ΟΥΚΡΑΝΙΑ – Την ώρα που αναζητούνται οι νέες πολιτικές ισορροπίες, τα αποσχιστικά πάθη φουντώνουν στην Κριμαία. Για τη θέση του προέδρου θα αναμετρηθούν ο γερμανοτραφής Βιτάλι Κλιτσκό με τη Γιούλια Τιμοσένσκο
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Σε αντίθεση με τους καταιγιστικούς ρυθμούς στη διάρκεια της λαϊκής εξέγερσης, οι πολιτικές εξελίξεις στο Κίεβο εκτυλίσσονται πια βασανιστικά αργά, προσδίδοντας ακόμη πιο δραματική διάσταση στο θρίλερ. Παρά τις διακηρύξεις ότι από χθες η Ουκρανία θα είχε κυβέρνηση, έστω και υπηρεσιακή, η Βουλή αδυνατούσε να υλοποιήσει αυτή τη δέσμευση. Κι έτσι, το… ραντεβού με την Ιστορία ανανεώθηκε για αύριο, Πέμπτη.
«Τα τρία κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία δεν έχουν πολλά κοινά σημεία στις πολιτικές τους ατζέντες, βρίσκονται σε σκληρές διαπραγματεύσεις» για να μοιράσουν τα οφίτσια, γράφει ο ανταποκριτής των αμερικανικών New York Times στη Μόσχα, «όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με πολιτικούς ακτιβιστές, καθώς κι άλλες ομάδες που εκπροσωπούν όσες περιφέρειες συμμετείχαν ενεργά στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις».
Φιλοδυτικός… συνωστισμός άρχισε, εν τω μεταξύ, να επικρατεί και στις προεδρικές υποψηφιότητες, εν όψει της κάλπης της 25ης Μαΐου, με τον γερμανοτραφή Βιτάλι Κλιτσκό να ανακοινώνει χθες και επίσημα ότι θα διεκδικήσει το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα, προφανώς κόντρα στη Γιούλια Τιμοσένσκο. «Το ζητούμενο δεν είναι οι προσωπικότητες, αλλά η πολιτική ευθύνη» προειδοποίησε χθες ο Αρσένι Γιάτσενιουκ, ηγέτης της Κ.Ο. του κόμματος «Πατρίδα» της Τιμοσένκο και φαβορί για το πόστο του υπηρεσιακού πρωθυπουργού.
Για την ίδια θέση, πάντως, ακούγεται πλέον έντονα και το όνομα του Πετρ Ποροσένκο: ενός από τους πλουσιότερους ολιγάρχες στην Ουκρανία, «βασιλιά» της σοκολάτας κι ανεξάρτητου βουλευτή που κατά ορισμένους κύκλους τυγχάνει ευρύτερης διακομματικής αποδοχής στο Κίεβο ως «συναινετικός»…
Ενόσω όμως αναζητούνται στην ουκρανική πρωτεύουσα οι νέες πολιτικές ισορροπίες, τα αποσχιστικά πάθη «φουντώνουν» στα ανατολικά και, κυρίως, στην Κριμαία. Στην πρωτεύουσα Συμφερόπολη, περίπου 500 πολίτες διαδήλωσαν χθες μπροστά από το τοπικό Κοινοβούλιο υπέρ της απόσχισης από την Ουκρανία, υψώνοντας μάλιστα στο κτίριο τη ρωσική σημαία.
Αλλοι 500 διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν με το ίδιο αίτημα στη Σεβαστούπολη, επιχαίροντας για την απόφαση των δημοτικών αρχών να παραδώσουν τα «σκήπτρα» της δημαρχίας στον Ρώσο πολίτη, Αλεξέι Τσάλι! Μέχρι το βράδυ, μεταδίδουν απεσταλμένοι του γαλλικού πρακτορείου AFP και τοπικά μέσα ενημέρωσης, είχαν κάνει την εμφάνισή τους στην περιοχή δύο τεθωρακισμένα «για το ενδεχόμενο τρομοκρατικών επιθέσεων». Το ένα -ανέφεραν- ήταν ορατό στην περιοχή, όπου βρίσκεται η ναυτική βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας…
Υποτίμηση
Μέσα σε αυτό το σκηνικό ρευστότητας και διχασμού, η συναλλαγματική ισοτιμία του εθνικού νομίσματος, της γρίβνα, έπεσε χθες σε ιστορικό χαμηλό. Και ήδη έχει αρχίσει να γίνεται ορατό το φάσμα της εσωτερικής στάσης πληρωμών σε μισθούς και συντάξεις, καθώς τα συναλλαγματικά αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας στερεύουν. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, στα θησαυροφυλάκια έχουν απομείνει πια μόλις 16 δισ. δολάρια, ίσα ίσα δηλαδή για να αποπληρωθεί το τρέχον εξωτερικό χρέος!
