Η Νένα Βενετσάνου είχε την ωραία ιδέα να την καλέσει να συμμετάσχει σε μια δική της βραδιά. Και η Γιοβάννα, πάντα κομψή, ντελικάτη και σεμνή, τραγούδησε στην ίδια αίθουσα όπου είχε πρωτοεμφανιστεί μόλις 14 χρόνων
Της Εφης Μαρίνου
Ηρθε κι έφυγε ο «Χειμώνας στον Παρνασσό», όπως ήταν το μότο της ΜΙΝΟS-ΕΜΙ για τη σειρά εφτά θεματικών συναυλιών -προσαρμοσμένων στο ύφος και την αισθητική του ιστορικού χώρου Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός- που παρουσίασε μέσα στον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο. Τελευταία συναυλία, η αποψινή. Οι Idra Kayne, Lia Hide, Μαρίκα Παπάζογλου φορώντας σμόκιν, σκαρπίνια και ημίψηλο «πειράζουν» τραγούδια των Κοέν, Στινγκ, Πρίσλεϊ, Κοστέλο, Μπόουι και άλλων.
Μέχρι τώρα το πλήθος που βλέπαμε συγκεντρωμένο στην πλατεία Καρύτση ξέραμε ότι είναι οι θεατές που… ξεχειλίζουν το θέατρο «Μουσούρη». Αλλά ο πολύς κόσμος τα Δευτερότριτα μπέρδευε τους περαστικούς. Ηταν για τις συναυλίες «Χειμώνας στον Παρνασσό». Μέχρι και το καροτσάκι με τους ξηρούς καρπούς μετακινήθηκε από το «Παλλάς» έξω από την αίθουσα του συλλόγου…
Τελικά η ιδέα γι' αυτή την «έφοδο στο χειμερινό ανάκτορο» του «Παρνασσού» πέτυχε. Παρά τους αρχικούς φόβους, το πείσμα της Λίας Χατζηδημητρίου, ψυχή της οργάνωσης για λογαριασμό τής ΜΙΝΟS-ΕΜΙ, δικαιώθηκε. Εκλεκτοί καλλιτέχνες ξαναθύμισαν στους παλιούς και γνώρισαν στους νεότερους την ιστορική αίθουσα, άνετη και λειτουργική -ανακαινίστηκε πριν από τρία χρόνια.
Την αρχή έκανε ο Κωνσταντίνος Βήτα, ακολούθησαν οι Μίλτος Λογιάδης και Χρήστος Ζερμπίνος, η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, η Ευρυδίκη και βέβαια η μοναδική Μαρία Φαραντούρη με τον Τάκη Φαραζή στο πιάνο. Ηταν ευχάριστα απρόσμενο να βλέπεις την ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα του συντηρητικού «Παρνασσού» να τραγουδάει μαζί της το ιταλικό παρτιζάνικο τραγούδι «Bella Ciao».
Χθες ήταν η σειρά μιας άλλης μεγάλης φωνής: της Νένας Βενετσάνου με «Τα εξωτικά» της. Στο πρώτο μέρος ερμήνευσε ποίηση του 20ού αιώνα που έχει μελοποιήσει η ίδια (Μισέλ Ντεγκί, Αλμπέρτο Σαβίνιο, Γιώργο Σαραντάρη, Πολ Ελιάρ). Στο δεύτερο μέρος μάς ταξίδεψε στα γαλλικά τραγούδια των Θεοδωράκη, Σπανού, Κυπουργού, Παπαθανασίου αλλά και των Μουστακί, Αζναβούρ, Φερά, Μπορίς Βιαν, καλλιτεχνών που, αν και είχαν διαφορετική καταγωγή, τα τραγούδια τους πλούτισαν το γαλλικό τραγούδι.
Η Νένα Βενετσάνου είχε την ιδέα να φέρει μαζί της στη σκηνή μια σπουδαία φωνή του ελαφρού τραγουδιού, που έρχεται από τα παλιά: τη Γιοβάννα. Στη σύντομη εισαγωγή της, έναν βαθιά ουσιαστικό λόγο, μας ξάφνιασε. Ευχαρίστησε τη Νένα Βενετσάνου «με τη βελούδινη φωνή, τη βαθύτατη μελέτη και μεγάλη προσφορά στον πολιτισμό». Κομψή, ντελικάτη, γλυκύτατη, σεμνή ανέβηκε στη σκηνή της ίδιας αίθουσας στην οποία πρωτοεμφανίστηκε πριν από πολλά χρόνια, μόλις 14 ετών, μαθήτρια ακόμα του Ωδείου στην όπερα. Στην ίδια αίθουσα μας είπε ότι εξέθεσε για πρώτη φορά έργα του ο ζωγράφος πατέρας της Κώστας Φάσσος. Εκεί αποχαιρέτησε και η ίδια με ένα τελευταίο ρεσιτάλ το ελληνικό κοινό.
