Μοναδική αχτίδα φωτός η δέσμευση της συριακής κυβέρνησης να επιτρέψει την έξοδο των αμάχων από την πολιορκημένη πόλη Χομς και να τους παρασχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια

Του Νικόλα Ζηργάνου

Σε αδιέξοδο, όπως αναμενόταν, κατέληξαν οι χθεσινές συνομιλίες μεταξύ της κυβερνητικής αντιπροσωπείας της Συρίας και της αντιπολίτευσης στη Γενεύη, όταν για πρώτη φορά οι δύο πλευρές έθιξαν το πολιτικό ζήτημα της μετάβασης της εξουσίας. Η Δαμασκός κατέθεσε μια διακήρυξη αρχών στην οποία ως βασικά σημεία αναφέρονται ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, η αποκατάσταση του «κλεμμένου εδάφους της» (μια αναφορά στα κατεχόμενα από τους Ισραηλινούς Υψίπεδα του Γκολάν), καθώς και η απόρριψη και εξάλειψη όλων των μορφών βίας και του εξτρεμισμού.

Για το καυτό θέμα της πολιτικής διακυβέρνησης, το έγγραφο αναφέρει πως «οι Σύροι θα επιλέξουν ένα πολιτικό σύστημα χωρίς επιβεβλημένες φόρμουλες από το εξωτερικό», που ερμηνεύεται ως απόρριψη του αιτήματος της Δύσης και της αντιπολίτευσης να αποχωρήσει ο Μπασάρ αλ Ασαντ από την εξουσία.

Η αντιπολίτευση απέρριψε αμέσως το κείμενο ως «εκτός πλαισίου της Γενεύης» και ζήτησε να γίνει διάλογος μόνο για τη μετάβαση της εξουσίας όπως προβλέπεται από τη διακήρυξη της πρώτης ειρηνευτικής συνόδου για τη Συρία, γνωστής ως «Γενεύη 1», η οποία, όπως την ερμηνεύουν, προβλέπει τον αποκλεισμό του Ασαντ από την πολιτική ζωή.

Ωστόσο, το κείμενο της «Γενεύης 1» δεν αναφέρεται ρητά σε αυτό το ενδεχόμενο, οπότε οι δύο πλευρές οχυρώθηκαν στις θέσεις τους και ο μεσολαβητής του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Λακτάρ Μπραχίμι, διέκοψε αμέσως τη συνεδρίαση.

«Αλλαξαν τα δεδομένα»

Η πολιτική σύμβουλος του Σύρου προέδρου, Μπουθάινα Σαμπάν, δήλωσε αμέσως μετά τις συνομιλίες ότι «η πολιτική διακήρυξη της “Γενεύης 1” χρειάζεται αναθεώρηση καθώς διαμορφώθηκε πριν από 18 μήνες, ερήμην της συριακής κυβέρνησης, σε άλλες συνθήκες. Τα δεδομένα στο έδαφος έχουν αλλάξει. Πρέπει λοιπόν να αλλάξουμε και εμείς, να αναδιαμορφώσουμε τις θέσεις μας σε σχέση με την πραγματικότητα».

Οταν πριν από 18 μήνες οι Δυτικοί συγκαλούσαν μαζί με μια απρόθυμη Ρωσία τη «Γενεύη 1», οι αντάρτες είχαν καταλάβει σχεδόν όλο το Χαλέπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, έλεγχαν τα προάστια της Δαμασκού και στις δυτικές πρωτεύουσες εκτιμούσαν ότι ο Ασαντ θα άντεχε ακόμη λίγους μήνες. Από τότε, ο κυβερνητικός στρατός έχει επανακτήσει πολλά εδάφη, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση το Χαλέπι, όπου μόλις πριν από τρεις ημέρες -όταν για πρώτη φορά συναντήθηκαν οι δύο αντιπροσωπείες στα γραφεία του ΟΗΕ στη Γενεύη- άρχισαν και πάλι οι εσωτερικές πτήσεις προς τη Δαμασκό.

Επίσης, μέσα σε αυτόν τον ενάμιση χρόνο, η φιλοδυτική αντιπολίτευση έχασε τα -όποια- ερείσματά της στο εσωτερικό της Συρίας, κυρίως από τους εξτρεμιστές ισλαμιστές που αποτελούν πλέον απειλή για τη σταθερότητα της περιοχής. Μοναδική αχτίδα φωτός στη χθεσινή συνδιάσκεψη στη Γενεύη ήταν η δέσμευση της κυβέρνησης να επιτρέψει την έξοδο των αμάχων από την πολιορκημένη πόλη Χομς και να τους παρασχεθεί ανθρωπιστική βοήθεια. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το θέμα υπήρχαν διαφωνίες για τον τρόπο εφαρμογής της συμφωνίας απεγκλωβισμού των αμάχων και κυρίως σχετικά με τις εγγυήσεις για την ασφάλειά τους.