→ΓΑΛΛΙΑ Η πορεία της ιστορικής εφημερίδας από τον Μάη του ’68 και την Αριστερά μέχρι την απαξίωσή της λόγω του «ναι» στο Ευρωσύνταγμα, την αγορά της από τους Ρότσιλντ και το αναγκαστικό δάνειο των 6 εκατ. ευρώ
Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Δύσκολοι καιροί για τους πρίγκιπες (της ενημέρωσης) στη Γαλλία καθώς η «Libe» όπως την αποκαλούν χαϊδευτικά οι αναγνώστες της, η εφημερίδα που ίδρυσαν 5 χρόνια μετά τον Μάη του ‘68 ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν Πολ Σαρτρ και ο Σερζ Ζιλί, αντιμετωπίζει άμεσο πρόβλημα επιβίωσης.
Το ιστορικό έντυπο της γαλλικής Αριστεράς είναι σήμερα υπερχρεωμένο με ένα δάνειο 6 εκατομμυρίων ευρώ το οποίο πρέπει να εξοφλήσει μέσα στην επόμενη τετραετία. Και παρ’ ότι το αναγνωστικό κοινό της δεν έχει «πεθάνει», έχει μειωθεί σημαντικά, αφού οι πωλήσεις της δεν ξεπερνούν τα 37.000 φύλλα (έναντι 140.000 το 2007). Δεν θα ήταν συνεπώς υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι η εφημερίδα έχει χάσει σε σημαντικό βαθμό την ικανότητά της να αυτο-καθορίζεται.
Στην παρούσα φάση η εφημερίδα είναι χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα: το πρώτο αφορά τους μετόχους της, οι οποίοι στηρίζουν το σχέδιο «δραστικών» περικοπών των διευθυντών της Νικολά Ντεμοράν και Φιλίπ Νικολά.
Ενα σχέδιο που προβλέπει εξοικονόμηση 3-4 εκατομμυρίων ευρώ, με τουλάχιστον τα μισά να προέλθουν από τη μισθοδοσία που φτάνει τα 21 εκατομμύρια ετησίως. Αυτό, υποστηρίζουν, μπορεί να επιτευχθεί με «προσωρινές» μειώσεις μισθών 10% και μεγαλύτερες για τους υψηλόμισθους, με συμφωνίες για μερική απασχόληση και εθελούσιες εξόδους για συνταξιοδότηση.
Το αντίπαλο στρατόπεδο είναι οι εργαζόμενοι, οι οποίοι στην τελευταία -πριν από λίγα 24ωρα- γενική συνέλευσή τους στήριξαν σε ποσοστό 90% την πρόταση μομφής κατά των δύο διευθυντών, ζητώντας την παράλληλη δημιουργία ενός βιώσιμου σχεδίου ανάπτυξης αλλά και ενός νόμιμου σχεδίου αποταμίευσης.
Ειδικά ο Ντεμοράν αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους εργαζομένους καθώς και το 2011, οπότε ζήτησε μαζικές απολύσεις, το 78% των εργαζομένων υπέβαλαν πρόταση μομφής σε βάρος του…
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ιστορία μου, αμαρτία μου…
Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1973-1981) Η εφημερίδα αρχικώς δεν είχε ιεραρχία, με όλο το προσωπικό -από τον διευθυντή μέχρι τους κλητήρες- να παίρνει τον ίδιο μισθό, ενώ ο Σαρτρ παρέμεινε διευθυντής μέχρι τον Μάιο του 1974. Στις αρχές του 1980 άρχισε να δημοσιεύει διαφημίσεις και επέτρεψε τη συμμετοχή επενδυτών, κάτι το οποίο τα προηγούμενα χρόνια απέρριπτε κατηγορηματικά. Διατήρησε ωστόσο την αριστερή της πολιτική «ματιά» στα κύρια άρθρα της.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1981 και έπειτα) Κλυδωνιζόμενη σοβαρά από τις αλλεπάλληλες κρίσεις η «Libe» διέκοψε την έκδοσή της τον Φεβρουάριο του 1981, για να την ξαναρχίσει στις 13 Μαΐου του ίδιου χρόνου με διαφορετικό σχήμα (κασέ) και διευθυντή τον συνιδρυτή της, Σερζ Ζιλί. Παρά το γεγονός ότι δεν είχε ποτέ στενές σχέσεις με κάποιο πολιτικό κόμμα, αντλούσε την ιδεολογική της ταυτότητα κυρίως από τον Γαλλικό Μάη. Σύμφωνα μάλιστα με τον Ζιλί, ήταν μια εφημερίδα ακτιβιστών, η οποία δεν στήριζε κανένα πολιτικό κόμμα και δρούσε ως δύναμη αντίδρασης έχοντας κακές σχέσεις με την κοινοβουλευτική Αριστερά και τη Δεξιά. Μάλιστα τα άρθρα γνώμης που δημοσίευε είχαν συχνότατα εντελώς διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις.
