«Το υπάρχον νομικό πλαίσιο δυστυχώς δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις ολοένα αυξανόμενες εγκληματικές συμπεριφορές ρατσιστικής βίας» επισημαίνει στην «Εφ.Συν» ο αντιεισαγγελέας Πρωτοδικών Ν. Ορνεράκης, που ορίστηκε αρμόδιος, για τα συγκεκριμένα αδικήματα
Της Κατερίνας Κατή
Ο αντεισαγγελέας Πρωτοδικών και μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης Εισαγγελέων, Νίκος Ορνεράκης, ορίστηκε ως ο αρμόδιος εισαγγελέας για τα εγκλήματα που φέρουν τον σκοτεινό μανδύα της ρατσιστικής βίας.
Η πράξη του διορισμού του μετρά τουλάχιστον δύο μήνες κι έγινε με πρωτοβουλία της προϊσταμένης της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθήνας, Παναγιώτας Φάκου, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των αδικημάτων που φέρουν κραυγαλέες ενδείξεις ρατσισμού και ξενοφοβίας, οι δράστες των οποίων είναι, ουκ ολίγες φορές, υπάλληλοι του κρατικού μηχανισμού και κυρίως αστυνομικά όργανα.
Στη θέση μάλιστα του εισαγγελέα, αρμόδιου για τη συγκέντρωση και εποπτεία δικογραφιών που αφορούν υποθέσεις φυλετικού μίσους, ρατσισμού και ξενοφοβίας, αναφέρθηκε πριν από λίγες ημέρες και ο υπουργός Δικαιοσύνης, Αντώνης Ρουπακιώτης.
Αφορμή ήταν η δολοφονία, με μαχαίρι, χαράματα, καταμεσής του δρόμου, του 27χρονου Πακιστανού από δύο Ελληνες που ενοχλήθηκαν επειδή τους… εμπόδιζε τη διέλευση με το ποδήλατο του, και τα δυσμενή σχόλια, μικρής όπως ήταν… αναμενόμενο μερίδας του Τύπου, για τη δίωξη που ασκήθηκε σε βάρος των δύο κατηγορουμένων για «ανθρωποκτονία από πρόθεση» χωρίς την επιβαρυντική περίσταση του ρατσιστικού εγκλήματος.
Φταίει γι' αυτό η εισαγγελία που «εθελοτυφλεί» και με την αδράνειά της ρίχνει νερό στον μύλο των όλο και αυξανόμενων συμπεριφορών ρατσισμού και ξενοφοβίας;
Κατ' αρχάς, η θέσπιση της θέσης εισαγγελέα αρμόδιου για τα ρατσιστικά εγκλήματα έγινε σε σχέση τα αδικήματα που προβλέπονται από τις διατάξεις των νόμων 927/1979 και 3304/2005, που αναφέρονται μεν σε εκδηλώσεις ρατσιστικής συμπεριφοράς πλην όμως μόνον ως έκφραση ιδεών αλλά και ως συμπεριφορά κατά τη συναλλακτική διάθεση αγαθών ή προσφορά υπηρεσιών στο κοινό.
Κατά τον ίδιο τον Ν. Ορνεράκη, τα χέρια του είναι «δεμένα» και γι' αυτό φταίει το «υπάρχον νομικό πλαίσιο». Το οποίο «δυστυχώς δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις ολοένα και αυξανόμενες εγκληματικές συμπεριφορές ρατσιστικής βίας».
Γιατί; Οπως επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» ο Ν. Ορνεράκης, οι νόμοι που διαθέτουμε «καλύπτουν μόνο την εκδήλωση ρατσιστικών συναισθημάτων απέναντι σε ιδεολογικά κυρίως μορφώματα, αλλά και σε χώρους ή αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν κάτι το διαφορετικό».
Ο εισαγγελικός λειτουργός αναγνωρίζει ξεκάθαρα το πρόβλημα μιλώντας για «νέα πραγματικότητα που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια» όπου «δυστυχώς τα εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο φαίνεται να πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο» και παίρνει ευθέως θέση για το τι πρέπει να πράξει η Πολιτεία.
