ΙΤΑΛΙΑ – Η Ρώμη ετοιμάζεται να στρώσει «κόκκινο χάλι» στον επικεφαλής της τρίτης κατά σειρά κυβέρνησης ενός ευκαιριακού συνασπισμού, μέσα σε μόλις δύο χρόνια, στον φιλόδοξο γ.γ. του Δημοκρατικού Κόμματος, Ματέο Ρέντσι

→Η ευρωπαϊκή κρίση μπορεί να εξηγηθεί ως μια κρίση εκπροσώπησης και ηγεσίας, καθώς το χάσμα μεταξύ των ψηφοφόρων και των ηγετών ολοένα και μεγαλώνει

Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Σαν το παιδικό παιχνίδι με τις «μουσικές καρέκλες». Κάπως έτσι φαντάζει πια η ατέρμονη διαδοχή πρωθυπουργών στην Ιταλία, καθώς η Ρώμη ετοιμάζεται να στρώσει πειθαναγκαστικά -και πάλι χωρίς εκλογές- «κόκκινο χάλι» στον επικεφαλής της τρίτης κατά σειρά κυβέρνησης ενός ευκαιριακού συνασπισμού, μέσα σε μόλις δύο χρόνια…

Χωρίς πολλά πολλά -μετά το «παλατιανό πραξικόπημα» στο εσωτερικό της Κεντροαριστεράς- ο μέχρι πρότινος «εθνοσωτήρας» Ενρίκο Λέτα υπέβαλε ταπεινά χθες το πρωί την παραίτησή του στον πρόεδρο της ιταλικής Δημοκρατίας, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, αφήνοντας έτσι χώρο στο πολιτικό προσκήνιο για τον νεότερο, πιο… φορτσάτο και σίγουρα πολλαπλάσια φιλόδοξο γ.γ. του Δημοκρατικού Κόμματος (PD), Ματέο Ρέντσι.

Χωρίς σασπένς

Από το απόγευμα κιόλας, άρχισε το πολιτικό σουλάτσο στο Κυρηνάλιο (το Προεδρικό Μέγαρο), όπου πήγαιναν, η μία μετά την άλλη, αντιπροσωπείες των κομμάτων για διαβουλεύσεις της τελευταίας στιγμής -τα πολιτικά «παζάρια» είχαν γίνει προ πολλού. Υπό αυτήν την έννοια, η όλη διαδικασία δεν εμπεριέχει ιδιαίτερο πολιτικό σασπένς.

Οι συγκυβερνώσες υπό τον Λέτα «Νέα Κεντροδεξιά-NcP» του Αντζελίνο Αλφάνο και Επιλογή Πολιτών του πρώην πρωθυπουργού Μάριο Μόντι έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα στηρίξουν τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό, αυτή τη φορά υπό τον Ρέντσι. Μέχρι και ο κατάδικος, πλην πολιτικά… αειθαλής, Σίλβιο Μπερλουσκόνι -που περνά τώρα καμαρωτός το κατώφλι του Προεδρικού Μεγάλου, ως ηγέτης της αντιπολιτευόμενης Φόρτσα Ιταλία- φαίνεται να τα έχει βρει με τον επόμενο πρωθυπουργό (δεν έχουν περάσει ούτε τέσσερις εβδομάδες από τη συνάντησή του με τον Ρέντσι, όπου λέγεται ότι συμφώνησαν για τις επικείμενες αλλαγές στον εκλογικό νόμο).

Αυτοί που δεν λένε πάντως να «συμμορφωθούν» με τη νέα πολιτική καθεστηκυία τάξη των κυβερνήσεων άνευ εκλογών είναι οι αντισυστημικοί του Κινήματος των 5 Αστέρων. Ο αμφιλεγόμενος ηγέτης τους, Μπέπε Γκρίλο, ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο «θέατρο» των πολιτικών διαβουλεύσεων, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν με συνοπτικές διαδικασίες μέσα στο Σαββατοκύριακο, με την ανάθεση της εντολής σχηματισμού νέας κυβέρνησης στον Ματέο Ρέντσι.

Και προς επίρρωση της στάσης του, έγραψε ένα καυστικότατο άρθρο στο προσωπικό του blog, εξαπολύοντας επίθεση κατά του «εγγυητή της σταθερότητας», προέδρου Ναπολιτάνο. «Επέλεξε τον Ρέντσι που δεν είναι μέλος του Κοινοβουλίου, που δεν κρίθηκε ποτέ στην κάλπη ως υποψήφιος πρωθυπουργός», σχολιάζει. «Το κάνει, όπως έκανε με τον Μόντι και με τον Λέτα, αγνοώντας για τρίτη φορά το Κοινοβούλιο, το Σύνταγμα και τη βούληση του ιταλικού λαού».

