Το κοινό ανακοινωθέν των δύο ηγετών ανοίγει τον δρόμο για διαπραγματεύσεις με άριστες προϋποθέσεις για λύση του Κυπριακού
ΛΕΥΚΩΣΙΑ Ανταπόκριση: Ακης Φάντης
Κλίμα διάχυτης αισιοδοξίας επικρατεί στη διεθνή σκηνή μετά τη συμφωνία Αναστασιάδη-Ερογλου για το κοινό ανακοινωθέν. Απ’ όλα τα κέντρα διεθνούς πολιτικής έρχονται θετικά μηνύματα που τείνουν να ενθαρρύνουν τις δύο πλευρές να προχωρήσουν τάχιστα στη διαμόρφωση ενός τελικού σχεδίου λύσης του Κυπριακού, που θα τεθεί σε παράλληλα και ταυτόχρονα δημοψηφίσματα στις δύο κοινότητες της νήσου.
Είναι γεγονός ότι αυτό το θετικό κλίμα επικρατεί και σε σημαντικό κομμάτι του κυπριακού λαού που αναμένει ότι ύστερα από 40 χρόνια θα δουν επιτέλους να λύνεται οριστικά το ακανθώδες πρόβλημα της διαίρεσης της Κύπρου. Ωστόσο, η όποια αισιοδοξία πρέπει ασφαλώς να παραμείνει συγκρατημένη, αφού όλα θα κριθούν στο τραπέζι της τελικής διαπραγμάτευσης. Υπάρχουν οι εσωτερικές αντιδράσεις οι οποίες βεβαίως δεν προκαλούν καμιά έκπληξη, αφού το λεγόμενο «απορριπτικό μέτωπο», έτσι κι αλλιώς, εκ προοιμίου δεν αποδεχόταν το συγκεκριμένο κοινό ανακοινωθέν.
Στήριξη από ΑΚΕΛ
Ωστόσο, αυτή τη φορά τα πράγματα δείχνουν να διαφοροποιούνται από το παρελθόν, με τον πρόεδρο Αναστασιάδη να εμφανίζεται αποφασισμένος να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα λύσης, ενώ τυγχάνει και της υποστήριξης του ΑΚΕΛ, που λέει «ναι» στη διαδικασία. Ο γενικός γραμματέας του κόμματος της Αριστεράς Α. Κυπριανού, αφού διατύπωσε τη διαφορετική άποψή του ως προς τη χρονοβόρα διαδικασία και το χάσιμο χρόνου που ακολουθήθηκε, εν τούτοις δήλωσε κατ’ επανάληψη (όπως και άλλα ανώτατα στελέχη) ότι θα στηρίξει τον πρόεδρο στις διαπραγματεύσεις, φτάνει να τηρήσει τις βασικές αρχές λύσης. Το ίδιο βεβαίως θα πράξει και ο κυβερνών ΔΗΣΥ, ενώ ο μικρότερος εταίρος στη συγκυβέρνηση, το ΕΥΡΩΚΟ, παρ’ όλο ότι διαφωνεί με το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος, ωστόσο θα στηρίξει και αυτό τον Αναστασιάδη. Αντίθετα ο μεγαλύτερος εταίρος στην κυβέρνηση, το ΔΗΚΟ, και ο νέος ηγέτης του Νικόλας Παπαδόπουλος εμφανίζεται ως σφοδρός πολέμιος της όλης διαδικασίας (και του κοινού ανακοινωθέντος), οδηγώντας μάλιστα το κόμμα του εκτός κυβέρνησης. Το ερώτημα που τίθεται όμως είναι κατά πόσο αυτό θα γίνει «αναίμακτα», αφού μια ισχυρή τάση στο ΔΗΚΟ, με επικεφαλής τον τέως πρόεδρο Μάριο Καρογιάν (που έχασε με ποσοστό σχεδόν 49% τις εσωκομματικές εκλογές για την προεδρία), διαφωνεί μαζί του, καθιστώντας έτσι τις εξελίξεις απρόσμενες.
Οι «απορριπτικοί»
Εναντίον του κοινού ανακοινωθέντος και του προέδρου Αναστασιάδη ξεσπάθωσαν τα μικρότερα κόμματα της ΕΔΕΚ και των Οικολόγων καθώς επίσης και η εξωκοινοβουλευτική «Συμμαχία Πολιτών». Το ίδιο περίπου σκηνικό κυριαρχεί και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, με τα μεγάλα κόμματα να συμφωνούν και τα «απορριπτικά» να διαφωνούν. Σ’ αυτό υπάρχει πλήρης εξισορρόπηση και αντιστοιχία των δύο τάσεων στις δύο κοινότητες.
