ΣΥΡΙΑ – Πάνω από 1.150 πολίτες έχουν εγκαταλείψει την ερειπωμένη πόλη Χομς τις τελευταίες μέρες, εν μέσω επιθέσεων από «αγνώστους», σύμφωνα με καταγγελίες του ΟΗΕ. Εκατοντάδες έχουν προσαχθεί σε ανάκριση από τις συριακές αρχές
Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Ανθρωποι-φαντάσματα, άνθρωποι σε απόλυτη απόγνωση, εξαθλιωμένοι από τη 18μηνη ανηλεή πολιορκία του συριακού στρατού, εξαντλημένοι από την πείνα, τις κακουχίες και τις αρρώστιες, ξεπροβάλλουν δειλά μέσα από τα κουφάρια κτιρίων, που κάποτε αποτελούσαν την παλιά πόλη της Χομς και τώρα πια έχουν μετατραπεί σε «οχυρά» των ενόπλων ανταρτών.
Η συμφωνία για προσωρινή εκεχειρία μεταξύ του καθεστώτος Ασαντ και της συριακής αντιπολίτευσης -το μόνο μέχρι στιγμής «χειροπιαστό» αποτέλεσμα της «Γενεύης ΙΙ»- επέτρεψε στα Ηνωμένα Εθνη και την Ερυθρά Ημισέληνο να ξεκινήσουν την πρώτη οργανωμένη επιχείρηση εκκένωσης της Χομς στα τρία χρόνια του εμφύλιου σπαραγμού. Μια αποστολή «τρόμου» για τα μέλη των οργανώσεων αρωγής, μια μαζική έξοδος από την κόλαση για τους αμάχους. Το μέλλον, όμως, ειδικά για τον αντρικό πληθυσμό, προδιαγράφεται τουλάχιστον αβέβαιο, αν όχι ζοφερό.
Πάνω από 1.150 πολίτες όλων των ηλικιών έχουν εγκαταλείψει την ερειπωμένη πόλη τις τελευταίες μέρες, μέσα σε σκηνές χάους και πανικού. Η επιχείρηση έγινε «εσκεμμένα στόχος» επιθέσεων κατήγγειλε η επικεφαλής Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, Βάλερι Εϊμος, επιβεβαιώνοντας τον θάνατο 11 ανθρώπων. Οι δράστες παραμένουν άγνωστοι. Πυρά από όλμους κι ελεύθερους σκοπευτές δέχτηκαν όχι μόνο οι αυτοκινητοπομπές των Ηνωμένων Εθνών, που επρόκειτο να μοιράσουν επείγουσα βοήθεια στη Χομς, αλλά ακόμα και οι 450 άμαχοι, που κατάφεραν να φύγουν τη Δευτέρα. Και οι καταγγελίες δεν σταματούν εδώ.
Μετά την απόφαση να δοθεί άδεια και στους άρρενες από 15 έως 55 ετών (σε «μάχιμη» δηλαδή ηλικία) να απομακρυνθούν από την πόλη μαζί με τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους, ο ΟΗΕ εκφράζει βαθιά ανησυχία για την ασφάλεια 336 αντρών και αγοριών, που προσήχθησαν -ακόμα και με τις οικογένειές τους- αμέσως μετά την εθελούσια έξοδο και υποβάλλονται σε ανάκριση από τις συριακές αρχές χωρίς άμεση επίβλεψη από τρίτο, ουδέτερο παρατηρητή – μια πάγια τακτική του καθεστώτος, που συλλήβδην θεωρεί τους κατοίκους των περιοχών, που ελέγχουν οι αντάρτες, ως εν δυνάμει συνεργούς των «τρομοκρατών», με ό,τι αυτό συνεπάγεται: φυλακίσεις επ΄ αόριστον, βασανισμοί, εξαφανίσεις…
Εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και της UNICEF δήλωσε πως οι προσαχθέντες κρατούνται και ανακρίνονται σε ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο και «είναι απαραίτητο να μην πάθουν κακό». Είναι όλοι καταγεγραμμένοι από μέλη του οργανισμού, που βρίσκονται μεν εκεί για την προστασία και την περίθαλψή τους, αλλά δεν έχουν άμεση γνώση ή παρουσία στις «συνεντεύξεις» και τους ελέγχους ασφαλείας, που υφίστανται οι κρατούμενοι.
Ο κυβερνήτης της Χομς, που είχε προαναγγείλει πως ο αντρικός πληθυσμός θα περάσει από ανάκριση και «δικαστική διαδικασία», που συμπεριλαμβάνει και αμνηστία, δήλωσε πως έχουν ήδη αφεθεί ελεύθεροι 111 άντρες, ο ΟΗΕ ωστόσο επιβεβαιώνει την απελευθέρωση μόλις 41.
Μεταξύ όσων κατάφεραν να βγουν από τον πολιορκητικό κλοιό βρίσκονται περίπου 400 παιδιά και πέντε έγκυες γυναίκες, η μία εκ των οποίων γέννησε αμέσως μετά την έξοδό της, ανέφερε εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Πολλοί άμαχοι πάσχουν από δερματικές ασθένειες, οι περισσότεροι είναι εξουθενωμένοι με σαφή τα σημάδια του υποσιτισμού. Οι μαρτυρίες τους για τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης μέσα στο κρύο, την πείνα και τους ακατάπαυστους βομβαρδισμούς, συγκλονίζουν. «Ενας άντρας είπε πως επέζησε επί μία εβδομάδα με μια κουταλιά πλιγούρι» δήλωσε η αξιωματούχος της ΠΟΥ, προσθέτοντας πως η μικρή ποσότητα σιταριού, που είχε απομείνει στην πόλη, είχε μολυνθεί από έντομα. «Μας είπαν ότι καθημερινά τρέφονταν με φύλλα, χορτάρια, ελιές και καμιά φορά εμφανιζόταν σιτάλευρο, το οποίο ανακάτευαν με νερό για να φτιάξουν ένα είδος ψωμιού»…
Εκεχειρία
Με την προσωρινή εκεχειρία να λήγει σήμερα χωρίς να έχει σημειωθεί πρόοδος στη διπλωματική διελκυστίνδα της «Γενεύης ΙΙ», η τύχη των αμάχων και το διογκούμενο ανθρώπινο δράμα έδωσαν αφορμή για νέο γύρο αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Φρανσουά Ολάντ στην Ουάσινγκτον, ο Μπαράκ Ομπάμα υπογράμμισε μεν ότι επί του παρόντος μια στρατιωτική λύση δεν αποτελεί από μόνη της διέξοδο στην κρίση, έστειλε όμως αυστηρό μήνυμα στη Μόσχα να μην δηλώνει πως ανησυχεί για την ευημερία του συριακού λαού, όσο υπάρχουν πολίτες που λιμοκτονούν.
Λίγες ώρες νωρίτερα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, είχε απορρίψει ως «μονομερές» και «εκτός πραγματικότητας» σχέδιο ψηφίσματος δυτικών χωρών προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για ελεύθερη και ασφαλή πρόσβαση των Σύρων πολιτών σε ανθρωπιστική βοήθεια, επειδή περιελάμβανε τον όρο της παύσης των βομβαρδισμών και της άρσης της πολιορκίας όλων των πόλεων, που παραμένουν αποκλεισμένες από τις δυνάμεις του Ασαντ. Υποστηρίζοντας, όπως πάντα, το καθεστώς της Δαμασκού, ο Λαβρόφ ζήτησε από τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να συμφωνήσουν σε απόφαση, που θα καταδικάζει την «τρομοκρατική δραστηριότητα» στη Συρία.
