Οσο πιο νωρίς την αναγνωρίσουμε τόσο καλύτερα θα είναι
Παρά το γεγονός ότι η νεφρική προσβολή μπορεί να γίνει ύπουλα και μάλιστα να εξελίσσεται χωρίς να δίνει συμπτώματα, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει όλοι να κάνουμε προληπτικό έλεγχο. Αυτοί που πρέπει να μπουν σίγουρα στη διαδικασία προληπτικού ελέγχου είναι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, αυτοί που έχουν οικογενειακό ιστορικό νεφρικής πάθησης και οι ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς, υπερτασικοί ασθενείς, ιδιαίτερα όταν παίρνουν πολλά φάρμακα, που μπορεί και αυτά να προκαλέσουν βλάβη στο νεφρό. Και σε αυτές τις ομάδες υψηλού κινδύνου ο έλεγχος είναι απλός: Περιλαμβάνει τη γενική ούρων, την εξέταση αίματος για τη μέτρηση της κρεατινίνης ορού και τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.
Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι η σωστή αξιολόγηση των εξετάσεων αυτών. Η παρουσία λίγων ερυθρών νεφρικής προέλευσης στη γενική ούρων ή/και μικρής ποσότητας λευκώματος μπορεί να είναι ένδειξη παθολογίας του νεφρού. Η κρεατινίνη ορού επίσης πρέπει να αξιολογείται σωστά από τον γιατρό και όταν χρησιμοποιείται ως δείκτης νεφρικής λειτουργίας να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία, το σωματικό βάρος και το φύλο του ασθενούς. Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι «φυσιολογική» (εντός του εύρους των ορίων του εργαστηρίου) τιμή κρεατινίνης ορού δεν σημαίνει και απαραίτητα φυσιολογική νεφρική λειτουργία.
Για να έχει αποτέλεσμα η πρόληψη, προϋπόθεση είναι η έγκαιρη διάγνωση. Πρόληψη γίνεται στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εκδήλωση νεφρικής νόσου και περιλαμβάνει την άριστη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με ειδικές κατηγορίες αντιυπερτασικών που μειώνουν την απώλεια πρωτεΐνης στα ούρα και επιπλέον έχουν «νεφροπροστατευτική δράση» και για την ειδική κατηγορία των διαβητικών ασθενών άριστη ρύθμιση του σακχάρου. Σε όλους τους ασθενείς συστήνεται περιορισμός της πρόσληψης άλατος και διατροφή με μειωμένα λιπαρά. Αν υπάρχει παθολογικά αυξημένο σωματικό βάρος, πρέπει να ακολουθείται δίαιτα απώλειας σωματικού βάρους.
Για τις σπειραματικές παθήσεις υπάρχουν εκτός από τα γενικά μέτρα και ειδικές θεραπείες με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα. Αν όμως το αρχικό νόσημα δεν είναι γνωστό στον ασθενή και δεν έχει δώσει συμπτώματα, ο ασθενής παρουσιάζεται συχνά και πρώτη φορά με άλλοτε άλλου βαθμού Χρόνια Νεφρική Νόσο. Η Χρόνια Νεφρική Νόσος, ανεξάρτητα από την αιτιολογία της, αποτελεί η ίδια νόσο και προκαλεί φθορά στον οργανισμό με πολλούς τρόπους. Εδώ αναφερόμαστε στις περιπτώσεις που έχει χαθεί ο χρόνος για την αιτιολογική θεραπεία. Οπως προαναφέραμε, πρόκειται για μια πάθηση, που δείχνει και διάρκεια και εξέλιξη. Ο νεφρός είναι ένα όργανο με πολλές εφεδρείες που για μεγάλο διάστημα αντιρροπεί τη βλάβη αλλά με κόστος την περαιτέρω καταστροφή του (φαύλος κύκλος).
Και πάλι ισχύει το ότι όσο πιο νωρίς την αναγνωρίσουμε τόσο καλύτερα θα είναι. Ενα σχετικά πρώιμο σημάδι νεφρικής ανεπάρκειας που μπορεί να παρατηρήσει ο ίδιος ο ασθενής είναι η λεγόμενη νυκτουρία, δηλαδή σηκώνεται πολλές φορές τη νύχτα και αποβάλλει μεγάλη ποσότητα ούρων δυσανάλογη με την πρόσληψη των υγρών (αδυναμία συμπύκνωσης των ούρων). Κάποιες φορές σπανιότερα και σε λίγο πιο προχωρημένο στάδιο, οι ασθενείς παραπέμπονται από τους αιματολόγους για «ανεξήγητη» αναιμία. Η αναιμία επίσης μπορεί να είναι σύμπτωμα της νεφρικής ανεπάρκειας, λόγω μείωσης της ερυθροποιητίνης, μιας ορμόνης απαραίτητης για την αιμοποίηση που παράγεται στον νεφρό.
Σε αυτό το σημείο δεν μπορούμε να κάνουμε αιτιολογική θεραπεία, αυτό που μπορούμε όμως να κάνουμε είναι να επιβραδύνουμε την εξέλιξή της ΧΝΝ, χωρίς όμως να μπορούμε να την αναστείλουμε, διατηρώντας μια καλή ποιότητα ζωής για τον ασθενή μας. Τα μέτρα επιβράδυνσης της εξέλιξης της ΧΝΝ είναι τα ίδια που ισχύουν και για την πρόληψη. Επιπλέον χρησιμοποιούμε κάποιες θεραπείες για την αντιμετώπιση των εκδηλώσεων της ΧΝΝ αυτής καθεαυτήν: ενέσεις ερυθροποιητίνης για την αντιμετώπιση της αναιμίας, δεσμευτικά του φωσφόρου των τροφών και φάρμακα διουρητικά για την αποβολή της περίσσειας των υγρών όπου αυτό χρειάζεται.