Με αυτά τα δεδομένα αρχίζει η νέα και για πολλούς τελική προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Θα πετύχει; Θα ήταν λάθος να δώσει κάποιος οριστική και ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα, αφού οι εμπειρίες του παρελθόντος είναι οδυνηρές και διδακτικές. Να θυμηθεί κάποιος το σχέδιο Ανάν 5 στο οποίο κατέληξαν οι συνομιλίες των δύο πλευρών και το οποίο, όταν τέθηκε προς έγκριση, απορρίφθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Επομένως, πρέπει να υπάρξει επιφυλακτικότητα σε ό,τι αφορά την τελική κατάληξη και αυτού του κρίσιμου γύρου διαπραγματεύσεων. Πάντως η διεθνής κοινότητα και οι «παίκτες» που καθορίζουν τις τύχες των λαών έχουν πέσει με τα μούτρα στην υποστήριξη της νέας προσπάθειας, με τον γ.γ. του ΟΗΕ, τον Μπαράκ Ομπάμα, την Ε.Ε., τη βρετανική κυβέρνηση και άλλους να διαμηνύουν τη θερμή στήριξή τους στις συνομιλίες.Τι θα γίνει τελικά; Οπως λέει μια λαϊκή ρήση στην Κύπρο, «αν είναι μήλον, θα ανθίσει»…
………………………………………………………………………………………………………………………………..
Ολόκληρο το κοινό ανακοινωθέν
Τη βάση επί της οποίας θα στηριχθούν οι συνομιλίες των διαπραγματευτών για το Κυπριακό θα αποτελέσει το κοινό ανακοινωθέν, το οποίο συμφωνήθηκε, χθες, κατά τη συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ντερβίς Ερογλου.
Ολόκληρο το κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος:
«Οι δυο ηγέτες είχαν την πρώτη τους συνάντηση σήμερα, υπό την αιγίδα της αποστολής των καλών υπηρεσιών του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε φιλικό και εγκάρδιο κλίμα και οι δυο ηγέτες συμφώνησαν στα ακόλουθα:
1. Η παρούσα κατάσταση είναι απαράδεκτη και η παράτασή της θα έχει αρνητικές συνέπειες για τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Οι ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι η επίλυση θα έχει θετική επίδραση σε ολόκληρη την περιοχή, ενώ πρωτίστως θα επωφελούνται οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι, με σεβασμό στις δημοκρατικές Αρχές, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες, καθώς και τις ξεχωριστές ταυτότητες και την ακεραιότητα αμφοτέρων, διασφαλίζοντας το κοινό τους μέλλον σε μια ενωμένη Κύπρο εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
2. Οι ηγέτες εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους να επαναρχίσουν δομημένες διαπραγματεύσεις με τρόπο που προσβλέπει σε αποτελέσματα. Ολα τα άλυτα βασικά θέματα θα είναι στο τραπέζι και θα συζητηθούν αλληλένδετα. Οι ηγέτες θα έχουν ως στόχο να φτάσουν σε επίλυση το συντομότερο δυνατό και ακολούθως να πραγματοποιήσουν ξεχωριστά και ταυτόχρονα δημοψηφίσματα.
3. Η επίλυση θα βασίζεται σε δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου. Η ενωμένη Κύπρος, σαν μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα έχει μια ενιαία νομική προσωπικότητα και μία κυριαρχία, η οποία θα καθορίζεται ως η κυριαρχία που απολαμβάνουν όλα τα κράτη- μέλη των Ηνωμένων Εθνών υπό τον χάρτη του ΟΗΕ και η οποία προέρχεται εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Θα υπάρχει μια ενιαία κυπριακή ιθαγένεια, που θα ρυθμίζεται από την ομοσπονδιακή νομοθεσία. Ολοι οι πολίτες της ενωμένης Κύπρου θα είναι και πολίτες είτε του ελληνοκυπριακού συνιστώντος κράτους είτε του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κράτους. Αυτή η ιδιότητα θα είναι εσωτερική και θα συμπληρώνει και όχι να αντικαθιστά με οποιοδήποτε τρόπο την ενωμένη κυπριακή ιθαγένεια.
Οι εξουσίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, καθώς και θέματα που είναι σαφώς συναφή με τις καθορισμένες αρμοδιότητές της θα προσδιορίζονται από το Σύνταγμα. Το ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα προνοεί επίσης ότι το κατάλοιπο εξουσίας θα ασκείται από τα συνιστώντα κράτη. Τα συνιστώντα κράτη θα ασκούν πλήρως και οριστικά όλες τις εξουσίες τους, μακριά από επεμβάσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Οι ομοσπονδιακοί νόμοι δεν θα καταπατούν τις νομοθεσίες των συνιστώντων κρατών που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των συνιστώντων κρατών και οι νομοθεσίες των συνιστώντων κρατών δεν θα καταπατούν ομοσπονδιακούς νόμους που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Οποιαδήποτε διαμάχη σε σχέση με τα παραπάνω θα δικάζεται από το ομοσπονδιακό ανώτατο δικαστήριο. Καμιά από τις δυο πλευρές δεν θα μπορεί να διεκδικεί εξουσία ή δικαιοδοσία στην άλλη.
