Η Κεντρική Αμερική διανύει μια πολιτική μετάλλαξη, καθώς αναδύονται ισχυρά κοινωνικά κινήματα και απαξιώνονται οι πολιτικές διακυβέρνησης της Δεξιάς
Της Χριστίνας Πάντζου
Με την Αριστερά να επικρατεί ξανά στις εκλογές του Ελ Σαλβαδόρ και την Κεντροαριστερά σε εκείνες της Κόστα Ρίκα, η Κεντρική Αμερική ακολουθεί το πολιτικό σκηνικό που εδώ και περίπου μία δεκαετία έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στον Νότο της ηπείρου με την εδραίωση κινημάτων και κομμάτων της Αριστεράς σε κυβερνήσεις και στην κοινωνία.
Πρώτη δύναμη οι αντάρτες
Το Σαλβαδόρ, που δοκιμάστηκε από έναν αιματηρό εμφύλιο με 75.000 νεκρούς και 8.000 αγνοούμενους, ανέδειξε για δεύτερη φορά το πρώην αντάρτικο του FMLN με 49% σε πρώτη δύναμη, με υποψήφιο τον πρώην αντάρτη Σαλβαδόρ Σάντσες Σερέν, έως τώρα αντιπρόεδρο της χώρας. Ο Σερέν, αποκαλούμενος και «η αριστερά της αριστεράς», υπόσχεται να καθιερώσει νέες μορφές λαϊκής συμμετοχής και να βαθύνει τις μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε το FMLN όταν πριν από πέντε χρόνια ανέλαβε την κυβέρνηση με τον Μαουρίσιο Φούνες. Πρώην δημοσιογράφος της ισπανόφωνης έκδοσης του CNN, ο Φούνες κατάφερε να μειώσει τη φτώχεια κατά 5% και να οδηγήσει τις διαβόητες συμμορίες των «μάρας» σε ανακωχή, ωστόσο δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις των ψηφοφόρων για ριζικές αλλαγές.
Στην Κόστα Ρίκα, που δεν γνώρισε ποτέ εμφύλιες συρράξεις ούτε πραξικοπήματα μετά το 1948 (όταν και κατάργησε τον στρατό), ο 55χρονος σοσιαλδημοκράτης ακαδημαϊκός Λουίς Γκιγέρμο Σολίς στάθηκε η μεγάλη έκπληξη των εκλογών αποσπώντας (με καταμετρημένο το 80% των ψήφων) με το κόμμα Δράση Πολιτών (PAC) την πρώτη θέση στην προτίμηση των ψηφοφόρων με 30,8% έναντι του 29,5% του Τζόνι Αράγια, υποψηφίου του κυβερνώντος κόμματος.
«Πόλεμος» στη φτώχεια
Σε αντίθεση με την απερχόμενη πρόεδρο Τσιντσίγια, που ηγήθηκε της κυβέρνησης με τη χαμηλότερη δημοτικότητα των τελευταίων 20 χρόνων λόγω των σκανδάλων διαφθοράς και της ανικανότητας να μειώσει τη φτώχεια που παραμένει σταθερή στο 21%, ο Σολίς υπόσχεται να εγκαταλείψει το μοντέλο ανάπτυξης που εστιάζει στη συσσώρευση πλούτου και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που έχουν βαθύνει την ανισότητα και την περιθωριοποίηση. Επιπλέον, το αριστερό Πλατύ Μέτωπο με τον 34χρονο Χοσέ Μαρία Βιγιάλτα αναδείχθηκε σε τρίτη δύναμη με 17,13%, αλλάζοντας άρδην το πολιτικό σκηνικό.
Η Κόστα Ρίκα θα διεξάγει τον δεύτερο γύρο τον Απρίλιο, με όλα τα προγνωστικά να μιλάνε για νίκη του Σολίς. Στο δε Σαλβαδόρ, έπειτα από τις δηλώσεις του προέδρου του Ανώτατου Εκλογικού Δικαστηρίου πως τίποτε δεν έχει κριθεί και το ακριβές αποτέλεσμα θα ανακοινωθεί μετά την οριστική καταμέτρηση σήμερα, εάν υπάρξει δεύτερος γύρος τον Μάρτιο είναι βέβαιο ότι θα κερδίσει ο Σερέν.
Ετσι, και οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις καταδεικνύουν μια περιοχή που μεταλλάσσεται, όπως αναλύει ο ερευνητής Αγουστίν Λιούιτ, και όπου «οι εκλογικές εναλλακτικές της Αριστεράς, με όλες της τις διαφορές, αρχίζουν και παίρνουν σάρκα και οστά και κερδίζουν σιγά σιγά έδαφος καθώς αναδύονται ισχυρά κοινωνικά κινήματα και απαξιώνονται οι πολιτικές διακυβέρνησης της Δεξιάς».
