Πέντε φορές έχει αναβληθεί η παράδοση του νέου αεροδρομίου του Βερολίνου «Βίλι Μπραντ» ενώ το κόστος έχει διπλασιαστεί
Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Παραδοσιακά οι Γερμανοί υπερηφανεύονται για την οργανωτικότητα και την αποτελεσματικότητά τους, ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό και βιομηχανικό τομέα. Την ίδια αυστηρή πειθαρχία επιχειρούν να επιβάλουν «για το καλό μας» και στην υπόλοιπη Ευρώπη, ιδιαίτερα στον… τεμπέλικο και διεφθαρμένο Νότο, όπως τους αρέσει (βολεύει, ίσως;) να πιστεύουν.
Ωστόσο, οι αλλεπάλληλες καθυστερήσεις στην κατασκευή και στην παράδοση σημαντικών δημοσίων έργων, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, στους Γερμανούς φορολογούμενους απειλούν να αμαυρώσουν τη διεθνή φήμη της χώρας, που καλλιεργείται συστηματικά μετά την επανένωση και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί το πρωτοφανές φιάσκο με το νέο διεθνές αεροδρόμιο «Βίλι Μπραντ» στο Βερολίνο. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε και ως… το γερμανικό «γεφύρι της Αρτας»! Από τη δεκαετία του ’90 είχε διαφανεί η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα μεγάλο και μοντέρνο αεροδρόμιο στη γερμανική πρωτεύουσα, το οποίο σε βάθος χρόνου θα περιόριζε και εν τέλει θα διέκοπτε τη λειτουργία των άλλων δύο μικρότερων, Τέγκελ και Σένεφελντ.
Ο σχεδιασμός άρχισε το 1996, η κατασκευή το 2006. Η ολοκλήρωση και παράδοση του έργου στο κοινό έχει καθυστερήσει έκτοτε τουλάχιστον πέντε φορές: από το 2008 στο 2011, μετά στον Ιούνιο του 2012, ημερομηνία που μετατέθηκε στον Μάρτιο του 2013 και κατέληξε στον Οκτώβριο του 2013. Σύμφωνα με το «Spiegel», το έργο θα είναι έτοιμο το νωρίτερο το 2014, ίσως και στις αρχές του 2015!
Βασική αιτία, το υπερσύγχρονο, αλλά περίπλοκο σύστημα πυρασφάλειας, που αποδεικνύεται διαρκώς προβληματικό. Δεν είναι, όμως, μόνον αυτό: εξαιτίας των αλλεπάλληλων καθυστερήσεων, το τελικό κόστος έχει σχεδόν διπλασιαστεί από τα 2,4 στα 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ…
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε επίσης ότι το αεροδρόμιο «Βίλι Μπραντ» θα μπορούσε να εξυπηρετήσει 45 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο, αντ' αυτού όμως θα εξυπηρετεί μόλις 27 εκατομμύρια, πιθανόν και πολύ λιγότερους, σύμφωνα με ορισμένες δυσοίωνες εκτιμήσεις. Τα check in είναι λίγα και δεν επαρκούν, το ίδιο και οι θέσεις στάθμευσης των αεροσκαφών, όπως γράφει ο «Economist». Η αεροπορική εταιρεία Air Berlin, που πλήττεται σφόδρα από τις καθυστερήσεις, έχει καταθέσει μηνύσεις απαιτώντας αποζημίωση. Και για να επιβεβαιωθεί η παρομοίωση με το «γεφύρι της Αρτας», τέσσερις άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των εργασιών…
Η υπόθεση έχει μετατραπεί σε πολιτικό Βατερλό για τον Σοσιαλδημοκράτη δήμαρχο της πόλης και μέχρι πρότινος επικεφαλής του έργου, Κλάους Βόβεραϊτ, που κατέχει το αξίωμα από το 2001 και έχει αναγάγει τη δημιουργία του νέου αεροδρομίου σε προσωπικό του στοίχημα. Οι δύο βασικοί μέτοχοι του αεροδρομίου είναι τα κρατίδια του Βερολίνου και του Βραδεμβούργου και με μικρότερο ποσοστό η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Αντί για πολιτικούς μηχανικούς και αρχιτέκτονες, στο 15μελές εποπτικό συμβούλιο συμμετείχαν δέκα πολιτικοί, μεταξύ των οποίων ο Βόβεραϊτ ως πρόεδρος και ο επίσης Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός του κρατιδίου του Βραδεμβούργου, Ματίας Πλάτσεκ, ως αντιπρόεδρος. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Reuters, αντί να ασχολούνται με τα καίρια ζητήματα λειτουργίας, φέρεται να έδιναν περισσότερη σημασία σε καλλωπιστικές λεπτομέρειες, όπως η αναβάθμιση της ξύλινης επένδυσης σε «κομψή καρυδιά» και οι αλλαγές στα πλακάκια του δαπέδου σε πανάκριβο αλλά «αρχοντικό ασβεστόλιθο»!
Ετσι, μόλις ένα μήνα πριν από τα προγραμματισμένα, πανηγυρικά εγκαίνια στις 3 Ιουνίου του 2012, η… διαβόητη γερμανική γραφειοκρατία και οι συχνά ασφυκτικοί ρυθμιστικοί κανόνες, που αφορούν τα δημόσια έργα, τους χάλασαν τα σχέδια: η τοπική αρχή, που ήταν υπεύθυνη για την πυρασφάλεια, απλώς αρνήθηκε να δώσει την απαιτούμενη έγκριση, τινάζοντας τα πάντα στο αέρα!
