→ΙΡΑΝ Μετά τους πανηγυρισμούς για τη συμφωνία της Γενεύης, τώρα αρχίζει να δοκιμάζεται επί της ουσίας η πυρηνική διπλωματία και όλα θα κριθούν από τις εξελίξεις σε Ουάσινγκτον, Τελ Αβίβ και Τεχεράνη
Της Ελλης Πάνου
Και τώρα -μετά την πρώτη ευφορία- αρχίζει ένας άλλος σκληρός διαπραγματευτικός μαραθώνιος διαρκείας. Η κυβέρνηση Ομπάμα και οι δυτικοί διπλωμάτες δείχνουν αισιόδοξοι από τη συμφωνία της 24ης Νοεμβρίου με το Ιράν. Και το ίδιο φαίνεται να νιώθει και η διαπραγματευτική ομάδα από την Τεχεράνη. Στην ουσία όμως, η πυρηνική διπλωματία τώρα αρχίζει να δοκιμάζεται, τόσο στην Ισλαμική Δημοκρατία όσο και στην Ουάσινγκτον.
Μετά το πετυχημένο πρώτο βήμα της Κυριακής, οι αξιωματούχοι στον Λευκό Οίκο καταστρώνουν τη στρατηγική της επόμενης αποφασιστικής δεύτερης φάσης, που γι’ αυτούς πρέπει να είναι «καταληκτική» και να οδηγήσει όχι μόνο στο πάγωμα των δραστηριοτήτων, αλλά στη διάλυση ορισμένων σημείων του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Ισραηλινά εμπόδια
Σοβαρά εμπόδια στα σχέδια είναι πιθανό να προκαλέσουν τα «οδοφράγματα» που μπορεί να στήσουν οι σκληροπυρηνικοί στο Ισραήλ, την Τεχεράνη, αλλά και το ίδιο το αμερικανικό Κογκρέσο. Κι εάν η επιτυχία μέχρι στιγμής οφείλεται και στο απόρρητο των επαφών μεταξύ Ιράν-ΗΠΑ, αυτή τη φορά η διπλωματία δύσκολα θα παραμείνει μυστική. Η αμερικανική κυβέρνηση στην επιδίωξη μιας οριστικής, συνολικής συμφωνίας έχει θέσει προτεραιότητες, με «μοχλό» τις κυρώσεις που ακόμα είναι σε ισχύ και «απειλή» τους πιο αυστηρούς περιορισμούς που μπορούν να επιβληθούν στο μέλλον.
Απομένει να δούμε εάν θα επιδιώξει πάλι κι έναν παράλληλο δρόμο διμερών επαφών με τους Ιρανούς, προσπαθώντας ταυτόχρονα να μη στριμώξει στη γωνία τους παραδοσιακούς συμμάχους της μεταξύ των σουνιτών. Ειδικά την ηγεσία στη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι αραβικές χώρες θέλουν να βεβαιωθούν ότι η συμφωνία «δεν θα είναι εις βάρος της ασφάλειάς» τους, είπε ο υπουργός Εσωτερικών του Ριάντ στην τακτική συνάντηση με τους ομολόγους του των γειτονικών χωρών κι έκανε λόγο για «απειλές» που υποκινούνται «έξωθεν», αποδίδοντας εμμέσως έτσι τις συχνές ταραχές στο Μπαχρέιν και στη Σαουδική Αραβία σε δάκτυλο της Τεχεράνης. Ηδη, πάντως, στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ο Μπαράκ Ομπάμα μίλησε την Τετάρτη με τον βασιλιά Αμπντάλα και έχει στο πρόγραμμά του κι άλλες επαφές.
Από την άλλη πλευρά, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει το Κογκρέσο του. Ο Λευκός Οίκος έχει την ευχέρεια να ακυρώσει ή να ανακαλέσει ορισμένες από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη, με προεδρικό διάταγμα. Χρειάζεται όμως την έγκριση των νομοθετικών σωμάτων για όσες έχουν περάσει με νόμο κι αφορούν τρία διαφορετικά πακέτα μέτρων κατά της Τεχεράνης, που έχουν υιοθετηθεί από το 2010. Το γεγονός δε ότι αυτά έχουν εγκριθεί με διακομματικές συμφωνίες δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη δουλειά του Λευκού Οίκου.
Ανέκδοτο με νόημα
Πολλά μέλη του Κογκρέσου έχουν τελείως διαφορετικούς στόχους από αυτούς του Ομπάμα για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ήδη μετά τη συμφωνία της Κυριακής, έχουν κάνει σαφές ότι μια Τεχεράνη με πυρηνικά δεν είναι άξια της εμπιστοσύνης τους. Πιο χαρακτηριστική ίσως ήταν η δήλωση του γερουσιαστή του Ιλινόις, Μαρκ Κερκ, που πρωταγωνίστησε στην προώθηση του τελευταίου γύρου των κυρώσεων. «Πώς ορίζεται ο Ιρανός μετριοπαθής;», ειρωνεύτηκε πρόσφατα. «Είναι ο Ιρανός που έχει ξεμείνει από σφαίρες και χρήματα».
Ο κίνδυνος τώρα είναι το Κογκρέσο να επιδιώξει να περάσει νέα νομοθεσία θέτοντας όρους στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις και στην τελική άρση των κυρώσεων. Μια διακομματική επιτροπή ήδη πιέζει για νόμο που θα επιβάλει αυτόματα κυρώσεις, εάν το Ιράν δεν πει το «ναι», στη διάρκεια του εξαμήνου των διαπραγματεύσεων, σε μια «περιεκτική συμφωνία», θέτοντας ενδεχομένως και το πλαίσιό της.
