Της Β. Παπαντωνοπούλου
Από τη στιγμή που ο Κάρλες Πουγιόλ ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την Μπαρτσελόνα στο τέλος της σεζόν, δεν έχουν σταματημό οι δηλώσεις των ανθρώπων του ποδοσφαίρου από κάθε άκρη της Γης για τον αρχηγό των «μπλαουγράνα». Επαινοι για την αγωνιστική αξία του, αλλά κυρίως για την προσωπικότητα και την αρχηγική του αύρα.
Είναι αλήθεια ότι η ποιότητά του ως παίκτη συχνά υποτονίζεται. Ισως είναι η μοίρα των αμυντικών, όταν συνυπάρχουν σε μια ομάδα με αρτίστες παγκόσμιας κλάσης, όπως παλιότερα ο Ριβάλντο και ο Ροναλντίνιο και πλέον ο Λιονέλ Μέσι, ο Τσάβι ή ο Αντρές Ινιέστα. Ομως, αν κανείς εξετάσει προσεκτικότερα την πορεία του 36χρονου Καταλανού αμυντικού μέσα στον χρόνο, θα διαπιστώσει ότι είχε το στιλ εκείνο του στόπερ που ταίριαξε γάντι στην υπερομάδα που έφτιαξε ο Πεπ Γουαρδιόλα στο «Καμπ Νόου».
Ο Κάρλες ποτέ δεν πανικοβάλλεται και δεν καθαρίζει τις μπάλες μέσα στην περιοχή του με τον… άμπαλο τρόπο που περιμένει κανείς από τους «πολεμιστές» αμυντικούς, όπως κατ’ ευφημισμόν ονομάζουμε εκείνους που υπολείπονται σε τεχνικές αρετές αλλά αγωνίζονται με πάθος.
Η ηρεμία του αμυντικού δεν φαίνεται μόνον όταν παίρνει την μπάλα και ντριμπλάρει τους αντίπαλους επιθετικούς, όπως κάνει για παράδειγμα ο Ζεράρ Πικέ. Είναι εμφανής και όταν κάνει τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο απλά στην περιοχή του. Οταν «καθαρίζει» τον χώρο. Οταν προβλέπει το πρόβλημα και τις πιθανές συνέπειές του και κινείται ανάλογα.
Θα θυμάστε τον αγώνα της Μπαρτσελόνα με τον Παναθηναϊκό στο «Καμπ Νόου» την άνοιξη του 2002, με τους «πράσινους» να έχουν περάσει στην επίθεση στο τελευταίο δεκάλεπτο σε αναζήτηση του γκολ που θα έκανε το 3-2 και θα τους έδινε μια μεγαλειώδη πρόκριση. Παραλίγο να το πετύχει ο Μιχάλης Κωνσταντίνου. Ομως ο Πουγιόλ, που είδε τον τερματοφύλακά του να χάνει τη θέση του, πήγε στο τέρμα, έδεσε τα χέρια του πίσω από την πλάτη και καθάρισε πάνω στη γραμμή το πλασέ του Κύπριου φορ… Ο «καπετάνιος» της άμυνας κατάφερε να προσπεράσει τη φουρτούνα που είχε κυριεύσει τους συμπαίκτες του και να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Η παροιμιώδης αυτοσυγκέντρωση και αυτοθυσία του «έδεσαν» με το τελείως διαφορετικό στιλ του Ζεράρ Πικέ, προσφέροντας στον Γουαρδιόλα ένα δίδυμο υψηλών προδιαγραφών στην άμυνα. Η μαχητικότητα του «Πούγι» και οι αμυντικές αρετές του τού επέτρεψαν να έχει σταθερά πολύ υψηλά ποσοστά ανάκτησης της μπάλας, καθαρά, χωρίς φάουλ. Αυτή η αρετή του ήταν πολύτιμη για τον Καταλανό τεχνικό, θιασώτη της πίεσης ψηλά. Μιας τακτικής που μπορεί να δημιουργήσει επικίνδυνες καταστάσεις στο ένας-με-έναν, αν η προσωπική μονομαχία δεν απέδιδε και έπαιρνε την μπάλα ο αντίπαλος. Τέτοιες καταστάσεις συχνά οδηγούν σε φάουλ έξω από την περιοχή ή σε πέναλτι ή σε αποβολή παίκτη που ανατρέπει αντίπαλο σε προφανή θέση για γκολ. Ομως ο Πουγιόλ αποτελούσε εγγύηση για τους προπονητές του, τόσο στην Μπαρτσελόνα όσο και στην Εθνική Ισπανίας.
