Φανταστικές αφίσες, εξάπλωση του μουσείου σε παράξενους χώρους, αναστοχασμός των δραστηριοτήτων του, αναθεώρηση όλων των δεδομένων φύλαξης και έκθεσης. Ο 48χρονος Βρετανός Ανταμ Τσόντζκο δημιουργεί μια εναλλακτική πραγματικότητα συμμετέχοντας με τον δικό του τρόπο στο πρόγραμμα «Καλλιτέχνες σε διάλογο με το Μουσείο Μπενάκη»
Tης Παρής Σπίνου
Αναμφίβολα το Μουσείο Μπενάκη είναι ένα πολυσυλλεκτικό, εξωστρεφές, υπερδραστήριο μουσείο, ανοιχτό στις προκλήσεις του μέλλοντος. Η πλούσια, μόνιμη συλλογή του, που στεγάζεται στην οδό Κουμπάρη, τα παραρτήματά του -από το μοντέρνο κτίριο της οδού Πειραιώς μέχρι το νεοκλασικό της οδού Ασωμάτων-, οι ξεχωριστές περιοδικές εκθέσεις που διοργανώνει, τα αρχεία που υποδέχεται μαζί με πολλές συνεργασίες και εκδηλώσεις, δίνουν το στίγμα και τον ρόλο του στη σύγχρονη Ελλάδα.
Ολα αυτά φαίνεται πως κεντρίζουν και εμπνέουν ένα σημαντικό Βρετανό καλλιτέχνη, τον Ανταμ Τσόντζκο, ο οποίος θα παρουσιάσει το πρότζεκτ «You’ll see, this time it’ll be different», από την Πέμπτη στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς. Στόχος του είναι να θέσει ζητήματα σχετικά με τον ρόλο του μουσείου στην αναπαράσταση της ιστορίας, της γνώσης και της παράδοσης, καθώς και στις συνθήκες θέασης του έργου τέχνης και τη σχέση μεταξύ καλλιτεχνικής παραγωγής και θεσμικού πλαισίου υποδοχής της.
Συγκεκριμένα, ο Τσόντζκο στήνει μια αναδρομική έκθεση φανταστικών αφισών του Μπενάκη από το εγγύς μέλλον στον μεταιχμιακό χώρο της ράμπας του κτιρίου της Πειραιώς. Μέσα από αυτήν τη σειρά αφισών, το ιστορικό μουσείο παρουσιάζεται να εξαπλώνεται σε απρόσμενους και παράξενους χώρους σε όλη την Ελλάδα, με τρόπο που να είναι συνάμα διάσπαρτο, εκλεκτικό, αλλά και να παραμένει ακέραιο.
Αποκαλύπτοντας μια σειρά από απλούς οικιακούς χώρους, όπου κρέμονταν αυτές οι αφίσες και απέκτησαν την «αύρα» τους μέσα από ίχνη του χρόνου και της χρήσης, δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι δεν αντλήθηκαν από επίσημες ή «εθνικές» πηγές, αλλά από απροσδόκητους τόπους. Παράλληλα, ένα βίντεο καταγράφει τις διάφορες «ιδιωτικές συλλογές» που έχουν γίνει θεματοφύλακες των αρχείων με τις δραστηριότητες του μουσείου.
Ο 48χρονος καλλιτέχνης, που σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και Καλές Τέχνες στο Goldsmiths College, χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα μέσων για τις δημιουργίες του, από βίντεο μέχρι εγκαταστάσεις, περφόρμανς και ζωγραφική. Κάθε φορά αντλεί στοιχεία από το περιβάλλον όπου βρίσκεται και επικεντρώνεται στις αντιμεταθέσεις μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας. Εχει παρουσιάσει έργα του σε μεγάλες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Tate Britain (2013), στην Μπιενάλε Whitsable (2010), στο Museo d' arte Moderna της Μπολόνια (2007) κ.α.
Στο νέο έργο του χρησιμοποίησε υλικό από τα αρχεία και τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη για να δημιουργήσει μια εναλλακτική πραγματικότητα. Φαντάζεται μια αντιμετάθεση ρόλων μεταξύ των διαφορετικών «κηδεμόνων» των έργων τέχνης ενός μουσείου, αλλά και της ίδιας της νοηματοδότητησής τους μέσα σε ένα ορισμένο πλαίσιο, επιδιώκοντας να στοχαστεί πάνω στις αυθόρμητες, συναισθηματικές αντιδράσεις που προκαλεί μια τέτοια μετατόπιση.
Με το πρότζεκτ του αντιμετωπίζει το μουσείο ως ένα συναισθηματικό και ιδιοσυγκρασιακό, ζωντανό οργανισμό, που μοιάζει να γίνεται όλο και πιο υβριδικό και να ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στην καθημερινή ζωή. Ο Τσόντζκο φαντάζεται τη στιγμή όπου το μουσείο αναστοχάζεται πάνω στις πρόσφατες δραστηριότητές του, και μας προκαλεί να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας σε σχέση με το κοινό στο οποίο απευθύνεται και με τις συνθήκες φύλαξης και έκθεσης των αντικειμένων. Μέσω αυτής της διαδικασίας θέτει ερωτήματα σχετικά με το ποιος ορίζει το νόημα και την αξία της εθνικής παράδοσης και με το ποιος φέρει την ευθύνη των αποφάσεων σχετικά με τη διατήρηση και την ανάδειξή της.
Την ημέρα των εγκαινίων, ο καλλιτέχνης θα πραγματοποιήσει ομιλία στο αμφιθέατρο του μουσείου, με τίτλο «You’ll see, next time it’ll be different», επιχειρώντας να τοποθετήσει σε ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο το έργο του για το Μπενάκη. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Καλλιτέχνες σε διάλογο με το Μουσείο Μπενάκη», σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο. Προηγήθηκαν οι Αντι Χόλντεν το 2011 στο Κεντρικό Κτίριο και ο Αντώνης Πίττας το 2012 στο κτίριο Πειραιώς.
Info: Εγκαίνια 20 Νοεμβρίου, στις 20.00. Ομιλία στις 19.00. Διάρκεια έκθεσης μέχρι 19 Ιανουαρίου 2014 (Πειραιώς 138, τηλ. 210 3453111). Επιμέλεια προγράμματος: Πολύνα Κοσμαδάκη. Συντονισμός έκθεσης: Ειρήνη Βουζελάκου, Μαρία Παπαϊωάννου (Βritish Council), Νατάσα Καραγγέλου, Βανέσσα Μελισσουργάκη (Μουσείο Μπενάκη).
