Του Βασίλη Γεώργα
Η σαρωτική απορρύθμιση στο λιανεμπόριο, τα τρόφιμα, τον φαρμακευτικό κλάδο, τον τουρισμό, και μια σειρά από άλλους κλάδους, που θα επιχειρήσει η κυβέρνηση εφαρμόζοντας στο ακέραιο το «μνημόνιο» του ΟΟΣΑ, έχει έναν κεντρικό στόχο: να ανακατευθύνει μεγάλο μέρος του τζίρου δισεκατομμυρίων ευρώ που σήμερα μοιράζεται και δίνει ζωή σε χιλιάδες μικρότερα καταστήματα, επαγγελματίες και «κλειστές» αγορές, προς το οργανωμένο λιανεμπόριο και σε νέους παίκτες που θα βρουν ευκαιρία να αποσπάσουν μερίδια.
Στο υπουργείο Ανάπτυξης έχουν πειστεί πως ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες προστατευμένων αγορών στον ελεύθερο ανταγωνισμό και καταργώντας προστατευτικές διατάξεις, θα πετύχουν μείωση τιμών, ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων. Και ενώ το εκτιμώμενο όφελος της απελευθέρωσης μόνο στο εμπόριο υπολογίζεται σε 3,2 δισ. ευρώ από τον ΟΟΣΑ, τα λουκέτα και οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν, θεωρούνται ως παράπλευρες απώλειες.
Οι αλλαγές που εισηγείται ο ΟΟΣΑ δεν είναι «άσπρο-μαύρο». Υπάρχουν κλάδοι που αν απελευθερωθούν θα ωφελήσουν τον καταναλωτή και την οικονομία, αλλά θα «κατασπαράξουν» πολλούς από τους σημερινούς μικρομεσαίους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτούς.
* ΓΑΛΑ Για παράδειγμα, στο θέμα του παστεριωμένου γάλακτος η πρόθεση της κυβέρνησης να καταργήσει τον προσδιορισμό «φρέσκο» από τις συσκευασίες που, για καθαρά λόγους μάρκετινγκ, περιορίζει τον χρόνο διάρκειας στις πέντε ημέρες (σ.σ. θα υπάρχει γάλα μιας, δύο, τριών, δέκα ημερών κ.ο.κ., ανάλογα με τη μέθοδο παστερίωσης), εκτιμάται ότι θα συμπιέσει τις τιμές 10% έως και 20% χαμηλότερα. Οι εισαγωγές θα «ανοίξουν», οι γαλακτοβιομηχανίες της Βόρειας Ελλάδας θα έχουν τη δυνατότητα και τον χρόνο να πουλάνε τα προϊόντα τους στη νότια Ελλάδα κ.α. Από την άλλη όμως θα πλήξει τα συμφέροντα τουλάχιστον μιας μεγάλης γαλακτοβιομηχανίας στην Ελλάδα, θα αφανίσει εκατοντάδες μικρότερους κτηνοτρόφους και θα χτυπήσει τα μικρότερα σημεία πώλησης όπου γίνεται σήμερα το 70% του τζίρου στο φρέσκο γάλα.
* ΦΑΡΜΑΚΑ Η απελευθέρωση της τιμολόγησης και της πώλησης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (βιταμίνες, αναλγητικά κ.ά.), εύλογα πυροδοτεί έντονες αντιδράσεις από τους φαρμακοποιούς καθώς απειλείται ένας «κλειστός» τζίρος 370 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση υπολογίζει πως το άνοιγμα της αγοράς, η κατάργηση αδειοδοτικών περιορισμών, η κατάργηση του ανώτατου χονδρεμπορικού κέρδους κ.ά. θα αποφέρουν όφελος άνω των 100 εκατ. ευρώ για τους καταναλωτές.
* ΨΩΜΙ Οι αλλαγές στην αγορά του ψωμιού έχουν δύο όψεις. Ο καταναλωτής θα επωφεληθεί μεν εφόσον θα αγοράζει πλέον με το «ζύγι» και όχι σε (λιποβαρείς) προκαθορισμένες ποσότητες. Το μεγάλο κόλπο είναι πως «φούρνοι» θα θεωρούνται πλέον και τα σουπερμάρκετ με τα «βιομηχανοποιημένα» προϊόντα, ενώ το ψωμί θα πωλείται σε περίπτερα, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία και οποιοδήποτε κατάστημα πληροί τους κανόνες υγιεινής, αποσπώντας τζίρο από τους παραδοσιακούς φούρνους.
* ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ Στο λιανεμπόριο, η απορρύθμιση θα είναι σαρωτική με οδυνηρές συνέπειες για εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές απελευθερώνεται πλήρως, οι τελευταίοι γεωγραφικοί και πληθυσμιακοί περιορισμοί για τη δημιουργία πολυκαταστημάτων στην επαρχία καταργούνται, το καθεστώς των προσφορών απελευθερώνεται.
Οι παρεμβάσεις θα διευρύνουν τις επιλογές των καταναλωτών, αλλά θα αποτελειώσουν τα μικρότερα καταστήματα. Στα βιβλία, επίσης, η κατάργηση της ενιαίας τιμής πώλησης θα καταστήσει φτηνότερες τις νέες εκδόσεις εφόσον υπάρξει ανταγωνισμός, αλλά εκτιμάται ότι θα πλήξει τα μικρότερα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία.
