Ενώ η Αννα Καφέτση παρουσίαζε με περηφάνια την έκθεση «Εκ νέου» με σαράντα καλλιτέχνες από 20 μέχρι 30 χρόνων, αποκάλυπτε ότι σοβαρά προβλήματα καθυστερούν τη μεταφορά του μουσείου στη μόνιμη στέγη του: έλλειψη χρηματοδότησης για ολοκλήρωση έργου, στελέχωση και λειτουργία του. Ο Μάρτιος του 2014 δεν είναι πια εφικτός στόχος

Της Βασιλικής Τζεβελέκου

Ολοκαίνουργια έργα σύγχρονης τέχνης, που βασίζονται στη χρήση της νέας τεχνολογίας, αλλά και στις παραδοσιακές μορφές έκφρασης (ζωγραφική, σχέδιο, γλυπτική, φωτογραφία, αρχιτεκτονική, ακόμα και performance), παρουσιάζονται στην έκθεση «Εκ νέου. Μια νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών». Εγκαινιάζεται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προσφέροντας αντιπροσωπευτικό δείγμα των πιο ζωντανών και δημιουργικών δυνάμεων του τόπου, τώρα που η οικονομική ύφεση διαπερνά κάθετα και οριζόντια την ελληνική κοινωνία και την καλλιτεχνική έκφραση. Είναι πρωτότυπα, εμπνευσμένα, ζωντανά έργα κι εκτός από τη θέασή τους το κοινό θα έχει την ευκαιρία να αφουγκραστεί τις αγωνίες της νέας γενιάς, να ακούσει τα ερωτήματα που διατυπώνει, τις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς της για το μέλλον. Ολοι είναι καλλιτέχνες από 20 έως 30 ετών.

Η έκθεση σχεδιάστηκε για να «κλείσει» τη 13χρονη δράση του ΕΜΣΤ μακριά από τη μόνιμη στέγη του, το περίφημο κτίριο του ΦΙΞ. Αν και το οργανόγραμμα προέβλεπε αυτές ακριβώς τις ημέρες να παραδίδεται ολοκληρωμένο από την ανάδοχο εταιρεία, η Αννα Καφέτση χθες μας προσγείωσε. «Θα πρέπει να δοθεί μια μικρή παράταση. Δεν θα έχει ολοκληρωθεί στις 6 Νοεμβρίου. Από εκεί και πέρα όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, το υπουργείο Πολιτισμού, η ανάδοχος εταιρεία και το ΕΜΣΤ, έχουν κοινό στόχο να ανοίξει την άνοιξη του 2014», είπε. Και υπογράμμισε με νόημα: «Η προσήλωση θα πρέπει να επιβεβαιώνεται καθημερινά απ’ όλους μας. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η σταθερή χρηματοδότηση του έργου, άμεσα. Για τη λειτουργία του ΕΜΣΤ στην καινούργια στέγη του χρειάζεται στελέχωση, άρα άρση της απαγόρευσης προσλήψεων και εξασφάλιση πόρων. Μπορεί ο Μάρτιος να μην είναι εφικτός στόχος, αλλά αν τηρηθούν αυτοί οι τρεις όροι, το Μουσείο μπορεί να ανοίξει ακόμα και στη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (1 Ιανουαρίου 2014 έως και Ιούνιο), ίσως προς το τέλος της».

Μικρή καθυστέρηση ή κυβερνητική αδυναμία να ολοκληρώσει ένα έργο που έχει θέσει σε προτεραιότητα;

Ο υπουργός Πολιτισμού, Πάνος Παναγιωτόπουλος, έχει αναφέρει ότι τα εγκαίνια του μουσείου θα είναι μια λαμπρή ευκαιρία για την εικόνα μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μια ανάσα πριν από την ολοκλήρωση, καινούργια προβλήματα εμφανίζονται. Μέχρι να επιλυθούν κι αυτά, η Αννα Καφέτση και οι συνεργάτες της συνεχίζουν να κάνουν εκθέσεις, καλές διοργανώσεις που κοιτούν προς το μέλλον.