4. Η ενωμένη κυπριακή ομοσπονδία θα προκύψει μετά την έγκριση της επίλυσης σε ξεχωριστά ταυτόχρονα δημοψηφίσματα. Το ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη κυπριακή ομοσπονδία θα αποτελείται από δύο συνιστώντα κράτη με ίσο καθεστώς. Η δικοινοτική, διζωνική φύση της ομοσπονδίας και οι αρχές πάνω στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε. θα διασφαλίζονται και θα γίνονται σεβαστές σε όλο το νησί. Το ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα αποτελεί τον ανώτατο νόμο του νησιού και θα δεσμεύει όλες τις εξουσίες της ομοσπονδίας και των συνιστώντων κρατών. Η ένωση ολόκληρης ή μέρους της ομοσπονδίας με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιασδήποτε μορφής διχοτόμηση ή απόσχιση ή οποιαδήποτε άλλη μονομερής αλλαγή στην κατάσταση πραγμάτων απαγορεύεται.
5. Οι διαπραγματεύσεις βασίζονται στην αρχή πως τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί μέχρι να συμφωνηθούν τα πάντα.
6. Οι διορισμένοι εκπρόσωποι έχουν πλήρη εξουσία να συζητούν οποιοδήποτε θέμα σε οποιαδήποτε στιγμή και πρέπει να απολαμβάνουν παράλληλη πρόσβαση σε όλους τους ενδιαφερόμενους στη διαδικασία, όταν χρειάζεται. Διατηρούν την απόλυτη εξουσία λήψης αποφάσεων. Μόνο μια συμφωνία στην οποία θα καταλήξουν ελεύθερα οι ηγέτες μπορεί να τεθεί σε ξεχωριστά ταυτόχρονα δημοψηφίσματα. Οποιασδήποτε μορφής διαιτησία αποκλείεται.
7. Οι πλευρές θα επιδιώξουν να δημιουργήσουν ένα θετικό κλίμα για να εξασφαλίσουν την επιτυχία των συνομιλιών. Δεσμεύονται να αποφύγουν την απόδοση ευθυνών ή οποιαδήποτε αρνητικά δημόσια σχόλια σχετικά με τις διαπραγματεύσεις. Επίσης δεσμεύονται στις προσπάθειες να εφαρμοστούν μέτρα δόμησης εμπιστοσύνης που θα παρέχουν μια δυναμική ώθηση στην προοπτική για μια ενωμένη Κύπρο».
……………………………………………………………………………………………………………………………..
Ελπίδες και φόβοι από τα ελληνικά κόμματα
Με διαφορετικό τρόπο υποδέχτηκαν στην Αθήνα τα νέα για τη συμφωνία στο Κοινό Ανακοινωθέν στην Κύπρο Αναστασιάδη – Ερογλου.
«Η σημερινή ημέρα για την Κύπρο έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς όχι μόνο οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων, αλλά σύσσωμη η διεθνής κοινότητα δέχεται ότι ο ίδιος ο κυπριακός λαός κρατάει στα χέρια του τις κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον του, αποφάσεις που θα λάβει εκφραζόμενος άμεσα με δημοψήφισμα, χωρίς κανενός είδους επιδιαιτησία» δήλωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι η «αποδοχή των προτάσεων του προέδρου Αναστασιάδη για την όσο γίνεται ταχύτερη εφαρμογή ουσιαστικών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, μπορεί να συντελέσει αποφασιστικά στην εγκαθίδρυση ενός άλλου κλίματος στη Μεγαλόνησο». Κατέληξε, δε, επαναλαμβάνοντας ότι «η Ελλάδα θα σταθεί, όπως πάντα, με αίσθημα εθνικής ευθύνης και απόλυτο σεβασμό στη διεθνή νομιμότητα, στηρίζοντας τη διαδικασία που κινείται στο παραπάνω πλαίσιο».
«Οι αναφορές στο κείμενο της Κοινής Διακήρυξης σε “συνιστώντα κράτη”, που παραπέμπουν σε λύση τύπου “σχέδιο Ανάν”, επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες του ΚΚΕ ότι επίκεινται επικίνδυνες εξελίξεις για τον κυπριακό λαό», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του κόμματος. Προστίθεται ότι «το γεγονός πως η Κοινή Διακήρυξη εκδόθηκε μετά την επίσκεψη της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, αποδεικνύει ότι υπάρχει άμεση παρέμβαση στην όλη διαδικασία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, εκείνων, δηλαδή, των δυνάμεων που ευθύνονται για την κυπριακή τραγωδία και σήμερα παίρνουν μέρος στους ανταγωνισμούς για τον έλεγχο των πηγών και δρόμων της ενέργειας».
«Το κοινό ανακοινωθέν επιβεβαίωσε τους φόβους μας. Το Κυπριακό διολισθαίνει συνεχώς σε μια επικίνδυνη και ενδοτική πορεία. Η Κυπριακή Δημοκρατία κατακλύζεται και το νέο μόρφωμα αναγνωρίζει και αποδέχεται πλέον ως ισότιμο συνομιλητή τις κατοχικές δυνάμεις», τόνισε ο εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Τέρενς Κουίκ.
Τ.Τ.
