→ΙΣΠΑΝΙΑ Αυτό ισχυρίζεται ότι είπε τρεις φορές στους Ευρωπαίους εταίρους του ο σοσιαλιστής, πρώην πρωθυπουργός Θαπατέρο στο βιβλίο του «Το δίλημμα/600 μέρες ιλίγγου», το οποίο παρουσίασε χθες
Της Κορίνας Βασιλοπούλου
«Tρεις φορές είπα “όχι”». Αν υιοθετήσουμε την αφήγηση του πρώην πρωθυπουργού της Ισπανίας, του σοσιαλιστή Χοσέ Λουίς Ροδρίγκεθ Θαπατέρο, η χώρα του γλίτωσε τρεις φορές από τη μέγκενη του Μνημονίου χάρη στη δική του σθεναρή άρνηση. Αυτά και άλλα πολλά υπάρχουν στο βιβλίο του «Το δίλημμα/600 μέρες ιλίγγου» (El dilemma/600 dias de vertigo), το οποίο παρουσιάστηκε επίσημα χθες στη Μαδρίτη. Οι «600 μέρες ιλίγγου» ξεκινούν στις 12 Μαΐου του 2010, όταν ο Θαπατέρο, κάνοντας στροφή 180 μοιρών στη μέχρι τότε πολιτική του, ανακοίνωνε τις μεγαλύτερες περικοπές στην ιστορία του κοινωνικού κράτους, και καταλήγουν στον Νοέμβριο του 2011, όταν το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας παρέδιδε τη σκυτάλη στον δεξιό Μαριάνο Ραχόι. Την ημέρα εκείνη ανακοίνωσε την κατάργηση του έκτακτου επιδόματος για κάθε νεογέννητο παιδί, που είχε θεσπίσει η κυβέρνησή του, τη μείωση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και το πάγωμα των συντάξεων. «Δεν είχα άλλη εναλλακτική», γράφει, τονίζει ωστόσο: «Οφείλω να υπενθυμίσω ότι άφησα άθικτη τη δημόσια υγεία και το δικαίωμα στη δημόσια εκπαίδευση».
Ο Θαπατέρο αναγνωρίζει ότι ήταν σφάλμα του που δεν παραδέχτηκε ήδη από το 2008 ότι η Ισπανία βρισκόταν σε κρίση. Λέει, όμως, ότι το έκανε «για να περάσει ένα μήνυμα σταθερότητας προς τους ξένους επενδυτές» και γιατί η Ισπανία διένυε φάση «οικονομικής ανάπτυξης» και «όλες οι προβλέψεις οδηγούσαν προς αυτή την κατεύθυνση». Ωστόσο, «τις πιο κρίσιμες αποφάσεις χρειάστηκε να τις πάρω μέσα σε λίγες ώρες», τονίζει, «έχοντας πλήρη συνείδηση του πόσο δύσκολες και επώδυνες θα ήταν για όλους, ιδίως για το κόμμα μου». Μία από αυτές, για την οποία αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη, ήταν και εκείνη η αναθεώρηση του Συντάγματος -την οποία συμφώνησε μαζί με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα– που περιορίζει το όριο του δημόσιου χρέους στο 3%, όπως επιβάλλει το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας.
Ο Θαπατέρο ισχυρίζεται ότι το στενό μαρκάρισμα που δέχτηκε από τη Μέρκελ στη σύνοδο των Κανών το 2011 για να πει «ναι» σε ένα πακέτο διάσωσης δεν ήταν το μοναδικό. «Σε τρεις διαφορετικές χρονικές στιγμές», όπως λέει, δέχτηκε πιέσεις από τους ισχυρούς ξένους ηγέτες για να δέσει την Ισπανία με ένα Μνημόνιο, «και τις τρεις είπα “όχι”». «Εκρινα ότι η Ισπανία μπορούσε να συνεχίσει να χρηματοδοτείται με έντοκα γραμμάτια Δημοσίου. Το πακέτο διάσωσης θα είχε πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάκαμψη, η οποία θα ήταν ούτως ή άλλως δύσκολη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες», σχολιάζει, «η έξοδος από την κρίση θα μας έπαιρνε κάποια χρόνια. Με τη διάσωση, θα μας έπαιρνε αιώνες».«Δεν παραιτήθηκα από αίσθημα ευθύνης απέναντι στη χώρα μου», απάντησε στην ερώτηση γιατί δεν προτίμησε να αποσυρθεί όταν αναγκάστηκε να παραβεί τις προεκλογικές του υποσχέσεις.
Η έκδοση πολιτικών απομνημονευμάτων, πάντως, αυτές τις μέρες εξελίσσεται σε «μονομαχία γιγάντων» στην Ισπανία, καθώς παράλληλα με το βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού κυκλοφορεί και το βιβλίο του πρώην Ευρωπαίου επιτρόπου και υπουργού Οικονομικών της Ισπανίας Πέδρο Σόλμπες, ο οποίος διατέλεσε υπουργός Οικονομιών επί Φελίπε Γκονζάλες και επί Θαπατέρο παραιτήθηκε από τη θέση του το 2009. Οπως γράφει σήμερα στα δικά του «Απομνημονεύματα» (Recuerdos), παραιτήθηκε γιατί ήρθε σε σύγκρουση με τον τότε πρωθυπουργό. Αυτός, οπαδός της δημοσιονομικής σταθερότητας, επέμενε ότι η χώρα έπρεπε να λάβει μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος από το 2008. Ο Θαπατέρο, αντίθετα, έδινε προτεραιότητα στην ανάπτυξη και υποστήριζε ότι η Ισπανία είχε ακόμα περιθώρια να προχωρεί σε δημόσιες δαπάνες για να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα. Τον Μάιο του 2010 θα αναγκαζόταν να αναθεωρήσει ριζικά…
