ΚΙΕΒΟ – «Μιλάμε ήδη για προσάρτηση», δήλωσε ανοιχτά χθες η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ˙ «Η Κριμαία αποσπάται» από την Ουκρανία λόγω «της πολιτικής των νεοφασιστών» που κατέλαβαν την εξουσία, δήλωσε ο Γιανουκόβιτς
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Ο πόλεμος νεύρων κορυφώνεται. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν. Και οι εμπλεκόμενες στην κριμαϊκή κρίση πλευρές οχυρώνονται πλέον στις θέσεις τους, έχοντας κατ' αρχάς ως χρονικό ορίζοντα την Κυριακή 16 Μαρτίου. Πέντε ημέρες λοιπόν πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα στην Κριμαία -μάλιστα με την επίσημη πια επίκληση του ιστορικού προηγούμενου του Κοσόβου- το Κοινοβούλιο στη Συμφερόπολη υιοθέτησε χθες τη «Διακήρυξη για την Ανεξαρτητοποίηση» της Χερσονήσου από την Ουκρανία, προλειαίνοντας έτσι το έδαφος για την επόμενη ημέρα.
Σχεδόν ταυτόχρονα, ο κριμαϊκός εναέριος χώρος έκλεισε για τις εμπορικές πτήσεις από το Κίεβο, αλλά και από την Κωνσταντινούπολη, με μοναδική εξαίρεση όσες προέρχονται από τη Μόσχα. Με εντελώς αντίστροφη κατεύθυνση και μέσα σε μόλις μία ημέρα -αναφέρει το ουκρανικό πρακτορείο Interfax Ukraine- 265 κάτοικοι της Κριμαίας πήραν τον δρόμο της φυγής, στην πλειονότητά τους μειονοτικοί τουρκόφωνοι Τάταροι…
«Παράνομη βοήθεια»
Μέσα σε αυτό το σκηνικό ενός ακήρυχτου πολέμου έκανε χθες την επανεμφάνισή του ο Ουκρανός έκπτωτος πρόεδρος Γιανουκόβιτς από τα ασφαλή εδάφη του Ροστόφ ον Ντον, στον νότο της Ρωσίας, τονίζοντας ότι «η Κριμαία αποσπάται» από την Ουκρανία λόγω «της πολιτικής των νεοφασιστών» που κατέλαβαν την εξουσία του Κιέβου.
Με το ίδιο σκεπτικό, μάλιστα, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε παράνομη κάθε οικονομική βοήθεια των Αμερικανών προς την Ουκρανία. Ενώ με φόντο και τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που δείχνουν εκτίναξη της δημοτικότητας του προέδρου Πούτιν στο 69% -κυρίως χάρη στην ηγεμονική στάση του στο θέμα της Ουκρανίας- η ρωσική Κάτω Βουλή προγραμματίζει συζήτηση στις 21 του μήνα επί του αναμενόμενου αιτήματος προσάρτησης της Κριμαίας.
Προσπαθώντας όπως- όπως να προλάβει τα μελλούμενα, η μεταβατική κυβέρνηση του Κιέβου επιδίδεται με μάλλον σπασμωδικές κινήσεις. Χθες, η ουκρανική Βουλή έδωσε τελεσίγραφο μόλις 24 ωρών στο τοπικό Κοινοβούλιο της Κριμαίας να ακυρώσει το δημοψήφισμα, ειδεμή θα εκδώσει διαταγή για τη διάλυσή του -αν και παραμένει άγνωστο ποιος θα την εκτελέσει.
Μέχρι και η χθεσινή απόπειρα της Ουκρανίας να δείξει τα «δόντια» της στο Κρεμλίνο -μέσα από έκτακτα στρατιωτικά γυμνάσια και την επίσημη ανακοίνωση για ανασυγκρότηση του ουκρανικού στρατού, πιθανόν με μερική κινητοποίηση εθελοντών που διαθέτουν στρατιωτική εμπειρία (!)- κατέληξε ουσιαστικά σε παραδοχή αδυναμίας. Αυτή ήλθε διά στόματος του ίδιου του υπουργού Αμύνης, Ιχόρ Τενιούκ, ότι η χώρα του διαθέτει αξιόμαχη δύναμη πεζικού μόλις 6.000 ανδρών, έναντι 200.000 που διατηρούν οι Ρώσοι στα ανατολικά των ουκρανικών συνόρων!