Ομως, η έξωθεν οικονομική βοήθεια δείχνει να αργεί. Πέρα από τα λόγια συμπαράστασης στους νέους ιθύνοντες του Κιέβου, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Αστον, δεν είχε τίποτε άλλο να κομίσει, στην τέταρτη κατά σειρά εκεί επίσκεψή της. Από τις Βρυξέλλες, ο επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων, Ολι Ρεν, τάχθηκε μεν δημόσια υπέρ μιας διεθνούς συνόδου δωρητών, χωρίς όμως να την προσδιορίσει χρονικά.
Ενώ ο επίτροπος Προϋπολογισμού, ο Πολωνός Γιάνους Λεβαντόφσκι, πέταξε χθες σαν ξεροκόμματο μία δήλωση για το ενδεχόμενο άμεσης παροχής ενός δανείου-γέφυρα στο Κίεβο, ύψους 1 δισ. ευρώ, την ώρα που η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι χρειάζεται τουλάχιστον 25,5 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία για να μη χρεοκοπήσει!
Η Ουάσιγκτον, από την πλευρά της, δήλωσε κι αυτή πρόθυμη στην παροχή συμπληρωματικής οικονομικής βοήθειας, χωρίς όμως να δεσμευτεί για συγκεκριμένα ποσά. Ομως τον λόγο θα έχει το ΔΝΤ, που -ως γνωστόν- μέχρι να κάνει τις εκτιμήσεις του και να αποφασίσει, θα απαιτηθούν σκληρές διαπραγματεύσεις και, φυσικά, σαφείς και διαρκείς πολιτικές δεσμεύσεις από τη νόμιμη κυβέρνηση, με την οποία θα δεχτεί να συνδιαλλαχτεί.
Οι πρώτες σκέψεις του ΔΝΤ για την Ουκρανία, αναφέρει το διεθνές λόμπι των τραπεζών «IIF», περιλαμβάνουν υποτίμηση της γρίβνα κατά 30% και άρση των κρατικών επιδοτήσεων στο φυσικό αέριο (που με τα σημερινά και μόνον δεδομένα θα διπλασιάσει πρακτικά το κόστος για τα νοικοκυριά). «Αγνωστος Χ» στις δύσκολες οικονομικές εξισώσεις παραμένει, εν τω μεταξύ, η στάση της Μόσχας.
Επί ημερών Γιανουκόβιτς, το Κρεμλίνο είχε υποσχεθεί στήριξη ύψους 15 δισ. δολαρίων στο Κίεβο μέσα από την αγορά κρατικών ομολόγων -αν και μέχρι σήμερα έχει διαθέσει μόνον τα 3 δισ. Είχε κάνει σκόντο σχεδόν 50% στην τιμή του εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου, βάσει συμφωνίας που λήγει σε λίγες ημέρες. Ενώ παρείχε συστηματικά πίστωση χρόνου στην αποπληρωμή των μηνιαίων δόσεων της Ουκρανίας, ύψους 1,8 δισ. δολ.
Ολα αυτά βέβαια είναι τώρα στον «αέρα». Χθες, ο Ρώσος υφυπουργός Οικονομικών, Σεργκέι Στόρτσακ, χαρακτήρισε «περιορισμένο» το επενδυτικό ρίσκο σε περίπτωση που η Ουκρανία δεν μπορέσει να αποπληρώσει τα 3 δισ. έως το τέλος του 2015, όπως προβλέπει η συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, ξεκαθάρισε, η Μόσχα δεν προτίθεται να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε διεθνή απόφαση για αναδιάρθρωση του ουκρανικού χρέους. «Εάν αποφασίσουμε κάτι τέτοιο», επισήμανε, «θα το κάνουμε σε διμερές επίπεδο»…
Αφαντος
Ο άνθρωπος, εν τω μεταξύ, που άφησε πίσω του την «καμμένη γη», ο έκπτωτος Βίκτορ Γιανουκόβιτς, παραμένει άφαντος. Χθες, το ουκρανικό Κοινοβούλιο αποφάσισε να ζητήσει την παραπομπή του για «σοβαρά εγκλήματα» στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC). Για να συμβεί όμως αυτό υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις. Η μία είναι να συλληφθεί ο Γιανουκόβιτς. Η άλλη είναι να συμφωνήσει στη διενέργεια έρευνας ο εισαγγελέας του ICC, την ιδρυτική διακήρυξη του οποίου -σημειωτέον- η Ουκρανία δεν την έχει ακόμη υπογράψει…
