Το 94% των θυμάτων ακόμη περιμένουν κάποια αποζημίωση σύμφωνα με έρευνα της Action Aid
Της Χριστίνας Πάντζου
Η 19χρονη Ρέσμα ήταν απίστευτα τυχερή. Πρώτα κατάφερε να επιζήσει 17 ημέρες κάτω από τα ερείπια του συγκροτήματος Rana Plaza που κατέρρευσε τον περασμένο Απρίλιο στο Μπανγκλαντές, παρασύροντας στον θάνατο 1.132 ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 2.000, στην πλειονότητά τους γυναίκες που δούλευαν στις βιοτεχνίες φασόν των δυτικών ομίλων επώνυμων ενδυμάτων. Μετά τις εικόνες από τη διάσωσή της που κατέκλυσαν τις παγκόσμιες οθόνες, της προσέφεραν μια δουλειά σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων ως «πρεσβευτή δημόσιου χώρου», ένας μιντιακός νεολογισμός για κάποιαν που απασχολείται ως καθαρίστρια.
Αντίθετα, για όλες τις υπόλοιπες γυναίκες που επέζησαν αλλά και τους συγγενείς των αδικοχαμένων εργατριών και εργατών, η πραγματικότητα παραμένει ζοφερή. Πέρασαν έξι μήνες από την τραγωδία και από τον «συγκλονισμό» των βιομηχανιών της μαζικής μόδας (όπως οι Primark, Benetton, El Corte Inglés, JC Penney, Le Bon Marché, Loblaw Cos, Mango κ.λπ.) που υποσχέθηκαν να πάρουν μέτρα, αλλά το 94% των θυμάτων ακόμη περιμένουν κάποια αποζημίωση σύμφωνα με έρευνα της οργάνωσης Action Aid. Μοναδική εξαίρεση η Primark, που εξάντλησε τη γενναιοδωρία της προσφέροντας 140 ευρώ σε καθεμία από τις 3.300 οικογένειες. Το 92% των επιζησάντων δεν έχει βρει δουλειά, με το 63% να έχει υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς, πολλούς να έχουν μείνει παράλυτοι και άλλοι να υποφέρουν ακόμη από έντονους πόνους. Επιπλέον, το 50% δηλώνει ότι πλέον είναι υπερχρεωμένο, ενώ το 90% έχει δει τις αποταμιεύσεις μιας ζωής να εξανεμίζονται για να τα βγάλουν πέρα.
Στο Μπανγκλαντές, έναν από τους «παραδείσους» της δυτικής βιομηχανίας μόδας, η συντριπτική πλειονότητα των εργαζόμενων σε αυτές τις βιοτεχνίες είναι γυναίκες νεότερες των 30 ετών που εργάζονται συχνά σε βάρδιες των 12-18 ωρών και αμείβονται συνήθως με έναν βασικό μισθό 28 ευρώ τον μήνα, ράβοντας ρούχα των οποίων ο τζίρος φτάνει τα 5 δισ. δολάρια τον χρόνο. Πρόσφατη έρευνα αποκάλυψε ότι το το 68% των γυναικών του Μπανγκλαντές πάσχουν από χρόνια κόπωση και αδυναμία. Το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας που έχουν είναι τα γαστρικά έλκη λόγω του υποσιτισμού. Και το τρίτο είναι πόνοι στο στήθος, την πλάτη, τις αρθρώσεις λόγω των συνθηκών εργασίας, μαζί με ουρολοιμώξεις, καθώς δεν τους επιτρέπεται να αφήσουν τη ραπτομηχανή ούτε για να πάνε στην τουαλέτα. Οσο για τη σεξουαλική παρενόχληση από επιστάτες και φύλακες, είναι κομμάτι της καθημερινότητάς τους.
Η κυβέρνηση της χώρας και η Παγκόσμια Οργάνωση Εργασίας υπέγραψαν συμφωνία 17 εκατ. ευρώ για προγράμματα ασφάλειας στο κτίρια που στεγάζουν αυτές τις βιοτεχνίες. Κάπου 100 επιχειρήσεις, στην πλειονότητά τους ευρωπαϊκές, υπέγραψαν επίσης συμφωνία για να χρηματοδοτήσουν μέρος του κόστους. Οσο για τις γυναίκες που χάθηκαν και εκείνες που είδαν τη ζωή τους να καταστρέφεται, ακόμη περιμένουν, αφού η περίφημη εταιρική κοινωνική ευθύνη φαίνεται πως δεν τις περιλαμβάνει.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Cherchez la femme
Αρνητικά στερεότυπα στα αποτελέσματα αναζήτησης της Google
