Η έλλειψη τουαλέτας έχει τεράστιο αντίκτυπο στην υγιεινή και την ασφαλή διαβίωση των γυναικών

Της Χριστίνας Πάντζου

Από τα πολλά που ακούστηκαν στη διάρκεια της Παγκόσμιας Ημέρας Τουαλέτας (19 Νοεμβρίου) για την οικουμενική κρίση υγιεινής, που πλήττει 2,5 δισ. ανθρώπους στον πλανήτη, ελάχιστα ειπώθηκαν για τον αντίκτυπό της στη ζωή των γυναικών. Γιατί στα κοινά προβλήματα που σημαίνει η έλλειψη τουαλέτας για άντρες και γυναίκες, οι τελευταίες αντιμετωπίζουν πρόσθετες προκλήσεις, όπως ντροπή, αρρώστιες, ακόμη και βία, όταν δεν έχουν ένα καθαρό ή ασφαλές μπάνιο, όπως επισημαίνει η έκθεση «Δεν μπορούμε να περιμένουμε», που παρουσιάστηκε στα Ηνωμένα Εθνη. Ελλείψει αυτού, γυναίκες και κορίτσια πρέπει να περιμένουν ώρες για την κατάλληλη στιγμή να κάνουν την… ανάγκη τους, συνήθως το βράδυ σε απομονωμένα σημεία, όπου κανείς δεν θα τις δει και όπου κινδυνεύουν να δεχτούν επιθέσεις και σεξουαλική κακοποίηση. Στην Αιθιοπία, το 50% των κοριτσιών χάνουν από μία έως τέσσερις ημέρες σχολείο στη διάρκεια της εμμηνορρυσίας τους, ενώ στην Ινδία το 23% των κοριτσιών εγκαταλείπει το σχολείο μόλις εμφανιστεί η εμμηνορρυσία και το 25% των γυναικών έχει δεχτεί σεξουαλική επίθεση πηγαίνοντας αντί για τουαλέτα στο ύπαιθρο. Κάθε ημέρα κάπου 2.000 μητέρες χάνουν ένα παιδί από διάρροια που οφείλεται στην έλλειψη εγκαταστάσεων υγιεινής και καθαρού νερού. Σήμερα η μία στις τρεις γυναίκες και κορίτσια του πλανήτη δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής, 526 εκατομμύρια γυναίκες δεν έχουν άλλη επιλογή από το ύπαιθρο, ενώ συνολικά οι γυναίκες σπαταλούν περίπου 97 δισεκατομμύρια ώρες κάθε χρόνο αναζητώντας ένα κατάλληλο μέρος. Η εξασφάλιση μιας τουαλέτας όχι μόνο δεν απαιτεί τεράστιες επενδύσεις, αλλά και μπορεί να φέρει πίσω τα κορίτσια στο σχολείο, να βελτιώσει την υγεία τους και να επιτρέψει στις γυναίκες να εργαστούν συμβάλλοντας στην επιβίωσή τους και στην ανάπτυξη των κοινοτήτων τους. Δεν απαιτούνται τεράστια ποσά, αλλά ισχυρή πολιτική βούληση για να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα που μπορεί να αλλάξει τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων, προσφέροντάς τους όχι μόνο υγιεινή αλλά και ασφάλεια και αξιοπρέπεια, όπως λέει στην έκθεση η Μαντλίν Μιαντριβάζο από τη Μαδαγασκάρη, που χάρη σε ένα πρόγραμμα κατάφερε να χτίσει τουαλέτα δίπλα στο σπίτι της: «Το μέρος που πηγαίναμε ήταν 6 χιλιόμετρα μακριά. Ηταν βρόμικο και τόσο τρομακτικό που τις περισσότερες φορές πηγαίναμε με συνοδεία. Εχουν υπάρξει βιασμοί και δεν ήθελα να κόρη μου να πηγαίνει εκεί. Τώρα που χτίσαμε την τουαλέτα, η ζωή μας άλλαξε. Είμαστε ασφαλείς. Πηγαίνω όποτε θέλω. Και τις ώρες που ξόδευα για να πάω και να γυρίσω όταν το χρειαζόμουν εγώ ή τα δύο μου παιδιά, τις αξιοποιώ για να καθαρίσω, να μαγειρέψω, να ξεκουραστώ και να μοιραστώ με τα παιδιά μου. Οταν έχεις μια τουαλέτα το μέλλον γίνεται λαμπερό».

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Παντελόνια κατά της Αλ Κάιντα

