ΟΥΚΡΑΝΙΑ – Το μεν ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών υποστήριξε ότι «Λαβρόφ και Κέρι συμφώνησαν να βοηθήσουν στην εφαρμογή της συμφωνίας της 21ης Φεβρουαρίου», οι δε Αμερικανοί επέμειναν ότι «δεν επιτεύχθηκε καμία συμφωνία και ποτέ δεν θα επιτευχθεί χωρίς την απευθείας εμπλοκή της ουκρανικής κυβέρνησης»
Της Ελλης Πάνου
Χωρίς ορατή, εύκολη διέξοδο, η κρίση στην Ουκρανία αποκαλύπτει μέρα με τη μέρα τις αδυναμίες, τα παιχνίδια μικροπολιτικής και τις «αμαρτίες» όλων των πλευρών, την ώρα που η δημοσιοποίηση μιας τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ Ευρωπαίων αξιωματούχων θέτει σε αμφισβήτηση, όχι μόνο τη «νομιμοποίηση» της νέας ηγεσίας στο Κίεβο, αλλά και την αξιοπιστία όσων τη στηρίζουν.
Η χθεσινή ημέρα, λοιπόν, υποτίθεται ότι θα ήταν η ώρα της «υψηλής διπλωματίας» με στόχο την αποκλιμάκωση.
Οι υπ. Εξωτερικών των «μεγάλων δυνάμεων» (Ρωσία, ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία) συναντήθηκαν μεν στο Παρίσι, υπό τη σκέπη του προέδρου Φρανσουά Ολάντ, αλλά, τελικά, τις συνομιλίες ακολούθησαν κι άλλες απειλές, κι άλλα αντίποινα, κι άλλες εντάσεις στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία.
Οι Ρώσοι επέμεναν στις απόψεις τους, αφού ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν έξτρα ρωσικά στρατεύματα στην Κριμαία για να τα «αποσύρουν» και ότι αυτοί που εμφανίζονται ως Ρώσοι στρατιώτες, είναι «ομάδες αυτοάμυνας» των κατοίκων της Κριμαίας, τις οποίες δεν ελέγχει η Μόσχα. Επίσης, εφόσον η Ρωσία δεν αναγνωρίζει ως νόμιμη την κυβέρνηση του Κιέβου, ο Λαβρόφ αρνήθηκε να συμμετάσχει στις συνομιλίες ο νέος Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, που περίμενε επί ματαίω στους διάδρομους του μεγάρου.
Κατόπιν αυτού οι διπλωματικές αποστολές εθεάθησαν αρκετά εκνευρισμένες να φεύγουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις, με τις εκτιμήσεις από ΗΠΑ και Ρωσία να είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Το μεν ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών υποστήριξε ότι «Λαβρόφ και Κέρι συμφώνησαν να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να εφαρμόσουν τη συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου [μεταξύ Γιανουκόβιτς και αντιπολίτευσης]». Οι δε Αμερικανοί επέμεναν ότι «δεν επιτεύχθηκε καμία συμφωνία και ποτέ δεν θα επιτευχθεί χωρίς την απευθείας εμπλοκή της ουκρανικής κυβέρνησης», με το Πεντάγωνο να ανακοινώνει την ίδια ώρα κοινές εκπαιδευτικές ασκήσεις με τους Πολωνούς και ενίσχυση της συμμετοχής του στην αεροπορική αστυνόμευση του ΝΑΤΟ στην «αυλή» της Ρωσίας, τη Βαλτική.
«Μηδενικές προσδοκίες»
Σε δηλώσεις που έκανε αργά χθες ο Τζον Κέρι, είπε ότι «είχε μηδενικές προσδοκίες» για τα αποτελέσματα των διπλωματικών επαφών, ελπίζοντας προφανώς σε περισσότερα στη σημερινή δεύτερη συνάντηση με τον Λαβρόφ. Εχει γίνει «συγκεκριμένη πρόοδος» υποστήριξε ο Κέρι, «κάτι θα έχω να μεταφέρω στον πρόεδρο Ομπάμα, όπως και ο Λαβρόφ στον Πούτιν». Ταυτοχρόνως, το ρωσικό κανάλι Russia Today μετέδιδε ηχογραφημένη συνομιλία που έγινε στις 26 Φεβρουαρίου, μεταξύ της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Αστον, και του Εσθονού υπουργού Εξωτερικών, Ούρμας Πάετ, που είχε «διαρρεύσει» στο διαδίκτυο. Στο ηχητικό, η αυθεντικότητα του οποίου δεν διαψεύδεται, ο Πάετ -που είχε μόλις επιστρέψει από το Κίεβο, μετά τη φυγή Γιανουκόβιτς- λέει πως «οι ελεύθεροι σκοπευτές που πυροβολούσαν εναντίον διαδηλωτών και αστυνομικών στις αιματηρές ταραχές του Κιέβου, είχαν προσληφθεί από ηγέτες της εξέγερσης»!
Ο Πάετ φέρεται να λέει στην Αστον ότι «υπάρχει όλο και μεγαλύτερη βεβαιότητα πως πίσω από τους ελεύθερους σκοπευτές, δεν ήταν ο Γιανουκόβιτς, αλλά ήταν κάποιος από τη νέα συμμαχία». Ο Εσθονός υπουργός αναφέρθηκε σε συνομιλία που είχε στο Κίεβο με τη γιατρό Ολγκα Μπογκομόλετς, που είχε αναλάβει τον συντονισμό των εθελοντών στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων και ο μεταβατικός πρωθυπουργός Γιατσενιούκ τής προσέφερε θέση αντιπροέδρου της κυβέρνησης, την οποία και αρνήθηκε.
Πληρωμένοι δολοφόνοι
«Η Ολγκα μού είπε ότι όλα τα στοιχεία δείχνουν πως… οι ίδιοι ελεύθεροι σκοπευτές σκότωναν ανθρώπους και από τις δυο πλευρές. Ως γιατρός μπορεί να πει πως είναι η ίδια “υπογραφή”, ο ίδιος τύπος σφαίρας. Και είναι πολύ ανησυχητικό ότι η νέα συμμαχία δεν θέλει να ερευνήσει τι συνέβη», λέει ανήσυχος ο Πάετ στην Αστον, καταλήγοντας πως το γεγονός αυτό «δυσφημεί και ντροπιάζει εκ των προτέρων» τη νέα ηγεσία του Κιέβου. Η Αστον, αντίθετα, αντιμετωπίζει το θέμα σχεδόν αδιάφορα: απ’ ό,τι φαίνεται, η Ε.Ε. αφήνει τη διερεύνηση των καταγγελιών για αργότερα, αφού εάν αποδειχθούν θα καταρρεύσει το οικοδόμημα της μετά Γιανουκόβιτς εποχής, η βάση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την «επόμενη μέρα».
Εν τω μεταξύ, ο τόπος «βράζει» στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία. Με τις περισσότερες ουκρανικές βάσεις ακόμα περικυκλωμένες και το Κίεβο να καταγγέλλει ότι τα ρωσικά πλοία παρεμποδίζουν τις κινήσεις των ουκρανικών, άσχημης υποδοχής έτυχαν απεσταλμένοι του ΟΑΣΕ που έφθασαν στην Κριμαία, αλλά και ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών που αναγκάστηκε να φύγει άρον άρον από τη χερσόνησο, κυνηγημένος από εξαγριωμένο πλήθος. Βορειοανατολικά, στην πόλη Ντόνετσκ φιλορώσοι ακτιβιστές έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το διοικητικό κέντρο της πόλης, υψώνοντας και τη ρωσική σημαία.
