ΑΡΑΒΙΚΑ ΕΜΙΡΑΤΑ – Αποφασισμένο να αναδειχθεί και ως πολιτιστικός τουριστικός προορισμός, το Αμπού Ντάμπι κατασκευάζει το νησί Σαντιγιάτ με τέσσερα μουσεία και, ανάμεσά τους, ένα με όνομα και εκθέματα από το… Παρίσι
Του απεσταλμένου μας στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Νικόλα Ζηργάνου
Το στερεότυπο για τη Μέση Ανατολή είναι πως το μέλλον γράφεται με αίμα, οι διαμάχες λύνονται (;) με τη σύγκρουση και οι λαοί διχάζονται με βάση θρησκευτικές, δογματικές και φυλετικές κόκκινες γραμμές. Το μίσος γίνεται η επικρατέστερη κουλτούρα, κόβονται τα γεφύρια. Μπορεί να αλλάξει αυτή η νοοτροπία; Μπορεί να υπάρξει κουλτούρα συνύπαρξης και σεβασμού της διαφοράς; «Ερχεται μια μέρα που θα δώσουμε λόγο για όσα καλά κάναμε στη ζωή μας κι όχι για όσους “κακούς” σκοτώσαμε.
»Πρέπει να ξεριζώσουμε την καχυποψία, αυτή την παλιά αρρώστια. Πρέπει να χτίσουμε γέφυρες με το διαφορετικό, για να έχουμε ειρήνη και ευημερία» υποστηρίζει ο υπουργός Πολιτισμού του Αμπού Ντάμπι, σεΐχης Ναχαγιάν μπιν Μουμπάρακ αλ Ναχαγιάν. Ο προσιτός και μετριοπαθής σεΐχης, ο οποίος υπηρέτησε επί 20 χρόνια ως υπουργός Παιδείας, τονίζει πως «πρέπει να μειωθεί το χάσμα μεταξύ των θρησκειών, να καταπολεμηθεί ο φανατισμός» κι αυτό θα γίνει μέσα από τον σεβασμό στις άλλες κουλτούρες, τη γνώση και τον πολιτισμό.
Οι στόχοι
Τα νέα μουσεία που χτίζει το Αμπού Ντάμπι έχουν στόχο να ανατρέψουν τα στερεότυπα και να ανοίξουν ένα παράθυρο συνομιλίας των πολιτισμών.
Μέχρι πρόσφατα ο «πολιτιστικός τουρισμός» στα Εμιράτα περιοριζόταν κυρίως στα Μουσεία της Σάρτζα, την Μπιενάλε της Σάρτζα (από τις σημαντικότερες στον κόσμο) και τις δύο μεγάλες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, την Art Dubai και την Abu Dhabi Art Fair, που διεξάγονται κάθε χρόνο στο Ντουμπάι και το Αμπου Ντάμπι, αντίστοιχα.
Ομως από το 2015 θα αρχίσει να παραδίδεται στους επισκέπτες η «γειτονιά πολιτισμού» στο νησί Σάντιγιατ (Νησί της Ευτυχίας) στο Αμπου Ντάμπι, ένα τεράστιο πρότζεκτ με τέσσερα μουσεία- κοσμήματα και δύο πολιτιστικά συγκροτήματα που θα βάλουν το Αμπού Ντάμπι και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στην ελίτ των πολιτιστικών προορισμών του 21ου αιώνα. Οι αρχιτέκτονες των τεσσάρων μουσείων έχουν τιμηθεί με το βραβείο Πρίτζκερ, το Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής.
Τα εργοτάξια δουλεύουν πυρετωδώς για να αρχίσουν να παραδίδουν:
* To Λούβρο του Αμπού Ντάμπι
Ο αρχιτέκτονας Ζαν Νουβέλ σχεδίασε ένα μουσείο 24.000 τετραγωνικών, εμπνευσμένο από την παράδοση των Αράβων, που θα στεγάσει αριστουργήματα του Λούβρου και περιοδικές εκθέσεις, συμβολή στον διάλογο των πολιτισμών.
Εκθέματα θα συνεισφέρουν επίσης και άλλα σημαντικά μουσεία της Γαλλίας, όπως το Ορσέ, το Ροντέν, το Κέντρο Πομπιντού και η Εθνική Βιβλιοθήκη. Το Λούβρο θα εισπράξει 965 εκατ. ευρώ για να εκχωρήσει το όνομά του, για τον δανεισμό των έργων και τον συμβουλευτικό του ρόλο για τα επόμενα 30 χρόνια.
