ΤΑΪΛΑΝΔΗ - Τα γενέθλια του γηραιού βασιλιά έγιναν αφορμή για προσωρινή αποκλιμάκωση της πολιτικής κρίσης. Η αντιπολίτευση επιμένει σε άμεσο ορισμό επιτροπής διακυβέρνησης – η κυβέρνηση προσφέρει χρονοδιάγραμμα για πρόωρες εκλογές εντός εξαμήνου
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Επειτα από ημέρες πολιτικής αναταραχής κι αιματηρών συγκρούσεων στους δρόμους της Μπανγκόκ -με απολογισμό τουλάχιστον 5 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες-, το σκηνικό άλλαξε από χθες το απόγευμα… σουρεαλιστικά στην πρωτεύουσα της Ταϊλάνδης. Αντί για δακρυγόνα, πλαστικές σφαίρες και χτυπήματα με κλομπ, οι δυνάμεις καταστολής μοίραζαν κόκκινα τριαντάφυλλα στους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές, καθώς τους άνοιγαν πρόθυμα τον δρόμο για τη συμβολική κατάληψη των αρχηγείων της κυβέρνησης και της αστυνομίας!
Τη σχετική εντολή για την άμεση αποκλιμάκωση της κρίσης έδωσε επισήμως η ίδια η κυβέρνηση -κατά ορισμένα δημοσιεύματα κατόπιν ισχυρών πιέσεων του στρατού- λίγο αφότου η πρωθυπουργός Γινγκλάκ Σιναουάτρα είχε αναχωρήσει από την Μπανγκόκ για το θέρετρο Χουά Χιν, όπου κατοικεί ο γηραιός βασιλιάς Μπουμιμπόλ Αντουλγιαντέι.
Αύριο, Πέμπτη, ο Ταϊλανδός μονάρχης γιορτάζει αισίως τα 86α γενέθλιά του. Ως είθισται, η περίσταση θα τιμηθεί με πάνδημους εορτασμούς, ένεκα των οποίων κηρύσσεται τώρα άτυπα μία σύντομη περίοδος ανακωχής στην Ταϊλάνδη. Και με το πέρας της, η κυβέρνηση προανήγγειλε την πρόθεσή της να αρχίσει κοινωνικό διάλογο με διαδηλωτές, ακαδημαϊκούς κι επιχειρηματίες, με αντικείμενο τις μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να προωθηθούν στη χώρα αυτή της νοτιοανατολικής Ασίας.
Οι φήμες οργιάζουν στην Μπανγκόκ ότι υπήρξε ήδη μία πρώτη συνάντηση της πρωθυπουργού Σιναουάτρα με τον ηγέτη του αντικυβερνητικού κινήματος, Σατέπ Ταουγκσαμπάν. Λέγεται ότι διεξήχθη κάτω από άκρα μυστικότητα, το βράδυ της περασμένης Κυριακής, με τη συμμετοχή σύσσωμης της ηγεσίας Ενόπλων Δυνάμεων της Ταϊλάνδης. Δεν φάνηκε όμως να καταλήγει πουθενά…
Ο Σατέπ -εναντίον του οποίου σημειωτέον εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης- λέγεται ότι αξίωσε την παράδοση της εξουσίας σε ένα «λαϊκό συμβούλιο» που θα ορίσει νέο πρωθυπουργό. Η Γινγκλάκ Σιναουάτρα, αναφέρει το κινεζικό πρακτορείο Xinhua, απέρριψε κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επικαλούμενη το σύνταγμα της χώρας. Αντί αυτού, στο «τραπέζι» φέρεται να έπεσε η πρόταση για σκληρό πολιτικό παζάρι, με… δέλεαρ την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, σε 6 μήνες.
Ομως, ο Ταουγκσαμπάν -εκτιμά η Θίντα Θαβορνσέτ, επικεφαλής του φιλοκυβερνητικού Εθνικού Μετώπου για τη Δημοκρατία- θεωρεί ότι έχει τώρα το πάνω χέρι και θα επιχειρήσει να το εκμεταλλευτεί πολιτικά. Χθες, προανήγγειλε συνέχιση των διαδηλώσεων, παρά το γεγονός ότι η δυναμική του αντικυβερνητικού κινήματος έδειχνε τις τελευταίες ημέρες να φθίνει. Από κοντά, εν τω μεταξύ, παρακολουθεί τις εξελίξεις ο στρατός, που έχει παρέμβει 18 φορές τα τελευταία 80 χρόνια, κατά το δοκούν…
Το τελευταίο πραξικόπημα ήταν το 2006, με την ανατροπή τού -σήμερα καταδικασθέντος για διαφθορά και γι’ αυτό αυτοεξόριστου στο Ντουμπάι- λαϊκιστή πολυεκατομμυριούχου Θακσίν Σιναουάτρα, αδελφού της νυν πρωθυπουργού κι επί της ουσίας εσαεί ισχυρού άνδρα στην πολιτική σκηνή της Ταϊλάνδης. Εχοντας επίγνωση ότι το τελευταίο πραξικόπημα ήταν μία σκέτη αποτυχία, «ο στρατός δεν δείχνει αυτή τη φορά να θέλει να παρέμβει ανοιχτά», εκτιμά ο ανταποκριτής του αμερικανικού δικτύου NBC στην Μπανγκόκ, Ιαν Ουίλιαμς. «Είναι όμως ξεκάθαρο ότι διαδραματίζει παρασκηνιακά καθοριστικό ρόλο», καθώς πλέον βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μία νέα μάχη για τη νομή της εξουσίας.
Αντιδημοφιλής ο διάδοχος
«Ο βασιλιάς γίνεται 86 ετών και ασθενεί», εξηγεί ο Ουίλιαμς. «Κι εάν και κανείς δεν συζητά ανοιχτά εδώ τι θα γίνει μετά τον θάνατό του [...] ο τερματισμός της τεράστιας εξουσίας που ασκεί -κι όλων των εξουσιών και της ιεραρχίας που απορρέουν από αυτήν- θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στην παλιά ελίτ», που στηρίζει τις τελευταίες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Από την άλλη, «ο γιος του βασιλιά και πιθανός διάδοχος, τον οποίο έχει προσεταιριστεί ο Θακσίν, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στην Ταϊλάνδη. Μοιραία, η μοναρχία θα συρρικνωθεί σημαντικά, το ίδιο και όσοι αντλούν από αυτόν εξουσίες».
«Οι εκσυγχρονιστές, συμπεριλαμβανομένων αρκετών επικριτών του Θακσίν, δεν θεωρούν κατ’ ανάγκη κακή μία τέτοια εξέλιξη», καταλήγει ο ανταποκριτής του NBC, «κυρίως εάν αυτή οδηγήσει τη χώρα σε ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών της». Σε κάθε περίπτωση, παρατηρεί, «το αίτημα της ηγεσίας των διαδηλωτών -για τη συγκρότηση επιτροπής διακυβέρνησης- θυμίζει κατά πολύ το μοντέλο που επιχείρησε να επιβάλει ο στρατός το 2006, με θλιβερά αποτελέσματα» για τη χώρα…