Ισως το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα ανεξαρτησίας της εφημερίδας ήταν το 1993, οπότε αποκάλυψε το σκάνδαλο των παράνομων τηλεφωνικών παρακολουθήσεων επί προεδρίας Φρανσουά Μιτεράν.
Η εφημερίδα άφησε εποχή για τον επιπρόσθετο λόγο ότι έβλεπε με μια εναλλακτική οπτική τα κοινωνικά και τα πολιτικά θέματα. Οπως, λόγου χάρη, προσδίδοντας μια περισσότερο ανθρώπινη διάσταση στα ρεπορτάζ που αφορούσαν την καταδίκη κακοποιών.
Ωστόσο οι επικριτές της επέμεναν ότι η εφημερίδα είχε πλέον απολέσει τον ριζοσπαστικό της χαρακτήρα και δεν ήταν μια αληθινή αριστερή εφημερίδα. Το αναγνωστικό κοινό της πάντως παρέμεινε πιστό σ’ αυτή μέχρι τις αρχές του 2005. Ομως η κίνηση του διευθυντή της να υποστηρίξει το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα αποτέλεσε, όπως κατέδειξε ο χρόνος, τη λυδία λίθο της απαξίωσής της από το πιστό «αριστερό» αναγνωστικό της κοινό, επειδή οι αναγνώστες θεώρησαν ότι στήριξε έναν εξαιρετικά νεοφιλελεύθερο και χωρίς κανένα κοινωνικό όραμα θεσμό.
Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΡΟΤΣΙΛΝΤ Η απαξίωσή της από το παραδοσιακά αριστερών τάσεων κοινό της «έριξε» σημαντικά την κυκλοφορία της και ήταν τότε που ο Σερζ Ζιλί αναζητώντας κονδύλια στράφηκε στον Γάλλο μεγιστάνα Εντουάρντ ντε Ρότσιλντ ζητώντας του να αγοράσει μετοχές της εταιρείας. Τελικώς το Δ.Σ. συμφώνησε στην πώληση του 37% με αποτέλεσμα να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου καθώς τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν απεργία διαμαρτυρόμενοι για την απόλυση 52 εργαζομένων. Οσο για τον Γάλλο μεγιστάνα, ο οποίος το 2005 είχε διαβεβαιώσει ότι δεν θα αναμιχθεί στα ζητήματα της πολιτικής που ακολουθεί η εφημερίδα, αποφάσισε αίφνης ότι έπρεπε να διαδραματίσει έναν περισσότερο ενεργό ρόλο. Δυστυχώς έναν χρόνο αργότερα, τον Ιούνιο του 2006 ο Ζιλί ενημέρωσε τους εργαζομένους ότι ο Ρότσιλντ, ο οποίος είχε επενδύσει ήδη 20 εκατομμύρια ευρώ για την έκδοση ενθέτων, δεν προετίθετο να δώσει ούτε ένα σεντ εάν ο ίδιος και ο γενικός διευθυντής Λουί Ντρέιφους δεν υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους.
Ως άλλη Ιφιγένεια ο Ζιλί θυσιάστηκε για να σώσει την εφημερίδα. Οι δημοσιογράφοι δεν αποδέχθηκαν την παραίτησή του και την επόμενη ημέρα εξέδωσαν μια κοινή ανακοίνωση στην οποία υπογράμμιζαν την ανησυχία τους για τη δημοσιογραφική ανεξαρτησία. Παρά ταύτα δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την αποχώρηση του συνιδρυτή της «Liberation» στις 30 Ιουνίου του 2006.
Σε μια «καυτή» δημόσια αντιπαράθεση με τον Ρότσιλντ, μέσω της «Le Monde», ο πρώην διοικητικός διευθυντής της εφημερίδας Μπερνάρ Λαλμέντ χαρακτήρισε την αποχώρηση Ζιλί το τέλος μιας εποχής όπου «η γραφή ήταν κάτι σημαντικό». Και ασκώντας σκληρή κριτική στην εμπλοκή του Γάλλου μεγιστάνα ανέφερε τη φράση του Ζαν Πολ Σαρτρ, ο οποίος είχε πει ότι «τα χρήματα δεν έχουν ιδέες»…