Κι επειδή το τραγούδι κύκλους κάνει, η Νένα Βενετσάνου την ανέβασε και πάλι στη σκηνή. «Για να ησυχάσουμε το μέσα μας σ’ αυτούς τους καιρούς», όπως είπε η Γιοβάννα. «Η αμοιβή ανθρώπων με μακρά πορεία στις τέχνες δεν είναι άλλο παρά αυτό το άξιον εστί, η επικοινωνία με τον κόσμο, που σήμερα έχει χάσει το ηθικό του αλλά πρέπει να το ξαναβρεί». Τι κι αν κάποια στιγμή έπεσαν τα χαρτιά από το αναλόγιο και σκόρπισαν στο πάτωμα; Η Γιοβάννα είπε «δεν πειράζει» και συνέχισε να τραγουδάει. Τραγούδια που αγαπήσαμε. Μέχρι το «Ne me quitte pas».
Η Γιοβάννα συνιστά φαινόμενο. Δεν είναι μόνο η τραγουδίστρια που έκανε διεθνή καριέρα από πολύ μικρή ηλικία, αλλά μια καλλιτέχνις με βαθιές γνώσεις και πολλά ταλέντα.
Αρχισε να τραγουδάει από μικρή. Στα οχτώ της ξεκίνησε πιάνο και μπαλέτο, ενώ συγχρόνως ήταν μέλος παιδικής χορωδίας. Με το ψευδώνυμο Γιοβάννα άρχισε να κάνει εκπομπές στο ελληνικό ραδιόφωνο, με την ελαφρά ορχήστρα του. Πριν ακόμα αποφοιτήσει, πρωταγωνίστησε στην οπερέτα «Κορυδαλλός» του Λέχαρ και από τότε σε όλα σχεδόν τα φεστιβάλ ελαφρού τραγουδιού. Το 1952 κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ της Πολωνίας. Και από τότε μόνο στην πρώην ΕΣΣΔ , επί τρία χρόνια, με τριακονταμελή ορχήστρα έδωσε 150 κοντσέρτα. Εμφανίστηκε σε Κύπρο, Τουρκία, Ισραήλ, Βραζιλία.
Κι όταν σταδιακά εγκαταλείπει το τραγούδι, ξεκινάει να γράφει. Μια καινούργια, πλούσια καριέρα αναδύεται. Εκτός από ποίηση (υπήρξε μαθήτρια του Γιάννη Ρίτσου), στίχους και μουσική, το 1986 ολοκληρώνει το πρώτο της μυθιστόρημα «Αντε γεια», που αποσπά το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό των εκδόσεων «Bell» και ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος το μεταφέρει στον κινηματογράφο. Η ταινία γίνεται μεγάλη επιτυχία. Η διαδρομή του συνεχίζεται και στο θέατρο «Στοά» σε σκηνοθεσία Θανάση Παπαγεωργίου.
Ακολουθούν κι άλλα μυθιστορήματα («Γενέθλια», «Παράθυρο στον άλλο τοίχο», «Βαμμένος ήλιος» που μεταφέρθηκε στην τηλεόραση, «Ο δρόμος για το Νότο», «Η Μάγδα», «Η άλλη, της απωλείας», «Ελα κόρη μου… Ελα μάτια μου…»), διηγήματα, αλλά και θεατρικά («Ο προθάλαμος», «Εξ αδιαιρέτου»).
Κι όμως την εποχή που το άστρο της έλαμπε στο μουσικό στερέωμα, εκείνη υπήρξε ένας άνθρωπος τόσο μόνος όσο κανένας άλλος. Αυτό είπε σε πρόσφατη συνέντευξή της στον Αντώνη Μποσκοΐτη στη «Lifo»: «Υπήρχε κάτι μέσα μου που ήταν ασυμπλήρωτο. Κάποια βάση μού έλειπε, ένα σταθερό σημείο, όπως όλα τα παιδιά που κρατούν τον εαυτό στα χέρια τους. Εγώ τώρα κρατώ τον εαυτό μου στα χέρια μου. Πέρασα όλη μου τη ζωή αιωρούμενη… Οταν σου λείπει ο ίδιος σου ο εαυτός είναι συνθήκη που περιλαμβάνει και το ιδιωτικό και το καλλιτεχνικό… Ο τρόπος και το σπίτι που μεγάλωσα! Γι' αυτό λέω πάντα «προσέξτε, μάνες, μήπως το φιλί που δίνετε στα παιδιά σας είναι του Ιούδα». Γιατί αυτό του κόβει τα φτερά, θα το σέρνει πάντα μέσα του, στερώντας του την αυτογνωσία και τελικά το δικαίωμά του στην ελευθερία».
