Μπάμπης Καραλής, Γιάννης Χριστάκος, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, Μαρία Τσαγκάρη, Γιώργος Γύζης, Πάνος Φαμέλης, Κωσταντίνος Σταματίου, Νατάσα Πουλαντζά, Βίλλυ Μανωλάκου, Κωνσταντίνος Λαδιανός. (απόψε στις 20:00. Διάρκεια έως 15.11.2013 Ωρες λειτουργίας έκθεσης: Δευτέρα ως Κυριακή 14:00-21:00)

Οι Ελληνες ζωγράφοι στη Βενετία του 16ου αιώνα

«Ελληνες ζωγράφοι στη βενετική λιμνοθάλασσα τον 16ο αιώνα» είναι το θέμα που θα αναλύσει η Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου, καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Διευθύντρια του Μουσείου Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στις αξιόλογες προσωπικότητες της ελληνικής διασποράς στη Βενετία τον 16ο αιώνα περιλαμβάνονται σημαντικοί καλλιτέχνες, όπως ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος και ο Μιχαήλ Δαμασκηνός, αλλά και λιγότερο γνωστοί ζωγράφοι, οι περισσότεροι Κρητικοί. Εκπαιδευμένοι στη βυζαντινή παράδοση, επηρεάζονται ωστόσο δημιουργικά από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όπου δέσποζαν μεγάλα ονόματα της βενετικής ζωγραφικής, με αποτέλεσμα την εξέλιξη της τέχνης τους. Η βραδιά διοργανώνεται στο πλαίσιο του κύκλου συναντήσεων «Ελλάδα -Ιταλία. Διάλογοι μεταξύ δύο πολιτισμών. Ελληνες ζωγράφοι στην Ιταλία – Ιταλοί ζωγράφοι στην Ελλάδα (16ος-19ος αι.)» που διοργανώνονται από το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο και το Κέντρο Μελετών Ιονίου. (Στις 7 μ.μ. Auditorium Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών, Πατησίων 47. Η ομιλία γίνεται στα ελληνικά με μετάφραση στα ιταλικά.)

«Οι Ιμβριοι» σε πρώτο πλάνο

Οι εκδόσεις «DaVinci» και ο Σύλλογος Ιμβρίων παρουσιάζουν το βιβλίο «Ιμβριοι» του Γιώργου Τσιμουρή. Θα μιλήσουν οι: Γεράσιμος Μακρής, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πάντειο Πανεπιστήμιο, Κώστας Αργαλιώτης, Ιμβριος, Γιώργος Τσιμούρης, αναπληρωτής καθηγητής, πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πάντειο Πανεπιστήμιο. Θα ακολουθήσει μουσική βραδιά με βιολί και πιάνο (στις 19.30 στον Σύλλογο Ιμβρίων, 1ος όροφος).

«Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» στη Θεσσαλονίκη

Στο βιβλιοπωλείο «Οξυγόνο» της Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται το καινούργιο βιβλίο της Αλκης Ζέη «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο». Θα μιλήσουν η Βενετία Αποστολίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, η Σοφία Νικολαΐδου, συγγραφέας, και ο Νικηφόρος Παπανδρέου, θεατρολόγος. Αποσπάσματα από το βιβλίο διαβάζουν η θεατρολόγος Εφη Βαφειάδη και η ηθοποιός Αίγλη Κατσίκη. (Ολύμπου 81 στις 8 μ.μ.)