Ο Μαντίμπα θεωρούσε πρωταρχικό μέλημα τα γυναικεία δικαιώματα, αλλά δεν δικαιώθηκε
Της Χριστίνας Πάντζου
Στον αγώνα του για την απελευθέρωση της Νότιας Αφρικής, ο Νέλσον Μαντέλα ποτέ δεν ξέχασε τις γυναίκες. O ηγέτης που οδήγησε την πατρίδα του στη δημοκρατία οραματίστηκε μια κυβέρνηση που να εγγυάται τα δικαιώματα όλων των πολιτών ανεξάρτητα από φυλή και φύλο. «Τιμώ την ιδέα μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας όπου όλοι ζουν αρμονικά και με ίσες ευκαιρίες», δήλωσε μετά τη σύλληψή του το 1962. Κι όταν το 1994 εξελέγη πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής, υποσχέθηκε μια «ενωμένη, δημοκρατική, μη φυλετική και μη σεξιστική διακυβέρνηση».
Ενα χρόνο μετά, στις 9 Αυγούστου του 1995, την πρώτη Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, δήλωσε: «Ως φόρο τιμής στις λεγεώνες των γυναικών που πορεύτηκαν στον δρόμο της μάχης για δικαιοσύνη, οφείλουμε να αποτυπώσουμε στο Σύνταγμά μας σταθερές αρχές διασφάλισης των δικαιωμάτων των γυναικών. Οι ίδιες οι γυναίκες και το σύνολο της κοινωνίας πρέπει να αναλάβουν αυτή την πρωταρχική ευθύνη». Εδωσε μάχη ώστε το νέο Σύνταγμα της Νότιας Αφρικής να εγγυάται ένα ευρύ σύνολο δικαιωμάτων των γυναικών, περιλαμβανομένου και του δικαιώματος «στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα», «στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την αναπαραγωγή» και στην «ασφάλεια και τον έλεγχο του σώματός τους».
Δυστυχώς, η ιστορία δεν γράφεται με καλές προθέσεις. Παρά την κατοχυρωμένη συνταγματικά ισότητα, η πλειονότητα των Νοτιοαφρικανών γυναικών εξακολουθεί να στερείται ίσων ευκαιριών. Η Νότιος Αφρική έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά βιασμών στον κόσμο. Οι Νοτιοαφρικανές παραμένουν από τις ομάδες με τα περισσότερα κρούσματα HIV-AIDS στον κόσμο. Και παρά τη νομιμοποίηση των γάμων ομοφυλόφιλων, πρακτικές όπως ότι ο βιασμός «θεραπεύει» τις λεσβίες παραμένουν διαδεδομένες. Στους τόπους δουλειάς, οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 26% των διευθυντικών θέσεων. Η πραγματικότητα είναι πως παρότι όλο και περισσότερες γυναικείες φωνές αναδεικνύονται στην πολιτική, τις επιχειρήσεις, τα μίντια, την κοινωνία των πολιτών, η πλειονότητα των γυναικών παραμένει περιθωριοποιημένη στη χώρα.
Στην αυτοβιογραφία του «Ο μακρύς δρόμος προς την ελευθερία», ο Μαντέλα έγραφε πως αποστολή του ήταν να απελευθερώσει τόσο τους καταπιεσμένους όσο και τους καταπιεστές γιατί κι οι δύο στερήθηκαν την ανθρωπιά τους. Ισως αυτή η ρήση μαζί με την «πρωταρχική ευθύνη» απέναντι στα δικαιώματα των γυναικών να είναι το πιο σπουδαίο κληροδότημά του προς τις νέες γενιές γυναικών ώστε να κάνουν το όραμα πραγματικότητα. Ο Μαντίμπα τούς δίδαξε ότι «Μακρά η πορεία στον δρόμο προς την ελευθερία. Προσπάθησα να μη λυγίσω. Εκανα και λάθη σε αυτή την πορεία. Αλλά ανακάλυψα ένα μυστικό: ότι αφού ανέβεις σε ένα ψηλό βουνό, το μόνο που βρίσκεις είναι ότι υπάρχουν κι άλλα πολλά βουνά να ανέβεις».
………………………………………………………………………………………………………………………………….
