ΜΕΞΙΚΟ Η περίπτωση δασκάλου από την Τσιάπας, ο οποίος έκανε 13 χρόνια φυλακή για έγκλημα που δεν διέπραξε και του δόθηκε χάρη από τον πρόεδρο, που αναγνώρισε ότι το δικαστικό σύστημα αποτυγχάνει τακτικά
Της Χριστίνας Πάντζου
Πέρασε 13 χρόνια στη φυλακή για ένα έγκλημα που δεν έκανε. Εγινε ο πιο εμβληματικός πολιτικός κρατούμενος του Μεξικού. Μπροστά στην άρνηση των δικαστικών αρχών να τον απαλλάξουν από στημένες κατηγορίες που ποτέ δεν αποδείχτηκαν κι έπειτα από διεθνές κύμα αντιδράσεων, το Κοινοβούλιο τροποποίησε τον Ποινικό Κώδικα δίνοντας στον πρόεδρο της χώρας το δικαίωμα να απονείμει χάρη σε κρατούμενους των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάστηκαν.
Την επομένη της τροποποίησης, ο πρόεδρος Πένια Νιέτο απένειμε χάρη στον 42χρονο Αλμπέρτο Πατιστάν, ιθαγενή Τσοτσίλ και δάσκαλο στην Τσιάπας, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς τις καταγγελίες της Διεθνούς Αμνηστίας ότι «το δικαστικό σύστημα του Μεξικού αποτυγχάνει να αποδώσει δικαιοσύνη».
Σύλληψη χωρίς ένταλμα
Ο «Δάσκαλος» συνελήφθη από αστυνομικούς με πολιτικά χωρίς ένταλμα σύλληψης μία εβδομάδα μετά από ενέδρα εναντίον φορτηγού που μετέφερε αστυνομικούς, στην οποία επτά από αυτούς έχασαν τη ζωή τους. Του αρνήθηκαν μεταφραστή και δικηγόρο και τον βασάνισαν, όπως συμβαίνει συχνά με τους φτωχούς ιθαγενείς κρατούμενους. Παρά τις μαρτυρίες συναδέλφων του ότι την ώρα του εγκλήματος βρισκόταν στο σχολείο, με καταθέσεις μαρτύρων να έχουν εξαφανιστεί από τον φάκελό του και μάρτυρες να πιέστηκαν για να μην εμφανιστούν στο δικαστήριο, καταδικάστηκε σε κάθειρξη 60 ετών.
Πιστός στις αρχές της 6ης Διακήρυξης της Λακαντόνα των Ζαπατίστας, ο Αλμπέρτο στις φυλακές έγινε για τους συγκρατούμενούς του ιερέας, δικηγόρος, ακόμη και γιατρός και οργάνωσε προσευχές, καθιστικές διαμαρτυρίες, απεργίες πείνας που οδήγησαν στην απελευθέρωση εκατοντάδων ιθαγενών κρατουμένων. Επέμενε πάντα στην αθωότητά του και, παρά την ανυπαρξία αποδείξεων, τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του και το γεγονός ότι έχασε μεγάλο τμήμα της όρασής του λόγω ενός όγκου στον εγκέφαλο για τον οποίο του αρνήθηκαν θεραπεία, έπειτα από πολύχρονες δικαστικές μάχες, το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε την απελευθέρωσή του για λόγους κακοδικίας. Κάτι που πολλές φορές «προσέφερε» ως δώρο σε καταδικασμένους παραστρατιωτικούς που ομολόγησαν τα εγκλήματά τους.
Την επομένη της ενέδρας, οι Σαπατίστας κατήγγειλαν ότι αυτή η επίθεση με μεθόδους παραστρατιωτικών σε μια περιοχή κατακλυσμένη από κυβερνητικά στρατεύματα δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς κυβερνητική έγκριση, «αφού είναι η πρόφαση για να αυξήσουν τον στρατιωτικό κλοιό της Τσιάπας και να δικαιολογήσουν επιθέσεις κατά κοινοτήτων των Ζαπατίστας».
Οσο για τον Πατιστάν, ήταν το «βολικό» για τις Αρχές θύμα. Ο «Δάσκαλος» είχε οργανώσει τους ιθαγενείς, εκτός από γράμματα τους δίδασκε μάχες αξιοπρέπειας και είχε καταγγείλει τις οικονομικές ατασθαλίες του κοινοτάρχη τού Ελ Μπόσκε. Κατά σύμπτωση, βασικός μάρτυρας κατηγορίας που υποτίθεται ότι τον αναγνώρισε ήταν ο γιος του κοινοτάρχη, που ήταν οδηγός του φορτηγού και επέζησε της επίθεσης.
Σε συνέντευξη Τύπου κατά την απελευθέρωσή του ο «Δάσκαλος» μίλησε για τη μάχη του κατά της σκλαβιάς, στην οποία έχουν καταδικαστεί οι πιο φτωχοί της κοινότητας Ελ Μπόσκε, και την τυραννία του κοινοτάρχη. «Υπερασπίστηκα τον λαό μου, ύψωσα τη φωνή μου. Γι’ αυτό με έστειλαν φυλακή. Θέλησαν να δώσουν τέλος στον αγώνα μου, αλλά πολλαπλασιάστηκε». Και θύμισε πως στη γλώσσα των Τσοτσίλ το ρήμα «παραδίνομαι» δεν υπάρχει.
