ΗΠΑ Ο χαρισματικός χάκερ και υπέρμαχος των ελευθεριών στο διαδίκτυο Ααρον Σβαρτς αυτοκτόνησε λόγω κατάθλιψης, αλλά και των διαρκών εις βάρος του διώξεων
Του Γιώργου Τσιάρα
Η είδηση της αυτοκτονίας του εξαπλώθηκε ταχύτατα στο αγαπημένο του διαδίκτυο: στα 26 του μόλις χρόνια, ο Aαρον Σβαρτς, χαρισματικός προγραμματιστής, χάκερ και υπέρμαχος των ψηφιακών ελευθεριών, βρέθηκε κρεμασμένος στο διαμέρισμά του στο Μπρούκλιν – θύμα, όπως όλα δείχνουν, των συνεχιζόμενων διώξεων εις βάρος του αλλά και της κατάθλιψης που τον βασάνιζε, όπως είχε δημόσια παραδεχτεί, τα τελευταία χρόνια.
Ο Σβαρτς υπήρξε πραγματική ιδιοφυΐα, «παιδί-θαύμα» των υπολογιστών και ήρωας των απανταχού «πειρατών»: μόλις στα 14 του χρόνια συμμετείχε ενεργά στην ομάδα των προγραμματιστών που έστησαν την αρχική εκδοχή του προτύπου RSS, το οποίο επιτρέπει την ταχύτατη αναμετάδοση πληροφοριών από μπλογκ και ενημερωτικές ιστοσελίδες που ανανεώνονται συνεχώς, και στη συνέχεια είχε γράψει και διαθέσει με ελεύθερες άδειες αρκετά προγράμματα.
Αργότερα συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση Creative Commons, που μάχεται υπέρ της κοινοκτημοσύνης πληροφοριών και λογισμικού, και στην κοινότητα του Reddit, που συγκέντρωνε ειδήσεις από διάφορες «κλειδωμένες» πηγές.
Για τον διάσημο χάκερ, η μοιρασιά περιεχομένου (sharing) – αυτό δηλαδή που εταιρείες και κυβερνήσεις αποκαλούν «πειρατεία» – όχι μόνο δεν είναι ανήθικη, αλλά αποτελεί και πολιτιστική ανάγκη πρώτου μεγέθους: «Μόνο εκείνοι που είναι τυφλωμένοι από την απληστία θα αρνηθούν σε κάποιον φίλο ένα αντίγραφο», είχε γράψει ο Σβαρτς στο online «μανιφέστο» του, που είχε εκδώσει το 2008. Και συμπλήρωνε: «Η πληροφορία είναι δύναμη. Αλλά, όπως συμβαίνει με κάθε δύναμη, υπάρχουν πάντα αυτοί που θέλουν να την κρατήσουν για τον εαυτό τους»…
Το 2009, οι ιδέες έγιναν πράξη, όταν ο Σβαρτς κατάφερε να κατεβάσει και στη συνέχεια να διαθέσει ελεύθερα στο Ιντερνετ περίπου 19 εκατομμύρια σελίδες νομικών εγγράφων από τα ομοσπονδιακά δικαστήρια, τα οποία ήταν καταχωρισμένα στη βάση δεδομένων PACER- μια database που θα έπρεπε να είναι ελεύθερη, αλλά η PACER χρέωνε την πρόσβαση. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση DemandProgress, της οποίας ο Σβαρτς υπήρξε ιδρυτής, πρωταγωνίστησε το 2011 στη μάχη για να εμποδιστεί η περίφημη νομοθεσία SOPA (Stop Online Piracy Act) κατά της διαδικτυακής «πειρατείας».
Ομως οι μεγάλοι μπελάδες άρχισαν για τον Σβαρτς τον Ιούλιο του 2011, όταν ο νεαρός – σύμφωνα με το κατηγορητήριο – κατέβασε στο λάπτοπ του από το «κλειδωμένο» εσωτερικό δίκτυο του MIT ολόκληρη τη βάση JSTOR, η οποία διαθέτει (με συνδρομή) το περιεχόμενο εκατοντάδων επιστημονικών επιθεωρήσεων, τέσσερα εκατομμύρια δημοσιεύσεις, που αμέσως κυκλοφόρησαν σε μορφή torrent.
Ο Σβαρτς συνελήφθη αλλά αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, αφού δήλωσε αθώος στην αρχική ακρόαση για την «κλοπή». Η JSTOR απέσυρε τις κατηγορίες, όχι όμως και το ΜΙΤ που τον κατήγγειλε για απάτη. Η δίκη του επρόκειτο να γίνει στο τέλος του χρόνου και αν καταδικαζόταν (κάτι που νομικοί κύκλοι θεωρούσαν βέβαιο, με δεδομένη και την πολιτική πίεση από το πανίσχυρο «λόμπι του κοπιράιτ»- δισκογραφικές και μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ) αντιμετώπιζε εξοντωτικές ποινές, ώς και 35 χρόνια φυλακή και 1 εκατομμύριο δολάρια πρόστιμο.
Ο ιατροδικαστής απέκλεισε κάθε πιθανότητα εγκληματικής ενέργειας: ο 26χρονος είχε δηλώσει αρκετές φορές ότι έπασχε από κατάθλιψη και πως είχε σκεφτεί το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας, ιδίως μετά την άκομψη απομάκρυνσή του από τη κοινότητα Reddit.
Στην αγχόνη όμως τον « έσπρωξαν» οι διώκτες του: σε ανακοίνωση της, η οικογένεια του τονίζει πως ο θάνατος του δεν είναι μια απλή προσωπική τραγωδία, «αλλά το προϊόν ενός συστήματος ποινικής δικαιοσύνης που χαρακτηρίζεται από πρακτικές εκφοβισμού και κατάχρησης εξουσίας από τους εισαγγελείς (…), για ένα δήθεν έγκλημα χωρίς θύματα». Το MIT, από τη μεριά του, αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση…