Απεταξάμην…

«Τα μεγάλα κόμματα φοβούνται ότι θα εκδιωχθούν από την εξουσία, γι’ αυτό και κάνουν ό,τι μπορούν για να καθυστερήσουν την κάλπη», παρατηρεί σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυσή του για τα τεκταινόμενα στη γείτονα το «Stratfor».

«Η ιταλική άρχουσα τάξη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα συνδικάτα και οι εργοδοτικές ενώσεις, έχει εμπλακεί στις μεθοδεύσεις της πολιτικής ελίτ, μεγαλώνοντας έτσι την απόσταση που τους χωρίζει από την πραγματικότητα στη χώρα».

«Η Ε.Ε. δεν μπορεί παρά να ανέχεται την Ιταλία: οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες ανησυχούν για το ενδεχόμενο οι παραδοσιακές ελίτ -που έχουν, έστω και κατ’ όνομα, δεσμευτεί για την ευρωπαϊκή μεταρρυθμιστική ατζέντα- να αντικατασταθούν από τους αντισυστημικούς αντιπάλους τους.

»Αν και το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ιταλία», σχολιάζει το αμερικανικό Ινστιτούτο Γεωπολιτικών Αναλύσεων, «το ίδιο συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Ευρώπης», αναφέροντας ως έτερο κραυγαλέο παράδειγμα την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. «Η ευρωπαϊκή κρίση μπορεί να εξηγηθεί ως μια κρίση εκπροσώπησης και ηγεσίας», καταλήγει, «καθώς το χάσμα μεταξύ των ψηφοφόρων και των ηγετών ολοένα και μεγαλώνει»…

Και τώρα; «Ο Ρέντσι ακολουθεί μια διαδικασία που συμφωνήθηκε γύρω από ένα τραπέζι εδώ και δύο μήνες: μπορεί να κατοχυρώσει την ηγεσία του ή να κάνει στάχτη τη δημοτικότητά του», εκτιμά σε άρθρο του το ιταλικό περιοδικό «L’ Espresso», υπό τον γλαφυρό τίτλο «Σάλτο μορτάλε». Ο ίδιος λέει ότι θέλει να κυβερνήσει τουλάχιστον μέχρι το 2018, για να φέρει την αλλαγή στην Ιταλία -πράγμα μάλλον δύσκολο, κατά πώς μαρτυρεί η ιταλική πολιτική εμπειρία.

Ετοιμος από καιρό

Για να φυλάξει πάντως τα νώτα του, έχει αρχίσει εδώ και καιρό μια προσεκτική συγκρότηση του υπουργικού του συμβουλίου, που λέγεται ότι θα είναι ολιγομελές (12-15 υπουργοί) και θα έχει… λίγο απ’ όλους: τουλάχιστον 5 υπουργεία για το PD, 3 για το NcP και την αντιπροεδρία της κυβέρνησης, 1 για τους κεντρώους, αφήνοντας πιθανόν χώρο και για τεχνοκράτες. Για την επιλογή του επόμενου υπουργού Οικονομικών φημολογείται μάλιστα ότι ο Ρέντσι συμβουλεύτηκε τον ίδιο τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Το όνομα που ακούγεται έντονα είναι αυτό της οικονομολόγου Λουκρέτσια Ρέικλιν.

Θα τα καταφέρει; Ο διευθυντής της «Repubblica», Ετσιο Μάουρο, επιλέγει να παρομοιάσει την πρόκληση του Ρέντσι με «το ρίσκο του ακροβάτη». «Η αντίφαση είναι μέρος του κινδύνου, αποτελεί συνιστώσα της πρόκλησης, η οποία με τη σειρά της είναι απαραίτητη για να γίνει η αναπαράσταση μιας νέας μορφής πολιτικής, που αντί να κάνει προσεκτικά βήματα, ισορροπεί κάθε φορά πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί. Κι εσύ στέκεσαι με το βλέμμα προς τα πάνω, περιμένοντας να χειροκροτήσεις στο τέλος τον ακροβάτη, εφόσον τα καταφέρει, αλλά και με τη φόρτιση της συγκίνησης που σου δημιουργεί η επίγνωση ότι υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να τον δεις να πέφτει»…