ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ Μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν ποτέ καταγραφεί, ένας σούπερ τυφώνας, σήκωσε κύματα 15 μέτρων που εισχώρησαν 1 χλμ. στη στεριά και προκάλεσε πολλές χιλιάδες νεκρούς, ενώ έσβησε περιοχές από τον χάρτη
Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Σαν τα τσουνάμι, που «κατάπιαν» πόλεις και χωριά το 2004 στην Ινδονησία και το 2011 στην Ιαπωνία, προκαλώντας δεκάδες χιλιάδες θύματα, ο σούπερ τυφώνας «Χαϊγιάν» σάρωσε τα νησιωτικά συμπλέγματα στις κεντρικές Φιλιππίνες, έσβησε περιοχές ολόκληρες από τον χάρτη και έσπειρε τον θάνατο. Αιτία της τεράστιας φυσικής καταστροφής δεν ήταν αυτή τη φορά ο Εγκέλαδος, αλλά μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν καταγραφεί ποτέ στα μετεωρολογικά χρονικά. Δεν χαρακτηρίστηκε τυχαία σούπερ τυφώνας από τους επιστήμονες: οι θυελλώδεις άνεμοι, που τον συνόδευαν, έφτασαν τα 313 χλμ./ώρα, οι ριπές τους τα 378 χλμ./ώρα, ενώ τα κύματα που προκάλεσε άγγιξαν σε ύψος τα 15 μέτρα.
Ο 25ος τυφώνας φέτος
Ο «Χαϊγιάν» ήταν ο 25ος τυφώνας που έπληξε φέτος τις Φιλιππίνες. Εξαιτίας όμως της πρωτοφανούς έντασής του, η θάλασσα φούσκωσε σε τέτοιο βαθμό που εισέβαλε σαν παλιρροϊκό κύμα στην ξηρά, πλημμύρισε τα πάντα σε βάθος ενός χιλιομέτρου και έπνιξε στην κυριολεξία ό,τι βρέθηκε στο πέρασμά της. «Δεν υπάρχουν πολλά κτίρια που να έχουν χτιστεί έτσι ώστε να αντέχουν σε τέτοιου είδους συνθήκες. Ελάχιστες καταιγίδες έχουν παραμείνει στην κατηγορία 5 για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα» δήλωσε ο μετεωρολόγος Τζεφ Μάστερς από το Weather Underground.
Κι όμως, παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών, οι Αρχές στις Φιλιππίνες πιάστηκαν στον… ύπνο κι έπεσαν έξω στις αρχικές τους εκτιμήσεις. Ο τυφώνας «Χαϊγιάν» -ή «Γιολάντα» για τους ντόπιους- έκανε «απόβαση» με απίστευτη σφοδρότητα στην επαρχία Λέιτε. Ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας μίλησε για 10.000 νεκρούς μόνο στην περιοχή αυτή, αλλά και πλήρη καταστροφή του 70 – 80% των υποδομών. Ισοπεδώθηκε σύσσωμη σχεδόν η πρωτεύουσα Τακλομπάν, μια παραθαλάσσια πόλη 220.000 κατοίκων χτισμένη μέσα σε κολπίσκο.
Τα ορμητικά νερά της θάλασσας έφτασαν σε ύψος τα 10 μέτρα, ξεβράζοντας ακόμα και πλοία στη στεριά. Κατέρρευσαν, μεταξύ άλλων, και καταφύγια, όπως εκκλησίες, σχολεία και στάδια, όπου είχαν σπεύσει πολλές οικογένειες μετά από εντολή για εκκένωση των σπιτιών τους. Για σορούς διάσπαρτες στα ερείπια και πτώματα πάνω σε δέντρα κάνουν λόγο ξένοι δημοσιογράφοι. Οι πρώτοι μαζικοί τάφοι έχουν αρχίσει ήδη να γεμίζουν. «Οι κάτοικοι περπατούν σαν τα ζόμπι ψάχνοντας για τροφή. Είναι σαν ταινία» δήλωσε στο Reuters μια φοιτήτρια Ιατρικής.
Τρελοί απ’ την πείνα
«Κάποιοι χάνουν τα λογικά τους από την πείνα ή από την απώλεια των συγγενών τους. Ορισμένοι γίνονται βίαιοι. Λεηλατούν επιχειρήσεις, εμπορικά κέντρα για να βρουν φαγητό, ρύζι και γάλα. Φοβάμαι πως σε μια εβδομάδα θα σκοτώνουν από την πείνα» είπε σοκαρισμένη στο Γαλλικό Πρακτορείο μια δασκάλα από το Τακλομπάν.
