ΡΩΣΙΑ – Οι ρυθμοί ανάπτυξης περιορίστηκαν στο ανεμικό -σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια- 1,4% και ο τσάρος Βλαδίμηρος που έχει αρχίσει να «κουράζει» τους Ρώσους θα κριθεί από το αν η υπερδύναμη στην εξαγωγή πρώτων υλών θα εξελιχθεί σε μια… Silicon Valley της Ευρασίας
ΜΟΣΧΑ
Του Θανάση Αυγερινού
«Γιατί απελευθερώθηκε ο Χανταρκόφσκι; Για να αδειάζουν μερικά κελιά για τους επόμενους» είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο των ημερών στη Ρωσία, αρκετά ενδεικτικό για το κλίμα εκνευρισμού που επικρατεί σε μεγάλα τμήματα της πολιτικής και οικονομικής ελίτ της χώρας.
Η Ρωσία δεν μπορεί πλέον να παινεύεται για τους ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας της, όπως πριν από μερικά χρόνια, και θα περιοριστεί για το 2013 στο συγκρατημένο 1,4%, όπως ανακοίνωσε χωρίς πανηγυρισμούς προ ημερών ο πρόεδρος Πούτιν, αναφερόμενος σε έναν από τους λίγους, αλλά βασικούς λόγους που υποχρεώνουν την ηγεσία του Κρεμλίνου σε «προσγείωση» των φιλοδοξιών της.
Μετριοπαθείς εκτιμήσεις
Ο Ρώσος πρόεδρος μάλιστα προέβλεψε ότι λόγω της αρνητικής διεθνούς συγκυρίας, τα οικονομικά και επενδυτικά δεδομένα της χώρας δεν θα κινηθούν πολύ καλύτερα και το 2014, «μπορεί ενδεχομένως και να επιδεινωθούν», όπως πιστεύουν πολλοί αναλυτές, που προβλέπουν «ξεφούσκωμα» των μπαλονιών της ρωσικής οικονομίας ή έστω «απότομη διόρθωση» των δεδομένων της, μετά την ημερομηνία–ορόσημο της επόμενης χρονιάς: τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σότσι τον Φεβρουάριο.
Εδώ και πολλά χρόνια η Ρωσία κινείται στην κρίσιμη καμπή μεταξύ της οικονομίας εξαγωγής πρώτων υλών, που ήταν και παραμένει, αναζητώντας αγωνιωδώς τρόπους να μετεξελιχθεί, ει δυνατόν με «σταχανοφικούς» ρυθμούς, σε μεταποιητική-υψηλών τεχνολογιών, υπόθεση που αποτελεί και το μεγάλο στοίχημα της νέας θητείας Πούτιν, η οποία μπήκε από τον Μάιο στη δεύτερη χρονιά της προβλεπόμενης εξαετίας του.
Ανθρωπος της χρονιάς
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ο Πούτιν κυβερνά τη χώρα από την Πρωτοχρονιά του 2000 και θα μπορούσε ανενόχλητος να εκλέγεται κάθε χρόνο «άνθρωπος της χρονιάς» για διαφορετικό λόγο, αφού, όπως λέει ο Ανατόλι, που είναι θεοσεβούμενος ορθόδοξος, αλλά και γιόγκι και μασέρ της «καλής» ρωσικής κοινωνίας, στα καλοκρατημένα 60 του, «μπορεί να μην είναι άγιος, αλλά είναι άνθρωπος με κρατική σκέψη και συνείδηση». Αυτό που πιστεύει σε γενικές γραμμές κι η «ήρεμη πλειοψηφία» της χώρας, η οποία φαίνεται πως απέκτησε φέτος και επισήμως τη «συντηρητική» κρατική ιδεολογία της, στη συχνότητα της οποίας εκπέμπουν όλα τα μεγάφωνα του Κρεμλίνου: πατριωτισμός και εκσυγχρονισμός, παραδοσιακές αξίες και θρησκευτικότητα, όχι στην εισβολή ξένων επιρροών, όπως «η επιθετική προπαγάνδα της ομοφυλοφιλίας», αλλά και υγιεινός τρόπος ζωής.