«Από έργο–έμβλημα, έγινε πηγή ντροπής» είχε γράψει τότε στο κύριο άρθρο της η εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung». «Είναι αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων. Μετέτρεψε σε περίγελο το Βερολίνο και έπληξε τη φήμη της Γερμανίας», λέει στο Reuters ο Μάνουελ Ρένε Τίσεν, καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και μέλος της Ομοσπονδίας της Γερμανικής Κατασκευαστικής Βιομηχανίας.
Μετά τον σάλο που ξέσπασε και τα απανωτά σχόλια–κόλαφο των γερμανικών ΜΜΕ, που κατηγορούν τον δήμαρχο για απόκρυψη και συγκάλυψη των τεχνικών προβλημάτων, στις αρχές της εβδομάδας ο Κλάους Βόβεραϊτ υπέκυψε στις πιέσεις και υπέβαλε την παραίτησή του από την προεδρία του εποπτικού συμβουλίου του αεροδρομίου.
Αρνείται, όμως, πεισματικά να παραιτηθεί και από την καρέκλα του δημάρχου, όπως ζητούν ανοιχτά ακόμη και πολιτικοί του σύμμαχοι, όπως το Κόμμα των Πρασίνων. Η ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών προς το παρόν τον στηρίζει, καθώς φαίνεται να μην υπάρχει εναλλακτική για τη διαδοχή του, ωστόσο στο Βερολίνο τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις έχουν καταβαραθρωθεί.
Χαρισματική προσωπικότητα με έφεση στις δημόσιες σχέσεις και δηλωμένος ομοφυλόφιλος, ο 59χρονος Βόβεραϊτ υπερηφανεύεται ότι μετέτρεψε τη διχοτομημένη και πληγωμένη πόλη σε μια ιδιαιτέρως ανεκτική πολυπολιτισμική μητρόπολη–σύμβολο της γερμανικής ενότητας. Οι επικριτές του, ωστόσο, του καταλογίζουν ότι δεν έχει συμβάλει επαρκώς στη μείωση του αριθμού των ανέργων στην πόλη, ενώ το κόστος ζωής και τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί. «Η διαχείρισή του υπήρξε καταστροφική. Σε κάποιον άλλον πλανήτη, θα είχε εκδιωχθεί εδώ και πολύ καιρό, όχι όμως και στο Βερολίνο» σχολιάζει δηκτικά το «Spiegel»…
Γερμανία – Δημόσια έργα
Μεγάλες καθυστερήσεις και υπερβάσεις στον προϋπολογισμό «στοιχειώνουν» αρκετά δημόσια έργα στη Γερμανία. Η εξαντλητική γραφειοκρατία και οι νομοθετικοί περιορισμοί, που συχνά εμποδίζουν την από κοινού ανάληψη ενός έργου από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, δίνουν σε κάποιο βαθμό την εξήγηση.
Πολλές φορές, όμως, την ευθύνη φέρουν κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι -χωρίς να διαθέτουν τις απαιτούμενες τεχνικές γνώσεις- σπεύδουν να αναλάβουν την εποπτεία μεγαλεπήβολων δημόσιων έργων είτε για ψηφοθηρικούς λόγους είτε για να εξασφαλίσουν την υστεροφημία τους. Ακόμη και στη μεθοδική Γερμανία, δεν λείπουν ο πρόχειρος σχεδιασμός, η έλλειψη συντονισμού και οι κακοτεχνίες.
(Πηγή: Reuters / Spiegel)
Βερολίνο – Γραφεία γερμανικών μυστικών υπηρεσιών BND
Οι αχανείς κτιριακές εγκαταστάσεις, με εμβαδόν όσο 35 γήπεδα ποδοσφαίρου στην «καρδιά» της πόλης, έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί το 2011, αλλά θα καθυστερήσουν έως το 2015. Το κόστος σχεδόν διπλασιάστηκε σε 1,4 δισ. ευρώ, ίσως φτάσει και τα 2 δισ.
Στουτγάρδη – Κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός
Ο σχεδιασμός άρχισε το 1994, η κατασκευή το 2010, το έργο θα είναι έτοιμο το 2021! Ο προϋπολογισμός ξεκίνησε από τα 2,4 δισ. ευρώ το 1998, σήμερα κυμαίνεται στα 6,8 δισ., αλλά ενδέχεται να αγγίξει τα 11 δισ.
Κολονία – Μετρό
Η διάνοιξη της υπόγειας σήραγγας έχει διακοπεί επανειλημμένα από απανωτά ατυχήματα, εν μέρει εξαιτίας της χρήσης ακατάλληλων υλικών. Το 2009 παρακείμενο ιστορικό κτίριο κατέρρευσε, προκαλώντας τον θάνατο δύο ανθρώπων. Το έργο, κόστους 1,1 δισ. ευρώ, έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2011, δεν θα παραδοθεί πριν από το 2019, ίσως και το 2022
Αμβούργο – Αίθουσα συναυλιών φιλαρμονικής ορχήστρας
Η παράδοση αναβλήθηκε κατά 7 χρόνια μέχρι το 2017, ενώ ο προϋπολογισμός ξέφυγε από κάθε έλεγχο και έχει «απογειωθεί» από τα 77 εκατομμύρια ευρώ το 2007 στα 575 εκατ. σήμερα, ενδέχεται όμως να ξεπεράσει τα 600 εκατομμύρια ευρώ
Λειψία – Υπόγεια σήραγγα
Θα στοιχίσει 960 εκατομμύρια ευρώ, αντί για 572 εκατομμύρια. Παρότι έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2009, θα παραδοθεί στο επιβατικό κοινό στα τέλη του 2013
