ΙΤΑΛΙΑ Στα 62 του έφυγε από τη ζωή ο ερυθροταξιαρχίτης Πρόσπερο Γκαλινάρι, που συμμετείχε ενεργά στην απαγωγή Μόρο και μαζί με τους Κούρτσιο και Μορέτι της ιστορικής ηγεσίας συνυπέγραψε κείμενο που έθεσε τέλος στην ένοπλη πάλη
Του Νικόλα Ζηργάνου
Νεκρός μέσα στο γκαράζ του σπιτιού του στο Ρέτζιο Εμίλια βρέθηκε χθες ο Πρόσπερο Γκαλινάρι, ηγετικό στέλεχος των Ερυθρών Ταξιαρχιών και μέλος της ομάδας που απήγαγε, ανέκρινε επί 55 ημέρες και εκτέλεσε στις 9 Μαΐου 1978 τον χριστιανοδημοκράτη Ιταλό πρωθυπουργό Αλντο Μόρο.Ο 62χρονος ταξιαρχίτης πέρασε σχεδόν 18 χρόνια στη φυλακή, αντιμετώπιζε σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα και είχε αποφυλακιστεί υπό όρους το 1996.
Ηταν από τα κεντρικά πρόσωπα που σημάδεψαν -και σημαδεύτηκαν από- τα «χρόνια του μολυβιού» (δεκαετίες 1970-80), όπως ονομάστηκε (από τον ομώνυμο τίτλο της κινηματογραφικής ταινίας της Μάργκαρετ φον Τρότα ή κατ' άλλους από τις πολλές σφαίρες που έπεσαν εκείνα τα χρόνια) η περίοδος της σφοδρής σύγκρουσης του ένοπλου και μαζικού ακροαριστερού κινήματος με το ιταλικό κράτος.
Ο Γκαλινάρι ήταν μέλος της νεολαίας του Κ.Κ. Ιταλίας και ριζοσπαστικοποιήθηκε, όπως πολλοί σύντροφοί του, όταν άρχισε η φασιστική τρομοκρατία («στρατηγική της έντασης») και η ανάμιξη των μυστικών υπηρεσιών στην πολιτική ζωή για να αποτραπεί πάση θυσία η συμμετοχή του Κ.Κ. Ιταλίας στην κυβέρνηση.
Το 1973 ο Γκαλινάρι έγινε μέλος των Ερυθρών Ταξιαρχιών, αλλά η παράνομη δράση του σταμάτησε πολύ σύντομα. Το 1974 συνελήφθη στο Τορίνο, καταδικάστηκε σε φυλάκιση και δραπέτευσε το 1976 από τις φυλακές του Τρεβίζο για να βρει καταφύγιο στη Ρώμη και να ενταχθεί στην ηγεσία της οργάνωσης που ήδη σχεδίαζε την απαγωγή του Ιταλού πρωθυπουργού Αλντο Μόρο.
Ηταν η εποχή που ο μετριοπαθής Μόρο συζητούσε με τον ευρωκομμουνιστή Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, γ.γ. του ΚΚΙ, την πιθανότητα να δημιουργηθεί κυβέρνηση συνασπισμού με τη συμμετοχή χριστιανοδημοκρατών και κομμουνιστών, πολιτική που ονομάστηκε «ιστορικός συμβιβασμός» και είχε υιοθετήσει το ΚΚΙ μετά την εμπειρία της ανατροπής και της δολοφονίας του σοσιαλιστή προέδρου της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε από αμερικανοκίνητο πραξικόπημα το 1973.
Αυτή η προοπτική της συνδιαχείρισης της εξουσίας κομμουνιστών-χριστιανοδημοκρατών βρήκε μεγάλους πολέμιους, τόσο στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά (και σε μερίδα του ΚΚΙ) όσο και στη Δεξιά, ιδίως τη σκοτεινή Δεξιά της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, τη διαπλεκόμενη με τις φασιστικές ομάδες, τις μυστικές υπηρεσίες και τη μαφία.
Εκείνη την εποχή, που η Ιταλία δονούνταν από ένα μαζικό αριστερό κίνημα στα εργοστάσια, στα πανεπιστήμια και στους δρόμους, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες με εισήγηση του Μάριο Μορέτι (ένας από τους λίγους της ιδρυτικής ομάδας που απέμεινε ελεύθερος μετά την εκτέλεση από την αστυνομία της Μάρα Καργκόλ και τις συλλήψεις των Ρενάτο Κούρτσιο και Αλμπέρτο Φραντσεσκίνι) αποφάσισαν να παρέμβουν καταλυτικά και να κάνουν την πλέον εμβληματική τους πολιτική πράξη που ταυτόχρονα έμελλε να γίνει και η πλέον αμφιλεγόμενη, με πλήθος ερωτημάτων που παραμένουν σκοτεινά μέχρι τις μέρες μας.
Στις 16 Μαρτίου 1978 ο Γκαλινάρι, ο Μορέτι και άλλοι εννέα ταξιαρχίτες έστησαν ενέδρα στην οδό Φάνι στη Ρώμη, μπλόκαραν το αυτοκίνητο του Μόρο, εκτέλεσαν τους πέντε σωματοφύλακές του και απήγαγαν τον Ιταλό πρωθυπουργό. Ο Μορέτι, ο Γκαλινάρι, η Αννα Λάουρα Μπραγκέτι και ο Τζερμάνο Μάκαρι ήταν οι δεσμώτες και ανακριτές του Μόρο. Τον κράτησαν 55 ημέρες όμηρο, τον ανέκριναν και διαπραγματεύτηκαν την ανταλλαγή του με 16 φυλακισμένους ταξιαρχίτες.
Οι οπαδοί της σκληρής γραμμής των χριστιανοδημοκρατών αρνήθηκαν τον διάλογο με τους τρομοκράτες και βρήκαν την ευκαιρία να απαλλαγούν από τον Μόρο και την πολιτική του. Ο ιστορικός συμβιβασμός πέθανε την ώρα που ο Μάριο Μορέτι, όπως αποκάλυψε ο ίδιος πολύ αργότερα, πάτησε τη σκανδάλη και εκτέλεσε με 11 σφαίρες τον μετριοπαθή πρωθυπουργό.
Η Μπραγκέτι διηγήθηκε ύστερα από χρόνια πως ο Γκαλινάρι δάκρυσε όταν τον αποχαιρέτησε ο Μόρο, λίγο πριν εγκαταλείψει τη «φυλακή του λαού» και μπει στο πορτ μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου που θα γινόταν και ο τάφος του. Το πτώμα του Ιταλού πρωθυπουργού βρέθηκε στην οδό Γκαετάνι, στη μέση απόσταση που χώριζε τα κεντρικά γραφεία του Κομμουνιστικού Κόμματος και εκείνα της Χριστιανοδημοκρατίας στη Ρώμη. Το μήνυμα ήταν σαφές, σε μια υπόθεση γεμάτη τεράστια ερωτηματικά, ίντριγκες και πολιτικό κυνισμό.
Ο Γκαλινάρι συνελήφθη το 1979, τραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι, επέζησε και καταδικάστηκε σε ισόβια, για να απελευθερωθεί το 1996 για λόγους υγείας. Δεν συνεργάστηκε ποτέ με τις αρχές και δεν πρόδωσε τους συντρόφους του. Ωστόσο, το 1988, συνυπέγραψε μέσα από τη φυλακή την επιστολή των Ρενάτο Κούρτσιο και Μάριο Μορέτι, με την οποία οι ιστορικοί ηγέτες των Ερυθρών Ταξιαρχιών έβαλαν τέλος στην ένοπλη πάλη.