Η εικόνα του Πούτιν, που πολλοί πιστεύουν ότι «βελτιώθηκε» προφανώς με κάποιες ενέσιμες διορθωτικές επεμβάσεις, έχει σαφώς «κουράσει» μεγάλο μέρος της φιλελεύθερης διανόησης της χώρας και μεγάλη μερίδα των αστικών ευκατάστατων στρωμάτων που εν πολλοίς δημιούργησε η εποχή του, όμως παραμένει αναντικατάστατος εγγυητής της ισορροπίας του πολιτικού συστήματος στο εσωτερικό και του υπό αναζήτηση «διεθνούς ρόλου» της Ρωσίας, όπως έδειξαν, άλλωστε, οι εξελίξεις στη Συρία.
Γεωπολιτική άνεση
Η αποτροπή μιας ακόμη πολεμικής σύρραξης στη Μέση Ανατολή ώθησε το Κρεμλίνο να «ξεμουδιάσει» πιο θαρραλέα τα γεωπολιτικά του αντανακλαστικά, μπαίνοντας σε ανοιχτή αντιπαράθεση με την Ε.Ε. για το μέλλον της Ουκρανίας, ανακοινώνοντας επανίδρυση του στολίσκου Μεσογείου, που είχε διαλυθεί μαζί με την ΕΣΣΔ, αλλά και φιλοξενώντας, έστω και κατ’ ανάγκην, τον Εντουαρντ Σνόουντεν, πρώτο «πολιτικό φυγά» της Δύσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και «άνθρωπο του 2013», κατά την «Guardian».
Η «μάχη» για την Ουκρανία είναι αναμφίβολα «μάχη» επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο και η Τελωνειακή Ενωση Ρωσίας-Λευκορωσίας-Καζαχστάν είναι μια προσπάθεια της Μόσχας να απαντήσει με πιο σύγχρονους όρους «ολοκλήρωσης» στην αυξανόμενη ένταση σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ευρασίας.
Με τον ίδιο τρόπο που ετοιμάζεται κατά παράδοση ο Ρώσος πολίτης, αναζητώντας «στρώμα» ή θυρίδα για τις καταθέσεις του σε συνάλλαγμα, φαίνεται πως λαβαίνει τα μέτρα της και η ρωσική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την κατά πολλούς αναπόφευκτη όξυνση της οικονομικής κρίσης. Οι αφαιρέσεις αδειών, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές τραπεζών είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη, καθώς και η «παραδειγματική» δίωξη διεφθαρμένων αξιωματούχων, όπως ο αποπεμφθείς υπουργός Αμυνας Ανατόλι Σερντιουκόφ.
Θετικό παράδειγμα
Ο «παραδειγματισμός» συμπεριλαμβάνει όχι μόνο αρνητικά, αλλά και θετικά παραδείγματα, όπως του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ιγκορ Σουβάλοφ, ο οποίος εντός των προβλεπόμενων ημερομηνιών επαναπάτρισε τις καταθέσεις και τις περισσότερες από τις εταιρείες της οικογένειάς του, ενώ και ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν, εν είδει «μετανοίας», άρχισε να κλείνει ταχύτατα τις εκκρεμότητες του παρελθόντος του, ακόμη και τις προσωπικές, όπως η επίσημη ανακοίνωση του διαζυγίου του.
Η αποφυλάκιση του μεγαλοεπιχειρηματία Μιχαήλ Χανταρκόφσκι και ο θάνατος του έτερου ολιγάρχη Μπαρίς Μπερεζόφσκι στο Λονδίνο σημαίνουν για τη Ρωσία το τέλος μιας εποχής, η φαιδρή πλευρά της οποίας είναι οι τραγουδίστριες των Pussy Riot, που επίσης απελευθερώθηκαν ενόψει Σότσι 2014.
Η «ολική επαναφορά» Πούτιν και το αναπόφευκτο «άνοιγμα» του πολιτικού παιχνιδιού στο εσωτερικό της χώρας, προϋπόθεση για να αντιμετωπίσει συντεταγμένα τις επερχόμενες κρίσεις, ταυτίζονται με εντονότερο δημόσιο διάλογο, δυναμικότερο ρόλο της φιλελεύθερης και ακτιβιστικής αντιπολίτευσης, αλλά και του εν εξελίξει διεθνούς επικοινωνιακού πολέμου, στον οποίο το Κρεμλίνο σχεδιάζει να ρίξει την «ήπια ισχύ» του νέου κρατικού ομίλου «Russia Today».
