ΣΥΡΙΑ Μόνο σε 12.340 πρόσφυγες από τους 2,3 εκατ. που εγκαταλείπουν με τρόμο τον εμφύλιο -ποσοστό 0,5%- σκοπεύει να ανοίξει τις πύλες της η Ε.Ε., η οποία μετατρέπεται σε φρούριο καταδικάζοντας όλους αυτούς τους ανθρώπους να ζουν άθλια
Της Ελλης Πάνου
Ο 27χρονος Σύρος, που κάποτε μετέφερε λαθραία όπλα για τους συμπατριώτες του αντάρτες, περιμένει τώρα στην Κωνσταντινούπολη, μετά από 20 ημέρες εξουθενωτικό ταξίδι, να τον μεταφέρει ο δουλέμπορος στην Ευρώπη. Λέει ότι το όνομά του είναι Μοχάμετ. Σχεδιάζει να φύγει με τον ασφαλέστερο τρόπο, δηλαδή αεροπορικώς. Ξεπούλησε ό,τι είχε και δεν είχε στην πατρίδα, πλήρωσε πάνω από 8.000 δολάρια το εισιτήριο για τον «παράδεισο» και είναι βέβαιος ότι θα καταφέρει να φτάσει στην Αυστρία. Και μετά;
Κλειδωμένες πόρτες
Το πιθανότερο είναι ότι θα βρει τις πόρτες κλειδωμένες, αναφέρει σε σημερινή έκθεσή της η Διεθνής Αμνηστία, κατακεραυνώνοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες. «Θα πρέπει να σκύψουν το κεφάλι από ντροπή για τους θλιβερά μικρούς αριθμούς των προσφύγων από τη Συρία, που είναι πρόθυμοι να δεχτούν για εγκατάσταση», αναφέρει ο Σαλίλ Σετί, γενικός γραμματέας της οργάνωσης, που παραθέτει στην τελευταία έκθεσή της πράγματι θλιβερά στοιχεία για την αδιαφορία που επιδεικνύεται απέναντι σε έναν ανθρώπινο εφιάλτη: όταν οι πρόσφυγες που έχουν εγκαταλείψει τον τρόμο στη Συρία φτάνουν τα 2,3 εκατομμύρια, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. -η κοντινότερη πρωτεύουσα της οποίας απέχει μόλις 320 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό- έχουν προσφερθεί να ανοίξουν τις πύλες τους μόνο σε 12.340, δηλαδή ποσοστό επί του συνόλου των εκτοπισμένων 0,5%!
Μακράν πιο γενναιόδωρη χώρα είναι η Γερμανία, που δεσμεύτηκε να δεχτεί 10.000. Και μετά, σχεδόν το απόλυτο τίποτα: 1.000 η Νορβηγία, από 500 δέχονται η Γαλλία, η Αυστρία και η Φινλανδία, 250 η Ολλανδία, 90 η Ιρλανδία, μόλις 30 η Ισπανία, ενώ η Βρετανία και η Ιταλία είναι μεταξύ των χωρών που έχουν αποφύγει να υποσχεθούν το παραμικρό.
Η Ευρώπη έτσι κι αλλιώς έχει άλλα σχέδια. Κλείνει τις πόρτες και οχυρώνεται. Τα δύο τελευταία χρόνια 55.000 πρόσφυγες από τη Συρία ζήτησαν άσυλο στην Ε.Ε. Και για να φτάσουν μέχρι εκεί έπρεπε να παραβιάσουν το «Οχυρό», δηλαδή το πακέτο των μέτρων που συλλογικά οι χώρες-μέλη έχουν υιοθετήσει για να κρατούν τους πρόσφυγες έξω από τα σύνορά τους. Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας έχει καταγράψει ανησυχητικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων -εκτός από την Ελλάδα- και στη Βουλγαρία, τη δεύτερη βασική πύλη εισόδου αυτών των κυνηγημένων προς τη Δύση. Περίπου 8.000 πρόσφυγες -μεταξύ αυτών 5.000 από τη Συρία- έφτασαν μέσα στο 2013 στη χώρα. Οι περισσότεροι στεγάζονται σε άθλιες συνθήκες σε κέντρα κατ’ ευφημισμόν υποδοχής και στην ουσία κράτησης. Ο μεγαλύτερος καταυλισμός είναι έξω από την πόλη Χαρμανλί, 30 χιλιόμετρα από τα τουρκικά σύνορα, και αποτελείται από τέντες, κοντέινερ κι ένα σαραβαλιασμένο κτίριο. Τα «καταλύματα» είναι φυσικά χωρίς θέρμανση. Οι «φιλοξενούμενοι» κοιμούνται σε λεπτά στρώματα στο έδαφος ή σε κρεβάτια εκστρατείας στα αντίσκηνα και 200 από αυτούς έχουν κάνει σπίτι τους δύο αίθουσες του κτιρίου. Εγκυες, παιδιά και άνδρες κάθε ηλικίας παλεύουν με την έλλειψη κουβερτών και ειδών πρώτης ανάγκης και την έλλειψη φαρμάκων και τροφίμων. Η Βουλγαρία υποστηρίζει ότι δεν έχει πόρους για τίποτε παραπάνω και ετοιμάζεται και αυτή να σηκώσει φράκτη στα σύνορά της.
Σκηνές φρίκης
Οσοι αποφασίζουν να κάνουν το ταξίδι προς την Ιταλία παίζουν τη ζωή τους κορόνα-γράμματα. Πάνω από 10.000 πρόσφυγες από τη Συρία έφτασαν, μέσω Λιβύης, στις ιταλικές ακτές φέτος. Αγνωστος είναι ο αριθμός όσων πνίγηκαν. Μόλις 17 χρονών ο Αουάντ από το στρατόπεδο Γιαρμούκ της Δαμασκού ήταν ένας από τους 500 επιβάτες της βάρκας που βούλιαξε ανοιχτά της Λαμπεντούζα. Τον τράβηξε το σάπιο σκαρί στον βυθό, είπε, κατάφερε από ένα σπασμένο παράθυρο να βγει στην επιφάνεια. Είδε ζωντανούς να κρατιούνται για να επιπλεύσουν από τους πεθαμένους και άλλους να δίνουν μάχη ζωής μεταξύ τους για ένα σωσίβιο. Στο ναυάγιο έχασε τη μητέρα του και άλλους συγγενείς. «Δεν έχω ιδέα πού είναι η οικογένειά μου», λέει, «έχασα τη μητέρα μου και τώρα δεν έχω τίποτε».
Από τα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μόνο τα 10 έχουν ανταποκριθεί μέχρι τώρα στην έκκληση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ συνολικά προς τη Δύση να χορηγηθεί άσυλο σε 30.000 πρόσφυγες από τη Συρία από το 2013 μέχρι το τέλος του 2014, αναφέρει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, που υπογραμμίζει παράλληλα και την αδιαφορία των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου. «Μερικές από τις κυβερνήσεις που υποστήριξαν με θέρμη την ανάληψη στρατιωτικής δράσης στη Συρία, όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ -επισημαίνει η οργάνωση- είναι από τις τελευταίες στη λίστα αυτών που δήλωσαν πρόθυμες να δεχτούν πρόσφυγες».
