Ζήσαμε από κοντά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μια νύχτα στο μουσείο» στο Ιδρυμα Θεοχαράκη
Της Παρής Σπίνου
Στην ταινία «Μια νύχτα στο μουσείο» με τον Μπεν Στίλερ, τα εκθέματα του Smithsonian, δεινόσαυροι και λιοντάρια, πρωτόγονοι, Ρωμαίοι στρατιώτες και καουμπόιδες, ζωντάνεψαν σκορπίζοντας τρόμο και γέλιο. Στο ομότιτλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής του Ιδρύματος Θεοχαράκη, ευτυχώς, ζωντάνεψε μόνο η φαντασία των παιδιών που διανυκτέρευσαν εκεί το Σαββατοκύριακο.
Αφού έπαιξαν με τα ηλεκτρονικά τους παιχνίδια ή διάβασαν τα παραμύθια τους, κοιμήθηκαν ήσυχα –και κατάκοπα- τυλιγμένα στα πολύχρωμα παπλωματάκια τους, κάτω από τους πίνακες του Νικολάου Γύζη. Και ποιος ξέρει… ίσως ονειρεύτηκαν να ζωντανεύουν οι ζωγραφισμένοι ήρωές του: οι μικροί μαθητές από το «Κρυφό σχολειό», ο γκροτέσκος «Ζαχαροπλάστης» αλλά και οι αγγελικές μούσες των τεχνών!
Εχοντας στις τσάντες τους τον απαραίτητο εξοπλισμό, παντόφλες, πιτζάμες, οδοντόβουρτσα, συνολικά 16 παιδιά ηλικίας 8-12 ετών, συνοδευόμενα από τις μαμάδες ή τους μπαμπάδες τους, διάβηκαν το απόγευμα του Σαββάτου την πόρτα του Ιδρύματος Θεοχαράκη, στην οδό Βασ. Σοφίας, για το πρωτότυπο βιωματικό πρόγραμμα «Μια νύχτα στο μουσείο», που συνδύασε γνώση και φαντασία. Κι όπως φαίνεται αυτή η μοναδική εμπειρία αντιστάθμισε το υψηλό κόστος συμμετοχής (80 ευρώ για κάθε παιδί μαζί με τον γονέα).
Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία, με την καθοδήγηση της Κάτιας Παπασπηλιοπούλου, της Μαρίας Παυλίδη και του Παναγιώτη Τσιρίδη, να ανακαλύψουν τον κόσμο του Γύζη και να δουν πώς η ζωγραφική γίνεται παιχνίδι. Εξοικειώθηκαν με τα θέματα και τις τεχνικές του, αυτοσχεδίασαν με τις εικόνες και τη μουσική του 19ου αιώνα και στο τέλος έκαναν τις δικές τους ζωγραφιές.
Αφού δείπνησαν με ωραίες μακαρονάδες και μπιφτέκια, άρχισαν να χαλαρώνουν… Στρωματσάδα και ετοιμάστηκαν, με γέλια και πειράγματα, για ύπνο. Σίγουρα, όμως, δεν φαντάστηκαν ότι θα έκαναν μια ενδιαφέρουσα σύγχρονη εικαστική παρέμβαση όταν τα σεντόνια τους, με τις πριγκίπισσες και τον Μπάτμαν, απλώθηκαν δίπλα στους παραστατικούς πίνακες του κορυφαίου ζωγράφου της Σχολής του Μονάχου…
Ορισμένα είχαν συμμετάσχει κι άλλες φορές σε εκπαιδευτικά προγράμματα και τέσσερα είχαν διανυκτερεύσει και παλαιότερα στο μουσείο, συντροφιά με τα κολάζ του Ελύτη ή τα έργα Ρώσων ζωγράφων. Γι’ αυτό αποδείχτηκαν ξεφτέρια. Τα περισσότερα γνώριζαν «Το κρυφό σχολειό» από τα σχολικά βιβλία τους, ενώ γρήγορα εντόπισαν τα κυρίαρχα σύμβολα στα έργα του Γύζη -τον σταυρό, την ασπίδα, το ξίφος, τα φτερά.
Ιδιαίτερα τους άρεσαν, όπως μας είπαν, οι πίνακες όπου απεικονίζονται με εκφραστικότητα τα μέλη της οικογένειάς του. Για παράδειγμα, η κόρη του Μαργαρίτα, μωρό, κοιμάται γαλήνια, ενώ 15χρονη διαβάζει ένα βιβλίο, καθισμένη στην άκρη της καρέκλας. «Δεν νομίζω ότι πόζαρε. Ο Γύζης ξάφνιασε την κόρη του, την έβαλε στο μυαλό του και μετά τη ζωγράφισε», διαπίστωσε ένας μικρός.
Την Κυριακή, έπειτα από ένα πλούσιο πρωινό, οι μικροί φιλότεχνοι αναχώρησαν για τα σπίτια τους έχοντας πάρει δωράκια αφρόλουτρα και βιβλία και ασφαλώς με αξέχαστες εντυπώσεις. Οπως μας είπαν οι γονείς, η διανυκτέρευση στο μουσείο ήταν μια ελκυστική ιδέα για να ξεκολλήσουν τα βλαστάρια τους από το Ιντερνετ και να μπουν στον κόσμο της τέχνης. Να ζήσουν ένα Σαββατοκύριακο χωρίς το άγχος του σχολείου και να καταλάβουν ότι το μουσείο δεν είναι ένας χώρος ψυχρός και απρόσιτος, αλλά ζεστός και φιλόξενος. Ηταν άλλωστε μια ευκαιρία να βρεθούν μεγάλοι και μικροί μαζί και να ζήσουν μια ξεχωριστή εμπειρία.
«Αυτά τα προγράμματα οργανώνονται με πρότυπο τα αντίστοιχα των βρετανικών και αμερικανικών μουσείων. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, κάθε φορά έχουμε λίστα αναμονής», τονίζει ο διευθυντής του Κέντρου Τεχνών, Φώτης Παπαθανασίου. «Στην αρχή είχαμε αγωνία μήπως κινδυνεύσουν τα έργα, ωστόσο αποδείχτηκε ότι τα παιδιά έχουν σεβασμό, πολιτισμό».
Το ίδρυμα, παρ' όλη την κρίση, αύξησε το 2012 κατά 30% την επισκεψιμότητά του, καθώς στρέφεται σε «κλασικές αξίες», με εκθέσεις, κύκλους μουσικής και ομιλιών. Ακόμα, οργανώνει δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά ανέργων και για σχολεία από υποβαθμισμένες περιοχές. Περίπου σε ένα μήνα έρχεται από το Μουσείο Βοστόνης και μια ενδιαφέρουσα έκθεση με «Νεκρές φύσεις» από το 1600 μέχρι τον 21ο αιώνα και κορυφαίες υπογραφές Ρενουάρ, Ματίς, Μονέ κ.ά.