Ούτως ή άλλως ανδρόγυνο
Ο γάμος δύο τρανς που δεν τον ευλόγησε η εκκλησία αλλά μία φυσιολογική κύηση
Η Κάρεν Μπρουσελάιρο γεννήθηκε άντρας το 1985. Ο Αλέξις Ταμπόρντα γεννήθηκε γυναίκα το 1987. Λένε πως από παιδιά ήξεραν πως ήρθαν στον κόσμο με λάθος γεννητικά όργανα. Το 2010 γνωρίστηκαν όταν εκείνη συμμετείχε σε συναντήσεις της Τρανς Κοινότητας και εκείνος στο Δ.Σ. του Κινήματος Τρανς Εβίτα. Χάρη στον νέο Νόμο Αυτοαντίληψης της Ταυτότητας Φύλου που ενέκρινε η Αργεντινή τον περασμένο Μάιο και επιτρέπει αλλαγές στα πιστοποιητικά, ορμονικές θεραπείες και επεμβάσεις σεξουαλικού επαναπροσδιορισμού άλλαξαν το φύλο στην ταυτότητά τους, όπως έχουν κάνει τουλάχιστον άλλοι 3.000 Αργεντινοί έκτοτε. Ο γάμος τους την περασμένη εβδομάδα είναι ο πρώτος γάμος τρανσέξουαλ στη Λατινική Αμερική. Πολιτικός, εννοείται, αφού παρότι κι οι δύο είναι καθολικοί και ήθελαν θρησκευτικό γάμο, η μεν τοπική Επισκοπή τούς ξεκαθάρισε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό με «την παρούσα ταυτότητά» τους, το δε Βατικανό στο οποίο απηύθυναν έκκληση τήρησε σιγήν ιχθύος. Σε λίγες ημέρες, στις 22 Δεκεμβρίου, θα φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, που συνελήφθη φυσιολογικά, αφού παρά τις ορμονικές θεραπείες και επεμβάσεις που έχουν κάνει για να αποκτήσουν την εμφάνιση του άλλου φύλου, ο Αλέξις διατηρεί τη μήτρα του και η Κάρεν το πέος της. Ετσι το παιδί τους θα είναι το πρώτο στον κόσμο που θα γεννηθεί από άντρα. Η Κάρεν λέει πως δεν νιώθει λιγότερο γυναίκα επειδή έχει διατηρήσει τα αντρικά γεννητικά όργανα. Και ο Αλέξις λέει πως θα προχωρήσει σε μαστεκτομή όταν σταματήσει ο θηλασμός του μωρού ή όπως διευκρινίζει για την ακρίβεια: «Δεν θα το θηλάσω εγώ. Θα παίρνουμε το γάλα με θήλαστρο και θα το δίνει η Κάρεν με μπιμπερό. Εκείνη είναι η μητέρα». Το μωρό είναι κορίτσι. Και το όνομα αυτής Χένεσις Ανχελίνα. «Χένεσις (Γένεσις) γιατί είναι η αρχή των πάντων και για μας είναι η αρχή μιας νέας ζωής. Και Ανχελίνα γιατί είναι ένα αγγελούδι που μας στέλνει ο Θεός στη Γη». Και μαζί, απτή απόδειξη μιας νέας πραγματικότητας φύλων και οικογένειας.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Η ζωή στον ρυθμό του σεξισμού
Τρία στα τέσσερα κορίτσια στο Ηνωμένο Βασίλειο λένε ότι ο σεξισμός επηρεάζει τις περισσότερες πτυχές της ζωής τους και συνήθως έχουν ελάχιστη στήριξη για να διαχειριστούν αυτήν την καθημερινότητα. Σύμφωνα με την έρευνα συμπεριφοράς «Ισότητα για τα κορίτσια» της οργάνωσης Girlguiding, το 87% των κοριτσιών ηλικίας 11 έως και 21 ετών πιστεύει ότι οι γυναίκες κρίνονται περισσότερο για την εμφάνισή τους παρά για τις ικανότητές τους και ισχυρίζονται ότι έχουν αντιμετωπίσει διακρίσεις και ανισότητα λόγω του φύλου τους.
Εξι στις δέκα κοπέλες 11-21 ετών δήλωσαν πως τις πείραξαν για την εμφάνισή τους στο σχολείο και 62% στον δρόμο. Επτά στα δέκα κορίτσια άνω των 13 ετών ανέφεραν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, έχουν γίνει στόχος «αστείων» και πειραγμάτων, σεξουαλικών σχολίων και αγγιγμάτων. Περισσότερο από το ένα τρίτο των κοριτσιών ηλικίας 11-21 ετών λένε ότι έχουν νιώσει ότι είναι χαζές και υποδεέστερες λόγω του φύλου τους. Στην ηλικιακή ομάδα των 16-21 το ποσοστό φτάνει το 60%. Οκτώ στις δέκα είπαν πως τα μίντια ασχολούνται υπερβολικά με το βάρος των γυναικών και το 75% συμφώνησε ότι τα αγόρια περιμένουν από τα κορίτσια να μοιάζουν σαν τις γυναίκες που βλέπουν να προβάλλονται στα ΜΜΕ. Η πλειοψηφία πιστεύει ότι τα σχολεία έχουν αποτύχει να προσφέρουν μια σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και ανησυχούν πως αυτή η ανισότητα που αντιμετωπίζουν σε κάθε τους βήμα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στις μελλοντικές τους επιλογές. Ετσι, σχεδόν οι μισές πιστεύουν πως η μητρότητα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην καριέρα τους και το 43% ότι οι εργοδότες προτιμούν να απασχολούν άντρες παρά γυναίκες.
«Αυτά τα αποτελέσματα δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται ως κάτι με το οποίο πρέπει να μάθουν να ζουν καθώς μεγαλώνουν», δήλωσε η Τζούλι Μπέντλι της Girlguiding. «Αντίθετα, θα έπρεπε να αποτελούν έκκληση για να αναλάβουν δράση όσοι βρίσκονται στα κέντρα λήψης αποφάσεων».
