Eκλεισε το ΕΚΕΒΙ και δημιουργήθηκε χάος
Η πιο πολύτιμη κληρονομιά τού Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, δηλαδή η ηλεκτρονική βάση καταγραφής και τεκμηρίωσης όλων των βιβλίων που εκδίδονται, διεκδικείται από δυο διαφορετικούς φορείς: τους εκδότες και βιβλιοπώλες από τη μία (ΕΝΕΛΒΙ), τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Εργων τού Λόγου (ΟΣΔΕΛ) από την άλλη
Της Παρής Σπίνου
Δρυός πεσούσης… επιβεβαιώνεται στην περίπτωση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, που καταργήθηκε, εν μιά νυκτί από τον αναπλ. υπουργό Κώστα Τζαβάρα. Τώρα, στη «σορό» του πολύπαθου ΕΚΕΒΙ ερίζουν για την πιο πολύτιμη κληρονομιά του, την ηλεκτρονική βάση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, δύο φορείς: η νεοσύστατη Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ) και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Εργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ).
Σε επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά τη Δευτέρα η ΕΝΕΛΒΙ (αποτελείται από εκδότες και βιβλιοπώλες με πρόεδρο τον Θανάση Ψυχογιό) ζητά να μην απαξιώσει τα θετικά, που κόμισε στον χώρο το ΕΚΕΒΙ και το έργο που επιτελεί. Ειδικότερα για τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, που αποτελεί σημείο αναφοράς για τον κλάδο του βιβλίου, αναφέρει: «Σε περίπτωση που πάψει να λειτουργεί θα εξαφανιστεί η τεκμηρίωση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής, η οποία είναι απαραίτητη για την επιβίωση του κλάδου μας, αλλά και για την ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού».
Προτείνει, δε, μεταξύ άλλων το ΕΚΕΒΙ να αναλάβει το ΙSBN, που μέχρι σήμερα διαχειρίζεται η Εθνική Βιβλιοθήκη. Παράλληλα, ζητεί από τον ΟΣΔΕΛ να καταβάλει στο Κέντρο Βιβλίου του 20% των εσόδων του, «το οποίο ουδέποτε κατεβλήθη παρά τη σχετική υποχρέωση», ενώ ταυτόχρονα κατηγορεί τον ίδιο οργανισμό ότι απαξιώνει τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ και πως τα δύο τελευταία χρόνια καταβάλει προσπάθεια να την υποκαταστήσει, καθώς ασχολείται με το ίδιο αντικείμενο.
Χθες ο ΟΣΔΕΛ, που διατηρεί δική του ηλεκτρονική βάση βιβλίων, ενώ έχει την αρμοδιότητα να αποδίδει τα πνευματικά δικαιώματα σε εκδότες και δημιουργούς, πέρασε στην αντεπίθεση, με συνέντευξη Τύπου, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους διεκδικεί τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ (την είχε ζητήσει και μέσα στο 2012 με επιστολές του προς τους Π. Γερουλάνο και Κ. Τζαβάρα).
«Τα στοιχεία της είναι απαραίτητα για τη διανομή των πνευματικών δικαιωμάτων στους δικαιούχους», είπε ο πρόεδρος του ΟΣΔΕΛ Δημήτρης Παντελέσκος, τονίζοντας ότι είναι σε θέση να αναλάβουν το κόστος λειτουργίας της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ εξασφαλίζοντας τη συνέχειά της και τη δωρεάν πρόσβαση στα στοιχεία της από όλους τους παράγοντες του χώρου του βιβλίου: συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες, βιβλιοπώλες κλπ.
Εξέφρασε επίσης τον φόβο πως αν η βιβλιογραφική βάση σταματήσει να εμπλουτίζεται, θα υπάρξει πρόβλημα με την τήρηση των υποχρεώσεων του ΟΣΔΕΛ έναντι διεθνών οργανισμών και συμβάσεων. Οπως του ARROW+, που καταγράφει τους Ευρωπαίους δημιουργούς και εκεί μέχρι το τέλος του χρόνου πρέπει να συμπεριληφθούν και οι δικοί μας.
Οι εκπρόσωποι του ΟΣΔΕΛ υπογράμμισαν ότι η απόδοση 20% των εισπράξεων του οργανισμού στο ΕΚΕΒΙ αντίκειται στην κοινοτική νομοθεσία και στο Σύνταγμα. «Ο συγκεκριμένος όρος υπήρχε στον ιδρυτικό νόμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και συμπεριλάμβανε εκτός από εμάς ακόμα τρεις Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης, ( ΕΣΔΕΤΕ, Φοίβος, ΘΕΣΠΙΣ). Εμείς ήμασταν οι μόνοι που πληρώνουν».
