Πρωτοβουλίες του προγράμματος Γυναίκες για Αποτελεσματικές Πρότυπες Δράσεις
Της Χριστίνας Πάντζου
Αγρότισσες στη Νότια Αφρική μαθαίνουν να φυτεύουν δέντρα, συμβάλλοντας συγχρόνως στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στην τροφική ασφάλεια της κοινότητάς τους. Στην Γκάνα, τις διδάσκουν να φτιάχνουν ποδήλατα από μπαμπού σε συνεταιρισμούς όπου κατασκευάζοντας οικολογικά φιλικό μέσο μεταφοράς δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Οι ιθαγενείς Μάγιας στη Γουατεμάλα εκπαιδεύονται στη δημιουργία αποδοτικών θερμαστρών από πλίνθο που σώζουν τα δάση και συμβάλλουν στην απορρύπανση του αέρα. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις πρωτοβουλίες του προγράμματος Γυναίκες για Αποτελεσματικές Πρότυπες Δράσεις, τις οποίες φέτος επέλεξε να χρηματοδοτήσει το Κέντρο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Το Κέντρο προβάλλει αυτές τις δράσεις στην ιστοσελίδα του και θα τις παρουσιάσει κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για την Αλλαγή του Κλίματος των Ηνωμένων Εθνών που αρχίζει σήμερα στη Βαρσοβία και θα διαρκέσει έως τις 22 Νοεμβρίου.
Ολες αυτές οι δράσεις θέτουν τις γυναίκες, τις πιο φτωχές των φτωχών του πλανήτη, στο επίκεντρο της αναζήτησης τρόπων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, βοηθώντας τες συγχρόνως να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους.
Στην πλειονότητα των αναπτυσσόμενων χωρών οι γυναίκες είναι υπεύθυνες για την καλλιέργεια και τη συγκομιδή της τροφής που είναι απαραίτητη για την οικογένεια.
Είναι υπεύθυνες για το μαγείρεμά της. Είναι συχνά εκείνες που έχουν την ευθύνη να βρουν πηγές ενέργειας και να φέρνουν νερό στην οικογένεια. Οι στατιστικές είναι αποκαλυπτικές. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 2030 ο πλανήτης θα χρειάζεται 50% περισσότερα τρόφιμα, 45% περισσότερη ενέργεια και 40% περισσότερο νερό.
Πολλοί από αυτούς τους πόρους θα πρέπει να εξευρεθούν από τις γυναίκες, με μεγάλο προσωπικό κόστος και κινδύνους για την ασφάλεια και την υγεία τους. Γι’ αυτό, επισημαίνει η Κριστιάνα Φιγκέρες, επικεφαλής της Σύμβασης-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), είναι εξαιρετικά σημαντική η ενδυνάμωση των γυναικών προσφέροντάς τους τεχνολογίες, εργαλεία και μέσα που είναι απαραίτητα για να συνεχίζουν να φροντίζουν την οικογένειά τους και να μπορούν να το κάνουν με τρόπους που σέβονται τον χρόνο και τον κόπο τους αλλά και δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον.
«Αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να μεταμορφώσει τη ζωή των πιο ευάλωτων ομάδων του πλανήτη και αποτελεί ηθική επιταγή μπροστά στην κλιματική αλλαγή. Οι περιβαλλοντικές πολιτικές πρέπει να στοχεύουν στην ισότητα, έτσι ώστε όλοι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες. Οι γυναίκες δεν είναι μόνον ευάλωτες, αλλά γίνονται ενεργοί παράγοντες αλλαγής παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους και χρησιμοποιώντας φαντασία και επιχειρηματικές δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν πολλές από τις αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Αποδιοπομπαίοι τράγοι της Γουόλ Στριτ
Διορίζοντας γυναίκα επικεφαλής, ακολουθεί μια στρατηγική νίκης σε κάθε περίπτωση