Απόδειξη; Σε 672 παιχνίδια στην καριέρα του σε σύλλογο και εθνική ομάδα, έχει αποβληθεί μόλις 3 φορές: 1 απευθείας κόκκινη και δύο φορές με δύο κίτρινες. Επίσης έχει σημειώσει μόλις τρεις φορές αυτογκόλ. Αντίθετα, ο Πικέ με τα μισά παιχνίδια σχεδόν (373), έχει δει ήδη 8 φορές την κόκκινη κάρτα (4 απευθείας) και έχει κατά λάθος στείλει την μπάλα στα δίχτυα του τέσσερις φορές. Μάλλον είναι καιρός να αναγνωρίσουμε στον Πουγιόλ ότι ήταν κάτι παραπάνω από ένας παθιασμένος παίκτης με επιβλητική φυσιογνωμία και χαρακτηριστικά μαλλιά, ένα στιλ που δεν άλλαξε ποτέ. Ούτε όταν το 1999 τού είπε ειρωνικά ο Λουίς φαν Χάαλ: «Είναι καιρός να κουρευτείς. Μήπως δεν έχεις χρήματα για τον κουρέα;».
Ο Κάρλες δεν απάντησε – αλλά ούτε αποχωρίστηκε ποτέ τη χαίτη του.
Οσο για τον σεβασμό που εμπνέει, αυτός ξεπερνάει τα στενά οπαδικά όρια. Με τα χρόνια έγινε για τους φιλάθλους της Ρεάλ Μαδρίτης ό,τι ο Ραούλ για εκείνους της Μπαρτσελόνα: ο παίκτης που θα ήθελαν στην ομάδα τους. Στα τέλη του μήνα οι Καταλανοί επισκέπτονται το «Σαντιάγο Μπερναμπέου», σε έναν αγώνα που θα κρίνει πολλά στη φετινή Πριμέρα Ντιβισιόν. Σε περίπτωση που ο Πουγιόλ αγωνιστεί, μη σας φανεί παράξενο αν η μαδριλένικη αρένα τον χειροκροτήσει στο τελευταίο clàsico της καριέρας του…
Στην Μπαρτσελόνα, πέραν της τεράστιας αγωνιστικής του προσφοράς, θα του χρωστούν χάρη και για την ωρίμανση του Πικέ ως παίκτη και ως ανθρώπου. Από το καλοκαίρι του 2008, όταν ο 21χρονος τότε αμυντικός επέστρεψε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο «Πούγι» τον πήρε κάτω από τις φτερούγες του. Τον κάλυπτε μέσα στον αγωνιστικό χώρο και «συμμάζευε το μυαλό του» εκτός γηπέδων, όταν έτεινε να ξεφύγει…
Διακριτικά αλλά σταθερά λειτούργησε σαν μεγάλος αδελφός του. Και αν κρίνουμε από την ανοιχτή επιστολή που έστειλε την Τρίτη ο Πικέ, το κενό του Κάρλες στην ομάδα και στα αποδυτήρια θα είναι τεράστιο.
Αντί επιλόγου, την παραθέτουμε αυτούσια: «Φύλακα άγγελέ μου, η μέρα έφτασε. Φεύγεις. Μολονότι είναι νόμος της ζωής, είναι αδύνατο να φανταστώ τον εαυτό μου στην Μπάρτσα χωρίς εσένα. Αν κοιτάξω πίσω στους τελικούς του Τσάμπιονς Λιγκ στο Παρίσι ή τη Ρώμη, η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό μου είναι η δική σου να σηκώνεις το ευρωπαϊκό κύπελλο. Στο Γουέμπλεϊ παραχώρησες την τιμή αυτή στον Ερίκ Αμπιντάλ, κάτι που σε καθιστά ακόμα πιο σπουδαίο.
Η γενιά μου και οι νεαρότεροι από εμένα δεν ξέρουν τι σημαίνει Μπαρτσελόνα χωρίς τον «Πούγι» στην άμυνα, με το περιβραχιόνιο του αρχηγού και τον αριθμό 5 στην πλάτη. Τίποτε δεν θα είναι πλέον το ίδιο, πιστεύω. Ησουν ο αρχηγός και το έμβλημα της ομάδας και ήμουν ένας πιτσιρίκος έτοιμος να τον κατασπαράξει ο κόσμος. Από την πρώτη ημέρα τα πήγαμε περίφημα, μέσα και έξω από τον αγωνιστικό χώρο. Στο πλάι σου ένιωθα προστατευμένος. Ξέρω ότι, αν μια μέρα έκανα λάθος, θα βρισκόσουν εκεί να με σώσεις. Θέλω να ξέρεις ότι θα μου λείψουν οι συζητήσεις μας στα αποδυτήρια, η συμβουλή σου και πάνω απ’ όλα οι «μάχες» σου μέσα στο γήπεδο. Είσαι μοναδικός και αναντικατάστατος. Γελάω όταν ακούω να λένε ότι «θα αποκτηθεί ένας νέος Πουγιόλ». Θα ταλαιπωρηθούν αρκετά στο ψάξιμο, γιατί δεν θα μπορούν να τον βρουν.
