→ΡΩΣΙΑ Οι ενέσεις εθνικής συνείδησης, τις οποίες συνήθιζε ο πρόεδρος Πούτιν, φαίνεται ότι δεν πουλάνε πλέον στους πολίτες
Του Θανάση Αυγερινού
«Χτυπιέται» ο πρόεδρος Πούτιν, αλλά με τόσα που έχουν δει τα μάτια των Ρώσων πολιτών τις τελευταίες δεκαετίες, οι «ενέσεις» εθνικής συνείδησης και πατριωτισμού δεν φαίνεται να είναι και τόσο αποτελεσματικές. Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στις δημοσκοπήσεις δυσκολεύεται ακόμη να θυμηθεί με ακρίβεια τη διάταξη των χρωμάτων στην τρικολόρε ρωσική σημαία, που αντικατέστησε τη σοβιετική μετά τη διάλυση, ενώ μόλις το 54% των Ρώσων κατόρθωσε χωρίς λάθη να προφέρει τους πρώτους στίχους του εθνικού ύμνου, μετά τη «νεορωσική» αναθεώρησή τους.
Την τρικολόρε είχε εμπνευστεί ο Μέγας Πέτρος από τη σημαία της Ολλανδίας, αλλάζοντας απλώς τη σειρά των χρωμάτων, και την πρωτοκρέμασε στα πλοία του ρωσικού στόλου. Λαϊκές «φιλελεύθερες» εφημερίδες προτείνουν σήμερα τρόπους για το πώς μπορεί να απομνημονεύεται η σειρά, ενθυμούμενη αντικομμουνιστικά ανέκδοτα του παρελθόντος, αλλά και την πανταχού παρούσα (έστω και πρώην) KGB, τα αρχικά της οποίας είναι και τα τρία πρώτα γράμματα των χρωμάτων λευκό, μπλε, κόκκινο στα ρωσικά. Σε μια άλλη εκδοχή, από «πάνω» είναι οι «Λευκοί» (αντίπαλοι των μπολσεβίκων) με τα πολυβόλα τους, στη μέση ο ποταμός Ουράλ, με τα μπλε νερά του, όπου πνίγονται οι άνδρες του Κόκκινου Στρατού.
Τα βοηθήματα που προτείνει μερίδα του ρωσικού Τύπου προφανώς και δεν ενθουσιάζουν την επίσημη γραμμή του Κρεμλίνου, που εισηγήθηκε στην Κρατική Δούμα εκτεταμένη χρήση της σημαίας και του εθνικού ύμνου για λόγους «διαπαιδαγώγησης» της κουρασμένης ρωσικής κοινωνίας, που καλείται ξανά να πιστέψει σε μια νέα «εθνική ιδέα» – τη «μεγάλη Ρωσία». Πάντως, παρά τη συντονισμένη προσπάθεια σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, ΜΜΕ και επιδοτούμενα έργα τέχνης, το ποσοστό όσων δηλώνουν «πατριώτες» στις δημοσκοπήσεις μειώθηκε σε σχέση με το 2007 από το 78% στο 69% με αντίστοιχη αύξηση όσων δηλώνουν ευθέως «μη πατριώτες» από το 12% στο 19%. Φαίνεται πως μαζί με τη φθορά της «πατριωτικής μόδας», που προώθησε συστηματικά ο πρόεδρος Πούτιν τα τελευταία χρόνια, μεταλλάσσεται και το νόημα που δίνουν στον πατριωτισμό οι Ρώσοι, προκρίνοντας την «ανώδυνη» εκδοχή της «αγάπης προς την πατρίδα» (59%) σε σχέση με την πιο συνειδητοποιημένη άποψη της «εργασίας για το όφελος και την ανάπτυξη της χώρας» (21%).
Εισπράττοντας τα αρνητικά μηνύματα, η προπαγανδιστική μηχανή του Κρεμλίνου εναπόθεσε φέτος τις περισσότερες από τις ελπίδες της στην τελευταία ταινία του Φιόντορ Μπονταρτσούκ (γιο του θρύλου του σοβιετικού σινεμά) «Στάλινγκραντ», η οποία γυρίστηκε με μεγάλη οικονομική στήριξη από το κράτος και θα αποσταλεί ως υποψήφια για Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Η χρηματοδότηση «εθνικών» έργων τέχνης και δη κινηματογραφικών είναι μια προσπάθεια της ρωσικής κυβέρνησης να μιμηθεί τον προπαγανδιστικό-ενοποιητικό ρόλο του Χόλιγουντ και της παραγωγής του, ενώ ένα από τα τελευταία ευρήματα του Βλ. Πούτιν είναι η παραγωγή στελεχών «εθνοπολιτικής», που θα αναλάβουν να εξομαλύνουν τις εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές, οι πρόσφατες εκρήξεις των οποίων φαίνεται πως έχουν πραγματικά τρομάξει τη ρωσική ηγεσία…
