Του Πέτρου Μανταίου

Και ούτω πως εγεννήθη «εθνική συνεννόηση»: Σε δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στο «Εθνος της Κυριακής» «το 58% των πολιτών τάσσεται υπέρ ενός ιστορικού συμβιβασμού ανάμεσα στις δυνάμεις της Αριστεράς και της Δεξιάς». Ε, και λοιπόν; Δημοσκοπήσεις είναι αυτές∙ από τη μια αποτυπώνουν, ακριβώς τη στιγμή που διεξάγονται, πραγματικά ρεύματα και τάσεις, και από την άλλη, ανάλογα με το ύφος και το… ήθος των ερωτημάτων και το δείγμα όσων δημοσκοπήθηκαν, προκύπτουν και ανάλογα συμπεράσματα για την αξιοπιστία ή τη… σκηνοθεσία μιας δημοσκόπησης. Αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά. Περίπου γνωστές είναι και οι αντιδράσεις, υπέρ ή κατά, κάποιων δημοσκοπικών ευρημάτων, από αυτούς που τους αφορούν ή τους «φωτογραφίζουν».

Και βέβαια, ένας «ιστορικός συμβιβασμός» στην Ελλάδα σήμερα, αλλά και πάντα, παντού στον κόσμο, υπονοεί πολιτικές δυνάμεις στην κορυφή των πολιτικών εξελίξεων. Αλλιώς «συμβιβασμός» μπορεί να είναι, όμως όχι «ιστορικός». Οπως και η «εθνική συνεννόηση», μπορεί να («Εφ. Συν.» 28/1, ρεπορτάζ Ν. Σβέρκος) «επανέρχεται στο προσκήνιο κάθε φορά που οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις προοικονομούν δυσμενές μέλλον για την εκάστοτε κυβέρνηση» (αναφέρονται και πρόσφατα παραδείγματα). Αλλά, νομίζω, η ανάγκη για «εθνική συνεννόηση» ουδέποτε προκύπτει υπό συνθήκες ευνοϊκές και… ευανάγνωστες, όχι μόνο για την «εκάστοτε κυβέρνηση», αλλά και για την αξιωματική αντιπολίτευση και για το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων.

Αντί λοιπόν να βαράμε τα βιολιά και τα νταούλια κινδύνου και να ξορκίζουμε με τον απήγανο κάθε δημοσκοπική, αλλά και κάθε πρόταση για εθνική συνεννόηση, κάνοντας αφοριστικές αναγωγές σε «πρότυπα» της ημεδαπής ή της αλλοδαπής (π.χ. ο μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία), ίσως θα ήταν λαωφελέστερο (ωφέλιμο στον λαό∙ σωκρατικός ο όρος), να μην αποκλείουμε, εκ των προτέρων, κάθε διάθεση «εθνικής συνεννόησης», πάντα με ανάλογες, απαραίτητες διευκρινίσεις και όρια, χωρίς βεβιασμένες (υποβολιμαίες!) εκλογικές συμπράξεις, αλλά στην προσπάθεια να αρθεί η ενδημική εθνική μας… ασυνεννοησία.