Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Η ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκαλέσει ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία διογκώνεται διαρκώς και, πέρα από τους χιλιάδες νεκρούς, τους τραυματίες, τους αναπήρους και τα 2 και πλέον εκατομμύρια προσφύγων, ένα απάνθρωπο εμπόριο, αυτό των ανθρώπινων οργάνων, βρίσκεται σε πλήρη άνθηση με (επί πληρωμή) δότες απελπισμένους Σύρους πρόσφυγες ηλικίας 14 έως 30 ετών.
Γι’ αυτό, τα τελευταία δύο χρόνια, οι έμποροι των οργάνων θησαυρίζουν από τους απελπισμένους πρόσφυγες, οι οποίοι χωρίς δεκάρα στην τσέπη τους αναζητούν τρόπους να επιβιώσουν στον δύσκολο χειμώνα που έχουν μπροστά τους. Μάλιστα, σύμφωνα με τις μετριοπαθέστερες εκτιμήσεις που έκαναν οι ρεπόρτερ του «Der Spiegel», τουλάχιστον 150 νεφροί έχουν πωληθεί στη διάρκεια του τελευταίου έτους, χωρίς να υπολογιστούν τα άλλα όργανα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο εικοσιεξάχρονος Ραΐντ, ο οποίος πλέον ζει με έναν νεφρό. Η περιπέτειά του ξεκίνησε πριν από επτά μήνες όταν εγκατάλειψε το φλεγόμενο Χαλέπι αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο στη Συρία μαζί με την οικογένειά του. Μέσα στις πρώτες 15 μέρες, τα λιγοστά χρήματα της οικογένειας τελείωσαν και αναζητώντας δουλειά στη Βηρυτό άκουσε από έναν συγγενή τους, επίσης πρόσφυγα, ότι η λύση στο πρόβλημά του ήταν να πωλήσει τον νεφρό του. Ετσι συνάντησε τον Αμπού Χουσέιν, δεξί χέρι του υπαρχηγού του «Μεγάλου Αφεντικού» που διαφεντεύει μια από τις μεγαλύτερες συμμορίες εμπορίας ανθρωπίνων οργάνων στον Λίβανο, μια χώρα με μακρά παράδοση στο παράνομο εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων. Πρόκειται για μια επικίνδυνη πρακτική, η οποία λαμβάνει χώρα σε μικρές, καλά κρυμμένες, συνήθως υπόγειες κλινικές.
«Οι έμποροι οργάνων δεν χρειάζεται να ανησυχούν για τους κρατικούς ελέγχους, αφού κανένας τελωνειακός δεν μπαίνει στον κόπο να εξετάσει εάν ένας άνθρωπος επιβιβάζεται στο αεροπλάνο με μια νέα μύτη, ένα νέο μάτι ή ένα νέο νεφρό. Ο Λίβανος αποτελεί ιδεώδες πεδίο αυτού του απάνθρωπου εμπορίου» επισημαίνει ο ειδικός σε θέματα μεταμοσχεύσεων επιστήμονας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας Λικ Νοέλ.
Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στη Συρία ήταν οι Παλαιστίνιοι, οι οποίοι πήγαιναν στον Λίβανο για να πουλήσουν τα όργανά τους τα οποία μάλιστα «έπιαναν» υψηλές τιμές (περί τα 20.000 δολάρια). Τώρα, όμως, λόγω της υπερπροσφοράς, οι τιμές έχουν «πέσει» στις 7.000 δολάρια.
Πρόσκαιρη ανακούφιση
Ο Ραΐντ δεν φοβήθηκε να αφαιρέσει τον νεφρό του γιατί ήταν αθλητής: έπαιζε στην Εθνική Ομάδα Νέων Ποδοσφαίρου της Συρίας. Οι «γιατροί» τον διαβεβαίωσαν (ψευδώς φυσικά) ότι ο νεφρός του με λίγη τύχη θα μεγαλώσει και πάλι (!) και ότι δεν θα υπάρξουν μετεγχειρητικές επιπλοκές. Εντελώς αντίθετα δηλαδή απ’ ό,τι συμβαίνει στην πραγματικότητα στους δότες, οι οποίοι πρέπει να κάνουν check up επί σειρά ετών, κάτι που φυσικά ο Ραΐντ ούτε γνώριζε ούτε είχε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει.
Με τα χρήματα αυτά ο εικοσιεξάχρονος Σύρος προσπάθησε να βοηθήσει την οικογένειά του: Αγόρασε ένα στρώμα και ζεστά χειμωνιάτικα ρούχα στον πατέρα του, ένα ψυγείο, μια ηλεκτρική θερμάστρα και ένα φούρνο για το μαγείρεμα, ενώ με τα χρήματα που περίσσεψαν λογαριάζει να «βγάλει» τον δύσκολο χειμώνα. Μετά όμως…
Πάντως, ο υπαρχηγός του «Μεγάλου Αφεντικού» αλτρουιστικά (!) υποστηρίζει ότι όλοι επωφελούνται από το εμπόριο. Οι Σύροι πρόσφυγες κερδίζουν χρήματα, ο λήπτης που πληρώνει 15.000 δολάρια για έναν νεφρό κερδίζει τη ζωή του, και ο Αμπού Χουσέιν τη μίζα του, η οποία, όπως υποστηρίζει, δεν ξεπερνά τα 700 δολάρια. Και με πρωτοφανή κυνισμό προσθέτει: «Τις τελευταίες μέρες ψάχνω για ένα μάτι!» Οταν πάντως ο Ραΐντ, μια εβδομάδα μετά την εγχείρηση, ζήτησε από τον Χουσέιν φάρμακα για να αντιμετωπίσει τους φρικτούς πόνους από τους οποίους υπέφερε, το δεξί χέρι του «Μεγάλου Αφεντικού» του απάντησε: «Σκάσε, δεν με ενδιαφέρει αν θα πεθάνεις. Ούτως ή άλλως είσαι τελειωμένος»…