«Οι γυναίκες δεν θα έπρεπε να έχουν δικαιώματα», «να ψηφίζουν», «να εργάζονται». Ή «Οι γυναίκες πρέπει να ελέγχονται, να είναι πειθήνιες, να τις βάζουμε στη θέση τους». Αυτά είναι μερικά από τα αποτελέσματα που βγάζει αυτόματα η μεγαλύτερη μηχανή αναζήτησης του Διαδικτύου, η Google, συμπληρώνοντας με προτάσεις που μοιάζουν να έχουν ανασυρθεί από άλλες εποχές την απλή αναζήτηση στα αγγλικά «Οι γυναίκες είναι…» ή «Οι γυναίκες πρέπει…». Αυτό ακριβώς καταγγέλλει η Οργάνωση Γυναικών των Ηνωμένων Εθνών με μια νέα εκστρατεία. Οι εικόνες που επέλεξε η οργάνωση είναι τέσσερις γυναίκες από διαφορετικές εθνότητες φιμωμένες, καθώς το στόμα τους είναι καλυμμένο από την μπάρα της μηχανής αναζήτησης με απαξιωτικές φράσεις διατυπωμένες εκατομμύρια φορές από τους χρήστες του κυβερνοχώρου. Οσο για την Ελλάδα, χθεσινή αναζήτηση στο «Οι γυναίκες δεν…» έφερε ως δημοφιλέστερες προτάσεις τις «Οι γυναίκες δεν ξέρουν τι θέλουν», «δεν αγαπάνε», «δεν αξίζουν». Στο δε «Οι γυναίκες έχουν…» εμφανίστηκαν τα εντυπωσιακά «Οι γυναίκες έχουν όρχεις», «έχουν 12 όρχεις», «έχουν ξεφύγει» και «έχουν το πάνω χέρι». Αυτές οι… ορχιδέες που ανθίζουν και κατακλύζουν τον κυβερνοχώρο σήμαναν συναγερμό. «Ηταν ψυχρολουσία να βρεθούμε μπροστά σε αυτά τα αποτελέσματα και αποφασίσαμε να αντιδράσουμε», λέει ο Κρίστοφερ Χαντ, καλλιτεχνικός διευθυντής της Memac Ogilvy & Mather Dubai, δημιουργού της καμπάνιας. Οι αναζητήσεις έγιναν σε διάφορες πόλεις του κόσμου στα αγγλικά, οι συγκεκριμένες προτάσεις καταγράφηκαν στις 3 Μαρτίου του 2013 και ήταν σχεδόν πανομοιότυπες: ξεκινούν από την αναπαραγωγή αρνητικών στερεοτύπων και φτάνουν ώς την απόλυτη άρνηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Οπως επισημαίνει η οργάνωση Γυναικών των Ηνωμένων Εθνών, «προβάλλοντας τα πραγματικά αποτελέσματα αναζήτησης στο Google, η καμπάνια απλώς επιβεβαιώνει ότι η ανισότητα φύλου και οι διακρίσεις είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Βασικός στόχος της καμπάνιας είναι να ανοίξει ένας παγκόσμιος διάλογος, στον οποίο μπορεί κανείς να συμμετάσχει στο Twitter: #womenshould».
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ούτε θύματα ούτε υποταγμένες
Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται στη Δύση οι μουσουλμάνες ακολουθεί το στερεότυπο είτε ότι είναι θύματα του εξτρεμισμού είτε ότι είναι πολύ υποταγμένες για να παίξουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία. Μια έκθεση στο Μουσείο Τέχνης Γυναικών της Καλιφόρνιας έρχεται να καταρρίψει τους μύθους, δίνοντας στις ίδιες τις μουσουλμάνες το βήμα για να εκφραστούν και να αφηγηθούν την πραγματικότητά τους. Η έκθεση «Muslima: Τέχνη και φωνές μουσουλμάνων γυναικών», όπως επισημαίνει η Σαμίνα Αλι, επιμελήτρια της έκθεσης και ιδρύτρια της φεμινιστικής οργάνωσης «Κόρες της Αγαρ», δείχνει πως «οι μουσουλμάνες είναι μια πανίσχυρη και αναξιοποίητη πηγή για μια παγκόσμια τζιχάντ υπέρ της ειρήνης και της δικαιοσύνης». Οι γυναίκες που συμμετέχουν στην ανοιχτή διαδικτυακή πλατφόρμα της έκθεσης μπορεί να έχουν διαφορετικές γλώσσες, πολιτισμούς, καλλιτεχνικές εκφράσεις ακόμη και εκδηλώσεις πίστης, αλλά μοιράζονται ένα κοινό πάθος για να φέρουν μέσα από το έργο τους ανοχή και ισότητα στις χώρες τους. Η έκθεση περιλαμβάνει έργα διάσημων γυναικών καλλιτεχνών από τον μουσουλμανικό κόσμο αλλά και από τη νέα δημιουργική γενιά. Φιλοξενούνται επίσης συνεντεύξεις με ηγέτιδες όπως η Ιρανή Σιρίν Εμπαντί, η πρώτη μουσουλμάνα που κέρδισε Νόμπελ Ειρήνης, η Σουδανή ακτιβίστρια των γυναικείων δικαιωμάτων Φαχίμα Χασίμ, ή η Φάουζια Κούφι που θα κατέβει υποψήφια στις αφγανικές προεδρικές εκλογές του 2014, ενώ στην ενότητα «Ιστορίες», ένα multimedia πρόγραμμα, καθημερινές γυναίκες μιλούν για το τι σημαίνει να είσαι μουσουλμάνα σήμερα. Το μήνυμα της έκθεσης είναι απλό: «Σε όσους ακόμη πιστεύουν ότι μια μουσουλμάνα είναι μια θλιμμένη, καταπιεσμένη γυναίκα που ζει σε ένα χαρέμι, δεν έχει άποψη ή δικαιώματα και ζει σαν οικιακή σκλάβα, κλείστε τις τηλεοράσεις σας και επισκεφθείτε την έκθεση Muslima για να συναντήσετε όλες αυτές τις εκπληκτικές γυναίκες που σιωπηλά, με τόλμη και ταλέντο, οικοδομούν έναν άλλο κόσμο».
