ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Νομπελίστας, σερ και… διδάκτορας του ΑΠΘ. Αλλη μια σπουδαία τιμητική διάκριση θα προσθέσει στο πόντιουμ των βραβείων του, την ερχόμενη Παρασκευή, ο καθηγητής Ιατρικής Μάρτιν Τζον Εβανς, που αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Καθηγητής Γενετικής και πρύτανης του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, ο σερ Μάρτιν Τζον Εβανς (Sir Martin John Evans) είναι κάτοχος του βραβείου Νόμπελ. Οσο ακόμη ήταν λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ ανέπτυξε την πρωτοποριακή ερευνητική του δράση που τον καταξίωσε στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Μαζί με τον στενό του συνεργάτη Μάθιου Κάουφμαν ξεκίνησαν το 1980 την απομόνωση και καλλιέργεια αρχέγονων εμβρυϊκών κυττάρων (βλαστοκυττάρων) από βλαστοκύστεις εμβρύων μυών. Τα κύτταρα αυτά είναι ολοδύναμα, διαθέτουν, δηλαδή, την ικανότητα να διαφοροποιηθούν σε κάθε κυτταρικό τύπο του ενήλικα οργανισμού.
Κατάφερε να τροποποιήσει τα κύτταρα αυτά χρησιμοποιώντας τεχνικές της γενετικής και να τα εμφυτεύσει στη μήτρα θηλυκών μυών, με αποτέλεσμα τη δημιουργία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Η γενετική τροποποίηση των αρχέγονων εμβρυϊκών κυττάρων σε καλλιέργεια έκανε εφικτή τη μεταβολή της έκφρασης συγκεκριμένων γονιδίων και τη δημιουργία διαγονιδιακών μυών, οι οποίοι αποτελούν πρότυπα πειραματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για την κατανόηση του μηχανισμού και τη θεραπεία μεγάλου αριθμού ασθενειών που αφορούν τον ανθρώπινο οργανισμό, όπως η κυστική ίνωση και ο καρκίνος του μαστού.
Για το πρωτοποριακό του ερευνητικό έργο και την καθοριστική συνεισφορά του στην πρόοδο της επιστήμης τιμήθηκε μαζί με τους Ολιβερ Σμίθις (Oliver Smithies) και Μάριο Καπέκι (Mario Capecchi) το 2007 με το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής.
O σερ Μάρτιν Τζον Εβανς παραμένει στην αιχμή της έρευνας αναφορικά με την απομόνωση και καλλιέργεια των αρχέγονων πολυδύναμων κυττάρων και την εφαρμογή τους για θεραπευτικούς σκοπούς. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται στενά με το ΑΠΘ για κλινικές εφαρμογές των κυττάρων αυτών μέσω του πρώην προέδρου της Ιατρικής Σχολής και νυν αναπληρωτή προέδρου του Συμβουλίου του Ιδρύματος, καθηγητή Βασίλη Ταρλατζή.
Η επιστημονική συνεργασία που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια σε ερευνητικό και κλινικό επίπεδο με το Ιατρικό Τμήμα του ΑΠΘ και ιδιαίτερα με την Πανεπιστημιακή Καρδιοθωρακοχειρουργική Κλινική αποτέλεσε και τον λόγο για την αναγόρευση του σερ Μάρτιν Εβανς σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ.
Νίκος Φωτόπουλος