Συγκεκριμένα, από το 2006 και για μια τριετία ο ΟΣΔΕΛ επιχορήγησε, όπως ειπώθηκε, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου με το συνολικό ποσόν των 60.000 ευρώ, καλύπτοντας τη σύμβαση έργου ενός υπαλλήλου. Ωστόσο, οι σχέσεις οξύνθηκαν το 2009, όταν ΕΚΕΒΙ ζήτησε 50.000 ευρώ για να καλύψει το κόστος της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, που προσδιορίζεται στις 300.000 ευρώ ετησίως.
Αναμφίβολα η λειτουργία και υποστήριξη του ΕΚΕΒΙ εξασφαλίζει και τη διαχείριση και το μέλλον της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ωστόσο, το αρμόδιο υπουργείο για μια φορά δεν δίνει λύση, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πρόσθετα προβλήματα στον χώρο του βιβλίου, που πλήττεται ιδιαίτερα από την κρίση.
……………………………………………………………………………………………………………………………
Προσωπικότητες του πνευματικού κόσμου υπέρ ΕΚΕΒΙ
Δεκάδες προσωπικότητες από τον χώρο του πολιτισμού: λογοτέχνες, πανεπιστημιακοί, εκδότες, βιβλιοπώλες, μεταφραστές, δημοσιογράφοι, ενώνουν τις υπογραφές τους προκειμένου να ανακληθεί η απόφαση για το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Απαριθμούν τις δράσεις του (εκθέσεις βιβλίου, ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, ψηφιακά αρχεία, στατιστικά στοιχεία, φεστιβάλ νέων λογοτεχνών κ.λπ.) και υπογραμμίζουν πως το μέλλον όλων αυτών «καθίσταται αμφίβολο υπό την αιγίδα του διοικητικού μηχανισμού, την οποία εξήγγειλε ο κ. Τζαβάρας». Μεταξύ άλλων υπογράφουν οι: Τ. Αβέρωφ, Β. Βασιλικός, Ρ. Γαλανάκη, Μ. Γκανάς, Θ. Γρηγοριάδης, Μ. Δούκα, Γ. Ζαρκάδης, Α. Ζήρας, Ε. Καραϊτίδη, Θ. Καστανιώτης, Δ. Κόκορης, Ντ. Κόνολι, Α. Κυριακίδης, Μ. Λεοντσίνη, Α. Μπερλής, Σ. Νικολαΐδου, Ν. Πανουργιά, Γ. Παπασωτηρίου, Μ. Πεχλιβάνος, Τζ. Πολίτη, Γ. Σκαμπαρδώνης, Π. Τατσόπουλος, Σ. Τριανταφύλλου, Μ. Φακίνου κ.ά.
* Οι εργαζόμενοι στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου ζητούν κι αυτοί από τον Κ. Τζαβάρα να μην επιμείνει στην απόφασή του τονίζοντας ότι είναι ένα «εργαλείο» πολιτιστικής ανάπτυξης, ένας φορέας που κοστίζει ελάχιστα στο Δημόσιο και φέρνει πίσω πολλαπλάσια. Επισημαίνουν δε τον κίνδυνο ματαίωσης δύο προγραμμάτων που θα έπρεπε αυτή τη στιγμή να «τρέχουν» με δυναμισμό, και συγκεκριμένα της 10ης Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και της «Φιλαναγνωσίας».
Στην ανακοίνωσή τους διευκρινίζουν ακόμα ότι χωρίς τους ίδιους που εργάζονται, χωρίς ούτε τα στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, δεν θα υπήρχαν οι επιτυχημένες δράσεις και τα προγράμματα του ΕΚΕΒΙ. «Δεν ανεχόμαστε να στρέφεται εν τέλει εις βάρος μας η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων και η πολύχρονη «ομηρία» μας υπό τον ρόλο του «συμβασιούχου»».
*Σημερα, στις 4 μ.μ., στη Βουλή η Επιτροπή Ελέγχου Κοινοβουλευτικού Εργου Παιδείας-Πολιτισμού-Αθλητισμού και το Τμήμα Πολιτισμού τού ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ καλούν σε διαβούλευση όλους τους φορείς του βιβλίου με θέμα την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ (αίθουσα 223).
