ΙΤΑΛΙΑ Ο υπάρχων εκλογικός νόμος, εμπνεύσεως Μπερλουσκόνι, που «βρόμαγε» καλπονοθεία κατά των αντιπάλων του, απερρίφθη από το Συνταγματικό Δικαστήριο
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Εύστοχα, στην Ιταλία τον ονομάζουν «γουρουνάκι», εξαιτίας της πολιτικής «βρομιάς» που υποκρύπτει από την πρώτη ημέρα της εφαρμογής του, το 2005. Μικροκομματικών σκοπιμοτήτων «αποκύημα» της δεύτερης κυβέρνησης του Σίλβιο Μπερλουσκόνι -αφού στόχο είχε να κόψει τον δρόμο των πολιτικών αντιπάλων του προς την εξουσία-, ο ισχύων εκλογικός νόμος έχει έκτοτε «καταδικάσει» τη χώρα σε παρατεταμένη πολιτική κρίση, με τον σχηματισμό ετερόκλητων και γι’ αυτό ρευστών κυβερνητικών συνασπισμών…
H απόφαση
Επτά μήνες μετά το τελευταίο επεισόδιο στο ιταλικό πολιτικό θρίλερ και την πειθαναγκαστική σύμπραξη μεταξύ Κεντροαριστεράς και Κεντροδεξιάς, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας απεφάνθη αργά το βράδυ της Τετάρτης ότι ο εκλογικός νόμος είναι αντισυνταγματικός και θα πρέπει πάραυτα να αλλάξει, τουλάχιστον ως προς τις δύο πλέον επίμαχες διατάξεις του: την εκλογή βουλευτών βάσει λίστας και το σκανδαλωδώς γενναιόδωρο -ως δυσανάλογο με τα εκλογικά ποσοστά- bonus βουλευτικών εδρών στον νικητή της κάλπης.
Η δικαστική απόφαση ελήφθη κατόπιν προσφυγής 27 Ιταλών πολιτών κατά του εκλογικού νόμου και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ με την επίσημη δημοσίευσή της «εντός των προσεχών εβδομάδων», όπως αναφέρεται στη λακωνική ανακοίνωση του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Σε κάθε περίπτωση, διευκρινίζεται, «το Κοινοβούλιο είναι ελεύθερο να ψηφίσει νέο εκλογικό νόμο, που θα σέβεται το Σύνταγμα της χώρας».
Με απλά λόγια, οι δικαστές πάτησαν «γκάζι» στη μεταρρυθμιστική διαδικασία, η οποία τυπικά έχει ήδη αρχίσει -με… βασανιστικά αργούς ρυθμούς- στην κατακερματισμένη σε πολιτικές ισορροπίες Γερουσία. Οι προωθούμενες άλλωστε προτάσεις προβλέπουν την «αποψίλωσή» της σε αριθμό μελών και εξουσίες. Με την επίγνωση αυτού του «κωλύματος», τα ηγετικά στελέχη της Βουλής ζήτησαν χθες επίσημα να περάσει άμεσα στην ολομέλειά της η πολυπαθής διαδικασία.
Ακόμη όμως και το ίδιο το Κοινοβούλιο είναι έντονα διχασμένο. Το τελευταίο 24ωρο, οι βουλευτές του Κινήματος 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο κατέλαβαν συμβολικά τα μπροστινά έδρανα, ζήτησαν την άμεση διάλυση της κυβέρνησης και των δύο νομοθετικών σωμάτων, καταγγέλλοντας ότι ανέλαβαν παράνομα θητεία, και αποχώρησαν εκτοξεύοντας απειλές για μαζικές παραιτήσεις. Τη «σκυτάλη» στη μάχη των εντυπώσεων πήρε στη συνέχεια ο επικεφαλής της μπερλουσκονικής Κεντροδεξιάς του Forza Italia, Ρενάτο Μπρουνέτα, θέτοντας ευθέως ζήτημα νομιμότητας και στις δύο προεδρικές θητείες του Τζόρτζιο Ναπολιτάνο! Η απάντηση του τελευταίου ήταν άμεση και ξεκάθαρη: «Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα των νομοθετικών σωμάτων. Το πρόβλημα ήταν και παραμένει η έκφραση πολιτικής βούλησης από όλες τις παρατάξεις στο Κοινοβούλιο για την αναγκαία αλλαγή του εκλογικού νόμου»…
Ο διχασμός δεν έγκειται στην αναγκαιότητα ή μη της εκλογικής μεταρρύθμισης, αλλά στο περιεχόμενό της. Ο πρόεδρος Ναπολιτάνο τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της κατάργησης του ισχύοντος αναλογικού συστήματος και της επαναφοράς του εκλογικού νόμου του ’93, όπου το 75% των βουλευτικών εδρών κατανέμονταν με το πλειοψηφικό σύστημα και το 25% βάσει της αναλογικής.
Οπαδοί της αναλογικής
Αντίθετα, οι κεντροδεξιοί «αντάρτες» του NCD υπό τον Αντελίνο Αλφάνο -οι εναπομείναντες δηλαδή κυβερνητικοί εταίροι του κεντροαριστερού πρωθυπουργού Λέτα- κλείνουν προς την αναλογική, όπως και η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Οσο για το Δημοκρατικό Κόμμα; Προς το παρόν δεν έχει ξεκαθαρίσει τη στάση του, καθώς τελεί εν αναμονή εκλογής νέου ηγέτη στο συνέδριο αυτής της Κυριακής. Μοναδικό ουσιαστικά ερώτημα είναι το ποσοστό με το οποίο θα εκλεγεί ο 38χρονος Ματέο Ρέντσι, δήμαρχος Φλωρεντίας και επίδοξος νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας. Εάν η νίκη του είναι πανηγυρική, τότε αναλυτές προβλέπουν ότι θα εντείνει τις πιέσεις στον… σύντροφο Λέτα για μια συμφωνία-εξπρές με το NCD, ώστε να αλλάξει ο εκλογικός νόμος άμεσα και να προκηρυχθεί πρόωρη προσφυγή στην κάλπη. Στο μεσοδιάστημα, έχει φροντίσει να εκφράσει και την προτίμησή του: τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης του γαλλικού συστήματος, που προβλέπει δύο εκλογικούς γύρους και ουσιαστικά ενισχύει τον δικομματισμό.
