Το ένα τρισ. δολάρια προσεγγίζει ενδεχομένως η «μαύρη τρύπα» στις μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης, γι’ αυτό και μεθοδεύεται πάραυτα κούρεμα του φόρου Τόμπιν, πριν καλά καλά τεθεί αυτός σε εφαρμογή. Σε πρόσφατη μελέτη που εκπόνησαν ο Βίραλ Αρτσάγια, καθηγητής του New York University και σύμβουλος στο European Systemic Risk Board (το παρατηρητήριο χρηματοοικονομικού κινδύνου της Ε.Ε.), και ο ομόλογός του Σάστσα Στέφεν -του βερολινέζικου European School of Management and Technology- διαπιστώνουν ότι οι τράπεζες της ευρωζώνης θα χρειαστούν περί τα 767 δισ. ευρώ (1 τρισ. δολάρια) προκειμένου να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια σε επίπεδα ασφαλείας. Επίπεδα, δηλαδή, που θα τους επιτρέψουν να σταθούν όρθιες σε περίπτωση μιας κρίσης ανάλογης με αυτήν του 2007-2009. Η μελέτη –που περιφέρεται τις τελευταίες εβδομάδες στα γραφεία μεγάλων τραπεζών και «θινκ τανκ»– υιοθετεί ως συντελεστή κεφαλαιακής επάρκειας το 7% των συνολικών περιουσιακών στοιχείων μια συστημικής τράπεζας, επίπεδο που η Τράπεζα της Αγγλίας θεωρεί ότι ήταν αναγκαίο προκειμένου να αντέξουν οι τράπεζες στην τελευταία κρίση και να μη σωθούν με τα χρήματα των φορολογουμένων. Η μελέτη των δύο οικονομολόγων ακολουθεί διαφορετική μεθοδολογία από αυτήν που εφαρμόζουν τα στρες τεστ της ΕΚΤ και της Ε.Ε. Καλύπτει μόνο 109 τράπεζες της ευρωζώνης για τις οποίες υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία για την οικονομική τους κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι αν η μελέτη των Αρτσάγια – Στέφεν περιελάμβανε και τις 128 τράπεζες της ευρωζώνης, τότε το τελικό νούμερο θα ήταν μεγαλύτερο των 767 δισ. ευρώ. Η μελέτη δημοσιεύτηκε εν όψει των επίσημων στρες τεστ, τα αποτελέσματα των οποίων αναμένονται τον επόμενο Νοέμβριο. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο -που επικαλείται το Reuters- οι 11 χώρες της ευρωζώνης που έχουν αποφασίσει τη φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (φόρος Τόμπιν) ετοιμάζονται να εξαιρέσουν τα παράγωγα και τα κρατικά ομόλογα. Τα χρηματοπιστωτικά παράγωγα ήταν το επίκεντρο της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, η βασική αιτία για την τόσο μεγάλη ζημιά. Παρ’ όλα αυτά το συνολικό τους μέγεθος παγκοσμίως συνεχίζει σήμερα να είναι μεγαλύτερο των 700 τρισ. δολαρίων και αποτελεί ωρολογιακή βόμβα για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και την οικονομία.

Mπάμπης Μιχάλης