Με τον σκοταδισμό και τον τρόμο αντιπαρατίθεται καθημερινά δασκάλα στη Συρία

Η Σουάντ Ναουφάλ ήταν παρούσα από τις πρώτες διαδηλώσεις κατά του Ασαντ στη Ράκα. Και είναι επίσης από τις πρώτες που διαδήλωσε εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και του Αλ Σαμς – ISIS, του τοπικού παραρτήματος της Αλ Κάιντα, που σήμερα έχει επικρατήσει στην πόλη της. Η 40χρονη μικροκαμωμένη δασκάλα εδώ και δύο μήνες διαδηλώνει σχεδόν καθημερινά με μια πικέτα έξω από την έδρα του ISIS, διαμαρτυρόμενη για τις διώξεις και τον σκοταδισμό του, για «τη νέα δικτατορία μετά την εξέγερση κατά της δικτατορίας». Το κάνει μόνη της και φορώντας παντελόνια -κυριολεκτικά και μεταφορικά. Εξ ου και ο τίτλος «Η γυναίκα με τα παντελόνια» που συνοδεύει το δημοφιλέστατο στα κοινωνικά δίκτυα βίντεό της (https://www.facebook.com/photo.php?v=10151674274772016). Κάποιοι τη ρωτούν πού βρίσκει την τόλμη μια γυναίκα μόνη να διαδηλώνει κατά της ανελευθερίας και της καταστολής του Ισλαμικού Κράτους. «Τι κράτος; Είναι μια συμμορία που νιώθει όλο και ισχυρότερη εκμεταλλευόμενη τον φόβο των πολιτών. Ο κόσμος είναι τρομοκρατημένος. Πιστεύει ότι εάν αντιδράσεις υπογράφεις τη θανατική σου καταδίκη». Η Σουάντ, όμως, τολμά και καταγγέλλει. Πως αρπάζουν ανθρώπους από τον δρόμο και κανείς δεν ξέρει τι έχουν απογίνει. Πως αν κάποιος δεν νηστεύει στο Ραμαζάνι ή τραβήξει φωτογραφίες μπορεί να καταλήξει φυλακή. Πως εξαφανίζουν όποιον τους ασκεί κριτική, όπως τον δημοσιογράφο Ζιάντ αλ Χόμσι. Πως καίνε χριστιανικές εκκλησίες και καταδιώκουν τους πιστούς τους. Απτόητη, δεν σταμάτησε να διαδηλώνει έστω κι αν την εξυβρίζουν, την καταριούνται, την ξυλοκοπούν, τη σημαδεύουν με Καλάσνικοφ. Τι έχει ενοχλήσει περισσότερο τους «απελευθερωτές» της Αλ Κάιντα; «Τους ενοχλεί που είμαι γυναίκα. Και, ακόμη περισσότερο, που φορώ παντελόνια», λέει η Σουάντ υψώνοντας το ανάστημά της: «Δεν σας ρωτά γιατί ντύνεστε σαν Αφγανοί ή αφήνετε μούσια. Πώς μπορεί να είναι αμαρτία το παντελόνι κι όχι η μάσκα πίσω από την οποία κρύβετε το πρόσωπό σας; Οι μασκοφόροι απάγουν, κλέβουν, συλλαμβάνουν. Βγάλτε τις μάσκες για να ξέρουμε ποιοι είστε».

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Το ένοχο βλέμμα όσων παρενοχλούν

To City of Brotherly Love δεν είναι μια απλή φωτογραφική σειρά. Είναι ένα είδος φωτογραφικού δοκιμίου, καθώς η Χάνα Πράις απαθανατίζει τους άντρες που την πειράζουν στους δρόμους, αμέσως μετά το πείραγμά τους. Είναι η καταγραφή ενός μέρους της ζωής μου ως Αφρο-μεξικανο-αμερικανίδας, λέει η Πράις, εξηγώντας πως αυτές οι εικόνες είναι η απάντησή της στον τρόπο που πολλοί άντρες τη βλέπουν και πώς ως καλλιτέχνις τούς επιστρέφει αυτό το βλέμμα. «Μόλις κάποιος με πειράζει, είτε θα στρέψω απότομα την κάμερά μου και θα τον φωτογραφίσω είτε θα πάω κοντά του και θα τον ρωτήσω αν μπορώ να τον φωτογραφίσω». Οι εικόνες της 25χρονης Πράις, της νεότερης καλλιτέχνιδας που εκθέτει στο Μουσείο Τεχνών της Φιλαδέλφειας, είναι υποβλητικές, καθώς από την πρώτη στιγμή μπορείς να καταλάβεις ποιος θεωρεί «μαγκιά» το πείραγμα, ποιος διστάζει να φωτογραφηθεί ή ακόμη και ποιος ντρέπεται να τον αιχμαλωτίσει ο φακός. Η απόφασή της, αντί να αποστρέψει το βλέμμα της και να επιταχύνει το βήμα της, να αντιμετωπίσει αυτούς τους άντρες στα ίσα, αλλά χωρίς επιθετικότητα, αιφνιδιάζει τόσο ώστε «αλλάζει κάπως η δυναμική στο κεφάλι αυτών των αντρών σε σύγχυση και τους θυμίζει πως οι γυναίκες που πειράζουν είναι ανθρώπινα πλάσματα με συναισθήματα και διαθέσεις που αξίζουν σεβασμό». Κι αυτή η αλλαγή φαίνεται στο βλέμμα τους. Η Πράις δεν θεωρεί ότι κάνει ακτιβισμό, ούτε πιστεύει ότι θα αλλάξει τον τρόπο σκέψης των αντρών. Αλλά πιστεύει ότι αξίζει να ανοίξουμε έναν διάλογο γι’ αυτές τις εμπειρίες, αναγνωρίζοντας πως πίσω από αυτές τις μορφές «φλερταρίσματος» (όπως τις χαρακτηρίζουν οι άντρες συνομιλητές της) κρύβονται σχέσεις εξουσίας. Σε μια πραγματικότητα, που λέει πως το 70-99% των γυναικών έχει βιώσει την παρενόχληση, το έργο της Χάνα Πράις (http://www.hannahcprice.com/cityofbrotherlylove.html#) αποκαλύπτει πολλά για τη στάση αυτών των αντρών.