Πυρηνική ανασφάλεια
Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η κρίση στην Κριμαία «δεν είναι μια σύγκρουση ανάμεσα σε δύο πλευρές», διακήρυξε ο Ουκρανός μεταβατικός πρωθυπουργός Αρσένι Γιάτσενιουκ. «Οι κινήσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας έχουν στόχο την υπονόμευση του παγκόσμιου συστήματος ασφαλείας», εκτίμησε. Και λίγο πριν αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον και την πρώτη συνάντησή του σήμερα με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα, έστειλε από το Κίεβο ένα μήνυμα γεμάτο… νόημα στους Δυτικούς εταίρους.
«Εάν δεν παρέχετε τις εγγυήσεις που προβλέπονται στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης (που υπεγράφη το 1994 για τον πυρηνικό αφοπλισμό της Ουκρανίας και δεσμεύει ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία στη μη χρήση στρατιωτικής βίας κατά της Ουκρανίας), τότε πώς θα πείσετε το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα να καταστρέψουν τα δικά τους πυρηνικά οπλοστάσια;», διερωτήθηκε ο Γιάτσενιουκ. Και στον απόηχο αυτών των δηλώσεων, η ουκρανική Βουλή ενέκρινε χθες ψήφισμα, με το οποίο καλεί Ουάσινγκτον και Λονδίνο «να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους… παίρνοντας όλα τα διπλωματικά, πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά μέτρα»!
Δεδηλωμένα απρόθυμη για μια στρατιωτική αντιπαράθεση με τη ρωσική «αρκούδα», η Δύση αρκείται σε συμβολικούς στρατιωτικούς λεονταρισμούς. Χθες άρχισαν οι πτήσεις ΝΑΤΟοϊκών AWACS στον εναέριο χώρο της Ρουμανίας. Ενεκα κακοκαιρίας, αναβλήθηκε για σήμερα η έναρξη της -προγραμματισμένης εδώ και καιρό- ναυτικής άσκησης PASSEX μεταξύ Βουλγάρων, Ρουμάνων και Αμερικανών στη Μαύρη Θάλασσα, νοτιοανατολικά της Κονστάντσας. Ενώ οι άοπλοι παρατηρητές του ΟΑΣΕ ανακοίνωσαν ότι, παρά την αποτυχία τους να προσεγγίσουν τα εδάφη της Κριμαίας, θα συνεχίσουν την αποστολή τους στα νότια και ανατολικά της Ουκρανίας, τουλάχιστον μέχρι και την Κυριακή.
Με νούμερο 1 ζητούμενο να παραμένει η διπλωματική αποκλιμάκωση της κρίσης, οι ΥΠΕΞ ΗΠΑ και Ρωσίας είχαν χθες νέα τηλεφωνική επικοινωνία, όπου «ο Κέρι άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνάντησης με τον Λαβρόφ μόνον πριν από το δημοψήφισμα της Κριμαίας», γράφουν οι «Moscow Times», «κι εφόσον η Ρωσία επιδείξει θέληση να συνεργαστεί για την εξεύρεση λύσης».
Ομως τώρα πια «μιλάμε ήδη για προσάρτηση», δήλωσε ανοιχτά χθες η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, καθώς Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προανήγγειλαν νέα μέτρα κατά της Μόσχας, αρχής γενομένης κιόλας από τη σύνοδο των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ την ερχόμενη Δευτέρα: αμέσως μετά το κριμαϊκό δημοψήφισμα δηλαδή. Πιο κρίσιμη πάντως θεωρείται η επικείμενη σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. της 21ης Μαρτίου, οπότε το Κίεβο ευελπιστεί σε μια υπογραφή-εξπρές της συμφωνίας σύνδεσης με την Ε.Ε. και οι ηγέτες των «28» αναμένεται να εξετάσουν σενάρια ενεργειακής «απεξάρτησης» από το φυσικό αέριο της Μόσχας.
Μια εναλλακτική που συζητείται τώρα σοβαρά, αναφέρει το πρακτορείο Reuters -επικαλούμενο πηγές στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία εμπορίου μεταξύ Ουάσινγκτον και Βρυξελλών- «είναι η εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ» μετά το 2015. Προς το παρόν, ωστόσο, οι Αμερικανοί λέγεται ότι λοξοκοιτούν προς την Ασία, όπου και αναμένεται να πουλήσουν σε διπλάσιες τιμές…
