→Η Ουρουγουάη είναι η πρώτη χώρα στη Λατινική Αμερική που νομιμοποίησε τους γάμους μεταξύ ομοφύλλων, ενώ από το 2009 παρέχει δωρεάν λάπτοπ και πρόσβαση στο Ιντερνετ σε κάθε μαθητή
Της Κορίνας Βασιλοπούλου
Ορισμένα πρωτοποριακά μέτρα που υιοθετούνται σε μακρινές χώρες μάς κάνουν να αναθεωρούμε τα στερεότυπα περί προοδευτικών και συντηρητικών γεωγραφικών περιοχών. Τις προάλλες, η Ουρουγουάη έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε τη μαριχουάνα, βάζοντας τα γυαλιά στους «προχωρημένους» Ολλανδούς και λοιπούς Ευρωπαίους.
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα τολμηρό εγχείρημα το οποίο, όπως είναι φυσικό, προκαλεί έντονες διεθνείς αντιδράσεις.
Αντιδράσεις
Το παρατηρητήριο του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά (International Narcotics Control Board/INCB) έσπευσε να καταγγείλει την απόφαση της κυβέρνησης της Ουρουγουάης για παραβίαση διεθνών συνθηκών και να προειδοποιήσει ότι θέτει τη νεολαία της σε κίνδυνο «ωθώντας την σε πρώιμη εξάρτηση». Ανάλογη θέση παίρνει και η Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης των Ναρκωτικών (DEA), η οποία δηλώνει ότι η «νομιμοποίηση της μαριχουάνας θα αποβεί εις βάρος των παιδιών μας και της δημόσιας υγείας».
Ωστόσο, το σκεπτικό της κυβέρνησης της Ουρουγουάης, η οποία αποφάσισε να θέσει υπό κρατικό έλεγχο την καλλιέργεια, το εμπόριο και την κατανάλωση της μαριχουάνας, είναι εντελώς διαφορετικό. «Ας μας επιτραπεί να πραγματοποιήσουμε ένα κοινωνικοπολιτικό πείραμα που ίσως μας επιτρέψει να αντιμετωπίσουμε μια κοινωνική μάστιγα όπως το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών», λέει ο πρόεδρός της Πέπε Μούχικα.
Η Ουρουγουάη βιώνει σοβαρό πρόβλημα εγκληματικότητας εξαιτίας της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών. Αν και μικρή χώρα με μόλις 3,5 εκατομμύρια κατοίκους, ο ετήσιος τζίρος από το λαθρεμπόριο μόνο της μαριχουάνας ανέρχεται στα 30 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. «Είμαστε θύματα της ισχύουσας πολιτικής περί ναρκωτικών. Η Ουρουγουάη δεν θα είχε πρόβλημα με τη μαριχουάνα αν αυτή δεν ερχόταν από το εξωτερικό», σχολιάζει στο BBC ο Χούλιο Καλσάδα, γενικός γραμματέας της Υπηρεσίας Ναρκωτικών της χώρας.
Σε μια γεωγραφική περιοχή όπως η Λατινική Αμερική, η οποία υποφέρει κυριολεκτικά από το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών, η απόφαση της Ουρουγουάης αναμένεται να αναζωπυρώσει και σε άλλες χώρες τον δημόσιο διάλογο σχετικά με την κρατική πολιτική απέναντι στα ναρκωτικά. Στο Μεξικό, για παράδειγμα, όπου τα θύματα από τον πόλεμο των ναρκωτικών ανέρχονται σε χιλιάδες, έχει αποποινικοποιηθεί η κατοχή μικροποσότητας διαφόρων ναρκωτικών ουσιών, αλλά δεν γίνεται λόγος ακόμα για νομιμοποίηση των «μαλακών». Σχετική πρόταση έχει κάνει ο πρώην πρόεδρος της χώρας Βισέντε Φοξ. Ανάλογες προτάσεις έχουν κάνει και άλλοι πρώην πρόεδροι όπως ο Φερνάντο Καρντόζο της Βραζιλίας ή ο Ρικάρδο Λάγος της Χιλής, αλλά μόνο μετά την «αποστράτευσή» τους. Ο μόνος εν ενεργεία πρόεδρος που τόλμησε να υλοποιήσει ένα τέτοιο μέτρο είναι ο Πέπε Μούχικα: ο πρώην αντάρτης που έχει αποποιηθεί τον προεδρικό μισθό του, ζει σε αγρόκτημα και οδηγεί ένα σαραβαλάκι Σκαραβαίο 20ετίας και βάλε.
Προοδευτικά μέτρα
Ο κατάλληλος πρόεδρος στην κατάλληλη χώρα. Η νομιμοποίηση της μαριχουάνας είναι το τελευταίο μιας σειράς προοδευτικών μέτρων που θα ζήλευαν πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η Ουρουγουάη είναι η πρώτη χώρα στη Λατινική Αμερική που νομιμοποίησε τους γάμους μεταξύ ομοφύλων, ενώ από το 2009 παρέχει δωρεάν λάπτοπ και πρόσβαση στο Ιντερνετ σε κάθε μαθητή. Η χώρα έχει ανακηρυχθεί κοσμικό κράτος από το 1917 και η επιρροή της Καθολικής Εκκλησίας είναι μικρή. Τα Χριστούγεννα έχουν μετονομαστεί σε Ημέρα για την Οικογένεια και η Μεγάλη Εβδομάδα σε Εβδομάδα Τουρισμού. Το διαζύγιο νομιμοποιήθηκε το 1913 και οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου το 1927. Η άμβλωση είναι νόμιμη, όταν στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής επιτρέπεται μόνο σε περίπτωση βιασμού ή σοβαρού προβλήματος υγείας της μητέρας.
Κατά τα άλλα, στην Ισπανία, η δεξιά κυβέρνηση Ραχόι σκοπεύει να περιορίσει το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Στη Γαλλία, το νομοσχέδιο για τους γάμους των ομοφύλων συνοδεύτηκε από πολυπληθείς διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ενώ στην Ελλάδα, η διάταξη για το σύμφωνο συμβίωσης ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή επειδή αντέδρασαν κάποιοι ρασοφόροι. Οι δε οροθετικές –και στην πλειονότητά τους τοξικομανείς – πόρνες στιγματίστηκαν και διαπομπεύτηκαν από τον πρώην υπουργό Υγείας.