Παρά την έλλειψη προετοιμασίας και συντονισμού των κρατικών υπηρεσιών σε μια χώρα που σαρώνεται κατά μέσον όρο από 20 τυφώνες τον χρόνο, ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, Μπενίνο Ακίνο, απειλεί τώρα να κηρύξει στην περιοχή στρατιωτικό νόμο και στέλνει εκατοντάδες στρατιώτες για να επιβάλουν την τάξη. Ενδεικτικό της ολιγωρίας είναι πως ο πρόεδρος ενημέρωσε μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος τον λαό για την επικείμενη καταιγίδα μόλις μία μέρα πριν χτυπήσει ο «Χαϊγιάν».
Με τις επικοινωνίες να έχουν διακοπεί και τους δρόμους να είναι απροσπέλαστοι, οι Αρχές δεν έχουν ακόμα εικόνα για το τι συμβαίνει σε πόλεις και χωριά που παραμένουν αποκλεισμένα. Πάνω από 2.000 άνθρωποι αγνοούνται. Οι ντόπιοι διαμένουν κυρίως σε φτωχικά σπίτια – παραπήγματα, τα οποία συχνά παρασύρονται από χείμαρρους λάσπης κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας, λόγω και της άκρατης αποψίλωση των τοπικών δασών. Το πρόβλημα είναι χρόνιο και στοιχίζει ζωές, κανείς ωστόσο δεν έχει ενδιαφερθεί για ουσιαστική λύση.
«Κάθε χρόνο η εποχή των τυφώνων κοστίζει στην τοπική οικονομία το 2% του ΑΕΠ και η ανοικοδόμηση επιπλέον 2%. [...] Δεν έχουμε λάβει καμία χρηματοδότηση για το κλίμα, ώστε να προσαρμοστούμε ή να προετοιμαστούμε για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνουμε. Δεν έχουμε δει κονδύλια βοήθειας από τις πλούσιες χώρες. [...] Είναι ένα ξεκάθαρο σημάδι παγκόσμιας, οικονομικής και περιβαλλοντικής δυσλειτουργίας. Ολος ο κόσμος, αλλά ειδικά οι αναπτυσσόμενες χώρες που παλεύουν να διαχειριστούν την ανέχεια και να επιτύχουν κοινωνική ανάπτυξη, βρίσκονται αντιμέτωπες με αυτή την πραγματικότητα» είχε δηλώσει πέρσι στην Ντόχα, στην ετήσια διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, ο εκπρόσωπος των Φιλιππίνων Ναντέρεφ Σάνιο.
Την ίδια χρονιά, ο τυφώνας «Μπόφα» είχε προκαλέσει πάνω από 1.000 νεκρούς στις Φιλιππίνες και τεράστιες καταστροφές. Η ολοένα και μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων οφείλεται κυρίως στην άνοδο της θερμοκρασίας των ωκεανών.
Ωστόσο, ενώ τα εύπορα και ισχυρά κράτη ευθύνονται κατά κύριο λόγο γι’ αυτό, εξαιτίας π.χ. της άρνησής τους να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές καυσαερίων και να θίξουν μεγάλα οικονομικά και βιομηχανικά συμφέροντα, κωλυσιεργούν και δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μένουν στα λόγια, αφήνοντας τις φτωχές, αναπτυσσόμενες χώρες στη μοίρα τους, με υποσχέσεις για ανθρωπιστική βοήθεια κατόπιν εορτής, αντί να συμβάλουν στο ξερίζωμα των βαθύτερων αιτιών, που είναι η κραυγαλέα οικονομική ανισότητα και το έλλειμμα προοπτικής για τους πιο αδύναμους του πλανήτη.
«Τελειώνει ο χρόνος»
Προφητική δυστυχώς αποδείχτηκε η κατάληξη της ομιλίας του Φιλιππινέζου αξιωματούχου στη διάσκεψη του ΟΗΕ: «Ο χρόνος τελειώνει. Σας παρακαλώ κάντε να θυμόμαστε αυτή τη χρονιά ως το έτος που ο κόσμος βρήκε το κουράγιο να αναλάβει τις ευθύνες του για το μέλλον, που όλοι θέλουμε. Σας ρωτώ όλους εδώ: Αν όχι εμείς, ποιοι; Αν όχι τώρα, πότε; Αν όχι εδώ, πού;»…