Η παρούσα παρουσιάζει 60 έργα (εγκαταστάσεις, σχέδια, βίντεο, περφόρμανς, ηχητικά έργα, ζωγραφική) ή καινούργια ειδικά για την έκθεση ή πτυχιακές εργασίες στις Σχολές Καλών Τεχνών. Οι δημιουργοί τους -34 πρωτοεμφανιζόμενοι και τα μέλη 3 ομάδων- επελέγησαν ανάμεσα σε 1.000 που απάντησαν στην ανοιχτή πρόσκληση του ΕΜΣΤ σε μια προσπάθεια χαρτογράφησης της νέας γενιάς.

Οι καλλιτέχνες (γεννημένοι από το 1980 έως το 1990) έχουν μόλις ολοκληρώσει τις σπουδές τους και ξεκινούν τώρα τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα ή σε διεθνή καλλιτεχνικά κέντρα (Λονδίνο, Βερολίνο, Αμστερνταμ, κ.α.). Την επιμέλεια έκαναν οι Δάφνη Βιτάλη, Δάφνη Δραγώνα και Τίνα Πανδή. «Ο τίτλος “Εκ νέου” επιλέγεται ως κυριολεκτικό και μεταφορικό σχήμα με διττή σημασία: από τη μια δηλώνει το ξεκίνημα των καλλιτεχνών και από την άλλη σηματοδοτεί την εκ νέου προσέγγιση, χρήση και αξιοποίηση μέσων, πρακτικών και εννοιών που ανιχνεύεται στα έργα τους.

Κοινό σημείο αναφοράς αυτής της γενιάς είναι ότι ανοίγεται στο καινούργιο, χωρίς να αγνοεί και να παρακάμπτει αυτό που έχει προηγηθεί ως προς το μέσο, την ύλη και το περιεχόμενο», ανέφεραν οι επιμελήτριες.

«Οι καλλιτέχνες ανοίγονται σε νέα διεπιστημονικά και διακαλλιτεχνικά πεδία και αξιοποιούν εργαλεία ανθρωπολογικής, εθνογραφικής και ιστορικής έρευνας. Αναπτύσσουν ζωντανή σχέση με το παρελθόν και τα υλικά, θέτοντας σε αμφισβήτηση μια μονοδιάστατη ιστορική κατασκευή. Στρέφονται με κριτική διάθεση στη σύγχρονη κοινωνικο-πολιτική πραγματικότητα και διερευνούν θέματα σχετικά με την εργασία και τις νέες μορφές οικονομίας, τη βιωσιμότητα, την αυτονομία, τις δομές εξουσίας, το φυσικό και αστικό περιβάλλον».

Από την πλευρά της η Αννα Καφέτση είπε: «Είμαι αντίθετη στο πνεύμα νεολατρίας που υπάρχει. Το ξεκίνημα και η αρχή είναι ζητήματα επανεξέτασης και επαναδιαπραγμάτευσης με τον εαυτό μας. Από την αρχή της λειτουργίας του ΕΜΣΤ, με ενδιέφερε να δώσει φωνή στους νέους. Να ακούσουμε τι λέει αυτή η γενιά, πώς τοποθετείται σε μια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, τι ερωτήματα θέτουν και πώς αντιπαρατίθενται στους ομολόγους τού χθες. Ενιωσα ευτυχής που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση 1.000 νέοι άνθρωποι, που σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες δηλώνουν καλλιτέχνες. Αυτό σημαίνει ότι ένας μεγάλος αριθμός αισθάνεται διαφορετικά κι αυτό μου δίνει χαρά».

ΙNFO: Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου. Τηλέφωνα: 210 92.42.111 Διάρκεια έως 31/12/13. Η έκθεση συνοδεύεται από ειδικές ξεναγήσεις, δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.