Σε ευχαριστώ για όλα, «Πούγι»».
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Η ανάγκη του κοινού για μύθους
Του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν*
Οταν ο Πουγιόλ τρέχει, σταματά, αδειάζει με μια προσποίηση τον αμυντικό που τον μαρκάρει, πηδάει για να αποφύγει το υπόγειο τάκλιν και σεντράρει προς το αντίπαλο τέρμα με μια ακρίβεια που μπορεί να προέλθει μόνον από ένα πάθος που βάζει φωτιά στη μύτη του παπουτσιού του, το κοινό είναι κατευχαριστημένο. Υπάρχουν ποδοσφαιριστές που ενσαρκώνουν τέλεια ένα συγκεκριμένο κομμάτι της ανάγκης που έχει το κοινό για μύθους. Ο Πουγιόλ είναι τίμιος («Αυτός μάλιστα, πάει κατευθείαν για να σκοράρει»), ο Πουγιόλ είναι εργατικός («Κυνηγάει όλες τις μπαλιές»), είναι απλός, ταπεινόφρων και εμπνευσμένος. Οπως και η Σταχτοπούτα υπέφερε άδικες ταπεινώσεις πριν τον απελευθερώσει ο πρίγκιπας. Μιλώντας κάποτε για τον Πουγιόλ ένας προπονητής της Μπάρτσα, είπε: «Είναι μια εφεύρεση των δημοσιογράφων». Είναι γεγονός ότι ο πρίγκιπας που απελευθέρωσε τον Πουγιόλ είναι το ίδιο το κοινό. Ηταν η πίεση της κοινής γνώμης αυτή που υποχρέωσε την Μπάρτσα να τον πάρει πίσω από την ομάδα του Σαμπαδέλ. Γι' αυτό το κοινό βλέπει στον Πουγιόλ μια ανταπόδοση στοργής. Και σε αυτόν τον αγώνα πρωταγωνιστής είναι ο Πουγιόλ, που «αποφεύγει τον έναν αντίπαλο μετά τον άλλο» (για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση των αθλητικών συντακτών), τους Ιγκάρτουα, Θουκαθάγκα και Εστεφάνο. Δεν έχει σημασία αν ο Μαρσιάλ κάνει το καλύτερο παιχνίδι του για φέτος, ούτε αν ο Ρέσακ αυτοπεριορίζεται τόσο όσο για να μη χάσει την μπάλα μετά την τρίτη προσποίηση, ούτε αν ο Ρέινα κάνει ποιητικές εκτινάξεις για να πιάσει κάποια σουτ που ο Σαντουρνί θα έπιανε σηκώνοντας το δαχτυλάκι του. Ο γνωστός εκ των προτέρων ήρωας είναι ο Πουγιόλ, όπως κατά την περσινή περίοδο ήταν ο Γκαγέγκο. Και θα τολμούσαμε να πούμε ότι ο Πουγιόλ αντιπροσωπεύει την εικόνα που ο μέσος Καταλανός έχει σχηματίσει για τον εαυτό του, μια εικόνα που πολύ λίγοι παίκτες μπορούν να αποδώσουν με τέτοια πιστότητα: ο Σαμιτιέ, ο Σάντσο, ο Εσκολά, ο Μπασόρα, ο Γκονσάλβο ΙΙΙ, ο Μπιόσκα, ο Ραμαλιέτς, ο Σεγκάρα και ο Ολιβέλια είναι όλοι κι όλοι. Και από τα πόδια του Πουγιόλ έρχεται σχεδόν η νίκη. Σημειώνει ένα γκολ, σερβίρει ένα άλλο στον Ρέσακ και, αν και δεν συμμετέχει στο γκολ που βάζει ο Θαλδούα, ήταν κοντά, πολύ κοντά, μήπως και χρειαζόταν να επέμβει.
*Από το βιβλίο «Ποδόσφαιρο, μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού, μια θρησκεία σε χέρια πολυεθνικών». Εκδόσεις «Μεταίχμιο», 2006, μετάφραση Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
