To Eυρωπαικό Κοινοβούλιο ενέκρινε χθες αυστηρότερους κανόνες για το πότε και το πώς θα μπορούν να αξιολογούν το δημόσιο χρέος και την οικονομική κατάσταση ιδιωτικών επιχειρήσεων
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Του Κώστα Μοσχονά
Αυστηρότερους κανόνες για τους οίκους αξιολόγησης ενέκρινε χθες η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιτρέποντας έτσι στο Συμβούλιο Υπουργών να οριστικοποιήσει την κατ' αρχήν συμφωνία που επιτεύχθηκε με βάση την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πρόκειται για έναν κανονισμό και μια οδηγία που καθορίζουν το πότε και το πώς θα μπορούν οι εν λόγω οίκοι να αξιολογούν το δημόσιο χρέος και την οικονομική κατάσταση ιδιωτικών επιχειρήσεων. Βέβαια, πολλά απομένουν να γίνουν ακόμη από κοινοτικής πλευράς για να μπει επιτέλους μια τάξη στη δραστηριότητα των οίκων αυτών που κατηγορούνται για πολλά δεινά και κυρίως ότι κατά το διάστημα της τελευταίας 5ετίας μείωσαν χωρίς πραγματικό λόγο την πιστοληπτική ικανότητα χωρών σε δύσκολη θέση.
Δέχτηκαν επίσης οξεία κριτική για θέματα σύγκρουσης συμφερόντων και για έλλειψη ανταγωνισμού στο τμήμα της αγοράς τους… Οι χώρες του Νότου, που είναι τα κατ' εξοχήν θύματα της ασυδοσίας των οίκων αξιολόγησης, ζήτησαν την επιβολή αυστηρότερων μέτρων, αλλά επιλέχθηκε τελικά η σταδιακή εποπτεία, λόγω επιφυλάξεων κυρίως από την πλευρά του Λονδίνου, πίσω από το οποίο βρίσκεται και το Βερολίνο… Γενικά, οι χώρες του Βορρά φοβούνται την επιρροή που έχουν οι οίκοι στις αγορές…
Με τη νέα δέσμη των κοινοτικών μέτρων (η τρίτη κατά το διάστημα της τελευταίας 3ετίας), οι οίκοι αξιολόγησης, οι οποίοι αμείβονται από ιδιωτικές επιχειρήσεις και χώρες που αξιολογούν (η Ελλάδα π.χ. καταβάλει ένα σεβαστό ποσόν στους οίκους για τη σταδιακή… μείωση της πιστοληπτικής ικανότητάς της), θα μπορούν να εκδίδουν «μη ζητηθείσες» αξιολογήσεις δημοσίου χρέους μόνο σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές (τουλάχιστον δύο, αλλά όχι περισσότερο από τρεις φορές τον χρόνο).
Οι συγκεκριμένες ημερομηνίες δημοσίευσης αξιολογήσεων των οίκων θα πρέπει να ανακοινώνονται στο τέλος του προηγούμενου έτους. Επιπλέον, οι αξιολογήσεις αυτές θα μπορούν να δημοσιεύονται μόνο μετά το κλείσιμο των ευρωπαϊκών αγορών ή τουλάχιστον μία ώρα προτού αυτές ανοίξουν εκ νέου. Επίσης, οι ιδιώτες επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να τους μηνύσουν σε περιπτώσεις αμέλειας.
Η συμμετοχή των οίκων σε αξιολογούμενες οντότητες θα περιοριστεί, ώστε να αποφευχθεί οιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων. Και απαγορεύεται η ταυτόχρονη κατοχή, από το ίδιο πρόσωπο, μετοχών άνω του 5% σε περισσότερους από έναν οίκους αξιολόγησης, εκτός και αν οι οίκοι αυτοί να ανήκουν στον ίδιο όμιλο.
Οι οίκοι, λοιπόν, δεν θα μπορούν στο εξής να αιφνιδιάζουν τις αγορές δημοσιεύοντας αξιολογήσεις όποτε θέλουν (με την Ελλάδα έφθασαν στο σημείο να μειώσουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας παραμονές κρίσιμων αποφάσεων σε σύνοδο ευρωζώνης). Επίσης, θα πρέπει να εξηγούν τους βασικούς παράγοντες στους οποίους βασίζονται οι αξιολογήσεις τους για την πιστοληπτική ικανότητα.
Επιπλέον, οι αξιολογήσεις δεν θα πρέπει να επιδιώκουν να επηρεάσουν τις κρατικές πολιτικές. Συνεπώς δεν θα μπορούν να κάνουν οποιαδήποτε άμεση ή ρητή σύσταση που αφορά τις οικονομικές πολιτικές κυβερνήσεων.
Στους παραβάτες αυτών των μέτρων προβλέπεται επιβολή κυρώσεων, από χρηματικές μέχρι την αφαίρεση της άδειας λειτουργίας. Αρμόδια για την επιβολή κυρώσεων θα είναι η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών.
Και η πολυσυζητούμενη σύσταση ενός ανεξάρτητου ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης; Δεν προχωρεί προς το παρόν, λόγω αντιδράσεων μιας ομάδας χωρών του Βορρά που δεν θέλουν τη σύγκρουση με τους σημερινούς παραδοσιακούς ιδιωτικούς οίκους, αμερικανικής- αγγλοσαξονικής προέλευσης. Ενδεχομένως, θα επανεξεταστεί το 2016…