«Η λύση -υποστηρίζει- είναι η θέσπιση νέου νομικού πλαισίου για όσα αδικήματα συνέχονται με τη ρατσιστική βία, ούτως ώστε αυτά να αποτελούν ξεχωριστά εγκλήματα (ιδιώνυμα) ή να αποτελούν σαφώς ορισμένες επιβαρυντικές περιστάσεις στις αντικειμενικές υποστάσεις των εγκλημάτων που ήδη τυποποιούνται στον ποινικό κώδικα».
Οπως εξηγεί ο εισαγγελέας «η μόνη αναφορά του ποινικού κώδικα σε εκδήλωση ρατσιστικής συμπεριφοράς είναι το άρθρο 79 παράγραφος 3 του ποινικού κώδικα, σύμφωνα με το οποίο η τέλεση της (οποιαδήποτε) πράξης από μίσος εθνικό, φυλετικό, θρησκευτικό ή μίσος λόγω διαφορετικού γενετήσιου προσανατολισμού κατά του παθόντος συνιστά επιβαρυντική περίσταση, με δεδομένο όμως ότι η διάταξη αυτή αποτελεί κανόνα επιμέτρησης και όχι στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης των εγκλημάτων, η κατάγνωσή του ή μη θα γίνει μετά την κρίση της ενοχής (σ.σ.: δηλαδή από το δικαστήριο) και στο στάδιο της επιβολής της ποινής. Συνεπώς η παράθεσή του στην ποινική δίωξη μπορεί να αποτελεί είτε πλεονασμό είτε και πράξη για την οποία ο ασκών την ποινική δίωξη εισαγγελέας δεν δικαιούται να εκτελέσει».
Σχετικά με την τροποποίηση που εισάγει στο άρθρο 79 το νέο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε για ψήφιση στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Αντώνη Ρουπακιώτη, και ορίζει ότι (αν αναγνωρισθεί από το δικαστήριο η επίμαχη επιβαρυντική περίσταση) «η ποινή δεν αναστέλλεται και δεν μετατρέπεται», ο Ν. Ορνεράκης εκτιμά ότι:
«Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση της αποτροπής από το έγκλημα και πάλι όμως δεν επιλύει το πρόβλημα γιατί εξακολουθεί να αφορά την επιμέτρηση της ποινής».
Παρά τις «ποινικές αντιξοότητες» ο Ν. Ορνεράκης προσπαθεί φιλότιμα να παράξει έργο, αν και δεν έχει καν ρυθμιστεί ακόμα το ζήτημα της διαβίβασης στον ίδιο όλων των δικογραφιών για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις συσχετισμού με ρατσιστική συμπεριφορά.
Ειδικό τμήμα στην αστυνομία του οποίου θα έχει την εποπτεία δεν έχει αρχίσει να λειτουργεί και η μοναδική πηγή ενημέρωσής του για εγκλήματα της αρμοδιότητάς του είναι ο Τύπος. Με βάση δημοσιεύματα έχει παρέμβει διατάσσοντας έρευνες σε βάρος αστυνομικών οργάνων, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα και για σοβαρά αδικήματα, όπως είναι τα βασανιστήρια σε βάρος αλλοδαπών κρατουμένων.
Ο εισαγγελέας επισημαίνει το γεγονός της αδυναμίας συλλογής στοιχείων για εγκλήματα ρατσιστικού μίσους αλλά και της αναγκαιότητας εκπαίδευσης εισαγγελέων και δικαστών σε σχέση με το ιδιαίτερο αυτό αντικείμενο.
Οσο για την οικονομική αδυναμία του κάθε πολίτη που υφίσταται τέτοια συμπεριφορά, ιδίως αν είναι μετανάστης, να προσφύγει στη Δικαιοσύνη, εκφράζει τη σκέψη ότι θα μπορούσε να εισαχθεί σαφής απαγόρευση καταβολής παραβόλου γι' αυτά τα αδικήματα.