Το «Λούβρο της ερήμου» χαρακτηρίζεται από τη διαφάνεια. Ο Νουβέλ εμπνεύστηκε τον αραχνοΰφαντο λευκό θόλο του μουσείου από τον τρόπο που περνούν οι ακτίνες του ήλιου μέσα από τις χουρμαδιές στις οάσεις. Οι σκιές ορίζουν τον χώρο, με το μεταλλικό πλέγμα της οροφής να αφήνει ένα διάχυτο φως να πλημμυρίζει το εσωτερικό. Οπως και τα άλλα μουσεία του Σάντιγιατ, το Λούβρο καθρεφτίζεται στη θάλασσα, επικοινωνεί με το υγρό στοιχείο.
* Το Μουσείο Ζάγιεντ
Είναι αφιερωμένο στον σεΐχη Ζάγιεντ μπιν Σουλτάν αλ Ναχαγιάν, τον ηγέτη που είχε το όραμα της ένωσης των επτά Εμιράτων (Αμπού Ντάμπι, Ντουμπάι, Σάρτζα, Ρας αλ Κάιμα, Αϊμάν, Φουτζέιρα και Ουμ αλ Καουιάν) σε ομοσπονδία, πριν από 42 χρόνια, όταν απέκτησαν την ανεξαρτησία τους από τους Βρετανούς. Στο μουσείο, έκτασης 12.000 τετραγωνικών μέτρων, που σχεδίασε ο Βρετανός αρχιτέκτονας Νόρμαν Φόστερ, θα εκτίθεται η ιστορία και ο πολιτισμός των Εμιράτων. Ο Φόστερ εμπνεύστηκε τα σχέδιά του από τα φτερά των γερακιών που τόσο αγαπούσε ο απλός και προσιτός Ζάγιεντ, ο χώρος θα θυμίζει όαση, ακόμη ένας φόρος τιμής στον εμπνευσμένο ηγέτη που ήταν ανοιχτός στον κόσμο, είχε πνεύμα συμφιλίωσης και διαλόγου και μεγάλη ευαισθησία για το περιβάλλον.
Η Αθήνα διερευνά τη δυνατότητα συνεργασίας του Μουσείου Ζάγιεντ με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Τα Εμιράτα επιδιώκουν να έχει και ο ελληνικός πολιτισμός, αρχαίος και σύγχρονος, παρουσία στο Σάντιγιατ, καθώς οι δεσμοί των δύο λαών χρονολογούνται από τους ελληνιστικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν και τα ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σάρτζα, όπου εκτίθενται πίθοι, αγγεία και μια μαρμάρινη Αφροδίτη που μετέφεραν στην περιοχή Ρόδιοι έμποροι στους ελληνιστικούς χρόνους.
* Το Γκούγκενχαϊμ
Το μουσείο που σχεδίασε ο Φρανκ Γκέρι είναι αφιερωμένο στη μοντέρνα και τη σύγχρονη τέχνη, όπως τα Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης και του Μπιλμπάο, επίσης έργα του Καναδο-αμερικανού αρχιτέκτονα. Θα είναι το μεγαλύτερο Γκούγκενχαϊμ, θα αναπτύσσεται σε 30.000 τετραγωνικά μέτρα, εκ των οποίων 12.000 εκθεσιακοί χώροι, και αποτελεί από μόνο του έκθεμα-ορόσημο όχι μόνο για την περιοχή, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο. Το μουσείο θα δώσει έμφαση στον διάλογο των πολιτισμών, στην ώσμωση με τους Αραβες καλλιτέχνες και θα λειτουργεί παράλληλα ως εκπαιδευτικό κέντρο.
- Το φουτουριστικό (και ίσως μη ενταγμένο στο περιβάλλον, ωστόσο εντυπωσιακό) Κέντρο Εφαρμοσμένων Τεχνών (2018) της Ζάχα Χαντίντ (με πέντε σκηνές, όπερα, εκθεσιακούς χώρους και συνεδριακό κέντρο) και –σε αντίστιξη;– το λιτό και μινιμαλιστικό Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης (2018) του Γιαπωνέζου Ταντάο Αντο συμπληρώνουν το παλμαρέ της γειτονιάς του πολιτισμού.
Το νησί Σάντιγιατ (έκτασης 27 τετραγωνικών χιλιομέτρων), με εννέα χιλιόμετρα παραλία, συνδέεται με γέφυρα με την πρωτεύουσα Αμπού Ντάμπι και θα φιλοξενεί από το 2014 και το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης με 2.000 φοιτητές. Στο νησί θα κατασκευαστούν επίσης κατοικίες (το 75% έχει ήδη προπωληθεί) και τουριστικές εγκαταστάσεις με συνολικό κόστος 27 δισεκατομμύρια δολάρια.