Οταν η Μαρίσα Μάγερ ανέλαβε διευθύνουσα σύμβουλος της Yahoo, πολλοί μίλησαν για πιθανή αποτυχία της σε μια τόσο απαιτητική θέση. Το Forbes έγραψε: «Της πρόσφεραν τη θέση εργασίας της ζωής της ή την ανέβασαν σε έναν βράχο από όπου μπορεί να πέσει στο κενό;». Το ίδιο συνέβη όταν η Μεγκ Γουίτμαν ανέλαβε τη Hewlett-Packard, η Ζόι Κρουζ τη Morgan Stanley ή η Πατρίτσια Ρούσο την Alcatel-Lucent. Είναι όλο και πιο συχνή η τάση να προσφέρονται σε γυναίκες ανώτατες θέσεις σε επιχειρήσεις που διέρχονται κρίση ή αντιμετωπίζουν μεγάλα ρίσκα. Θα μπορούσε να ήταν λόγος ενθουσιασμού. Αλλά ένα νέο βιβλίο αναλύει πως ίσως αυτές οι γυναίκες που κατάφεραν να σπάσουν τη γυάλινη οροφή επελέγησαν από τις επιχειρήσεις για να ανέβουν σε έναν «γυάλινο βράχο» όπου ελλοχεύει η αποτυχία. Με απλά λόγια, λένε οι Κάριλ Ρίβερς και Ρόζαλιντ Μπαρνέτ στο «Ο νέος ήπιος πόλεμος κατά των γυναικών», αν μια εταιρεία αποτύχει έχοντας άντρα διευθυντή όλοι θα αναζητήσουν τις αιτίες σε πολλούς παράγοντες, εκτός από το φύλο του. Αν όμως ο διευθυντής είναι γυναίκα, πολλοί θα αναζητήσουν την εξήγηση στο φύλο της. Η καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, Κρίστιν Αντερσον, προχωρά ακόμη περισσότερο: «Μια κυνική εξήγηση είναι ότι διορίζοντας γυναίκα επικεφαλής η επιχείρηση ακολουθεί μια στρατηγική νίκης σε κάθε περίπτωση. Αν επιτύχει αναλαμβάνοντας μια κρίσιμη κατάσταση, τότε όχι μόνο τα οικονομικά αλλά και η εικόνα της εταιρείας βελτιώνεται εμφανιζόμενη ως “προασπιστής της ισότητας”. Αν πάλι αποτύχει, μπορεί να την κατηγορήσει και να επιστρέψει στην πρακτική τού να ορίσει άντρα επικεφαλής». Οπως συνέβη με τη Ζόι Κρουζ, αντιπρόεδρο της Morgan Stanley, αναφέρουν οι συγγραφείς. Η Κρουζ απομακρύνθηκε από την εταιρεία το 2007 όταν η εταιρεία σημείωσε απώλειες 37 δισ. δολαρίων. Το 2012 ο Τζάμι Ντάιμον, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, ανακοίνωσε απώλειες 10 δισ. δολαρίων. Δεν απολύθηκε εκείνος, αλλά η Ινα Ντριού, επικεφαλής επενδύσεων, η οποία αντικαταστάθηκε από άντρα μάνατζερ.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Παρωδώντας τα πρότυπα ομορφιάς
Η συζήτηση για την επιμονή της βιομηχανίας της διαφήμισης, της μόδας, των ΜΜΕ, του Χόλιγουντ σε πρότυπα γυναικών που εστιάζουν στην τυποποιημένη ομορφιά και σεξουαλικότητα φούντωσε προ μηνών με αφορμή την τακτική της Ντίσνεϊ να κάνει «remake» στις πριγκίπισσές της συνθλίβοντας τις ιδιαιτερότητές τους και δημιουργώντας έναν γενικό τύπο σέξι, λαμπερών γυναικών που «πουλάνε».
Ανάμεσα στους σφοδρούς επικριτές αυτής της πρακτικής είναι ο καλλιτέχνης Ντέιβιντ Τραμπλ, που σε συνεργασία με την ψυχολόγο Λόρι Ντέι έκανε μια παρωδία της «ντισνεϊκής τυποποίησης» εικονογραφώντας πώς θα ήταν ηγέτιδες της πραγματικής ζωής αν τους επιφυλασσόταν η ίδια μεταχείριση. Στόχος του Τραμπλ είναι «να συνειδητοποιήσουμε πόσο άχρηστο είναι να αιχμαλωτίζουμε τις ηρωίδες σε ένα προκατασκευασμένο καλούπι, με λαμπερά χαρακτηριστικά, μικροσκοπικά πλην καμπυλωτά σώματα και ομοιογενοποιημένο πλαστικό χαμόγελο.
Η εμπειρία μου από τις σημαντικές γυναίκες της πραγματικής ζωής είναι ότι δεν υπάρχει καλούπι που σε κάνει πρότυπο».
Η μυθοπλασία, προσθέτει η Λόρι Ντέι, είναι ο φακός μέσα από τον οποίο τα παιδιά αντιλαμβάνονται τους ρόλους και τα πρότυπα. Γι’ αυτό είναι ευθύνη να τους προσφέρουμε μια ποικιλία γυναικείων αρχετύπων κι όχι έναν μονόδρομο σέξι τυποποίησης.
Με αυτή την προσέγγιση, ο Τραμπλ επέλεξε δέκα γυναίκες που έχουν διακριθεί σε διάφορους τομείς για τη δράση τους, εικονογραφώντας τες μέσα από το φίλτρο του «αθώου σέξι λίφτινγκ» της Ντίσνεϊ.
Στόχος τους είναι να αποδείξουν πόσο γελοίο είναι να παρουσιάζει μια ολόκληρη γενιά ηρωίδων ωραιοποιημένη με ένα πανομοιότυπο επιφανειακό λούστρο. Ο σαρκασμός, λέει, οξύνει την κρίση των πολιτών και σίγουρα το αποτέλεσμα ξενίζει και ενοχλεί.
