Η τραπεζική κουλτούρα της απληστίας, που γκρέμισε οικονομίες και ζωές, φαίνεται ότι άρχισε να καταστρέφει και τους «δικούς» της ανθρώπους
→Οι τράπεζες έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος και πέρσι ίδρυσαν στο Λονδίνο μια ομάδα με την ονομασία Συμμαχία Πνευματικής Υγείας του City
Της Ελλης Πάνου
Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, η οικονομική ελίτ -και όχι μόνο- συγκλονίστηκε από το δράμα του διπλού φονικού και της αυτοκτονίας του πρώην διευθύνοντας συμβούλου της ολλανδικής τράπεζας ABN Amro.
Ο 57χρονος Γιαν Πίτερ Σμίτμαν σκότωσε τη γυναίκα και τη μία κόρη του και μετά αυτοκτόνησε. Είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση μετά την κρατικοποίηση της τράπεζας που διηύθυνε το 2008 και, λόγω της λαϊκής κατακραυγής, πήρε αποζημίωση μόνο 8 εκατομμύρια ευρώ – λιγότερα από ό,τι έλεγε το συμβόλαιό του και περισσότερα από όσα ήθελε να του δώσει η κυβέρνηση. Κομμάτι απαξιωμένος στη συνέχεια, ίδρυσε μια εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων κι επέστρεψε πέρσι στην τραπεζική αγορά, με μια έδρα στο εποπτικό συμβούλιο της Delta Lloyd Bank. Οπως είπε η αστυνομία, ο Σμίτμαν έπασχε από βαριά κατάθλιψη.
Οσο μεγάλη δημοσιότητα και να πήρε αυτή η τραγωδία, δεν είναι τίποτα μπροστά σε ένα άλλο φονικό που έγινε λίγες ημέρες μετά, στις 7 Απριλίου, στο μικροσκοπικό, ήσυχο πριγκιπάτο του Λίχτενσταϊν, με τους 36.800 κατοίκους του, όπου τέτοιο έγκλημα έγινε τελευταία φορά το 2011. Θύμα ήταν ο Γιούργκεν Φρικ, διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας Frick & Co -μία από τις 17 που έχουν έδρα στο στριμωγμένο μεταξύ Ελβετίας και Αυστρίας κρατίδιο- ο οποίος βρέθηκε νεκρός στο υπόγειο πάρκινγκ της τράπεζάς του. Ο δράστης, Γ. Χέρμαν, διέφυγε με ένα Smart και βρέθηκε νεκρός, λίγη ώρα αργότερα και 25 χιλιόμετρα μακρύτερα, με το διαβατήριό του δίπλα του και μια ομολογία.
Ηταν, όπως έγινε γνωστό, η κλασική ιστορία ενός πελάτη, που πίστευε ότι εξαπατήθηκε από μια τράπεζα με αμαρτωλή ιστορία. Η Bank Frick ανήκε εν μέρει στην αυστριακή Bawag PSK, η οποία, κινδυνεύοντας να καταρρεύσει το 2006 λόγω των «δεσμών» της με προβληματικές αμερικανικές τράπεζες, πούλησε το μερίδιό της. Η Bank Frick διαχειριζόταν περίπου 3 δισ. ευρώ για λογαριασμό πελατών της, ένας από τους οποίους ήταν και ο δράστης του εγκλήματος. Ο Χέρμαν υποστήριζε ότι η κυβέρνηση, οι οικονομικές αρχές του Λίχτενσταϊν και η τράπεζα Frick κατέστρεψαν την εταιρεία επενδύσεων που είχε, αλλά και την ίδια του τη ζωή, «πλουτίζοντας εις βάρος του» και με μηνύσεις ζητούσε αποζημίωση 164 εκατομμυρίων ευρώ από την κυβέρνηση και 27 εκατομμυρίων από την τράπεζα, ο ιδρυτής της οποίας είχε χρηματίσει και πρωθυπουργός του Λίχτενσταϊν επί οκτώ χρόνια. Μη βρίσκοντας το δίκιο του επί σειρά ετών, τρελαμένος πήρε το όπλο.
Η λίστα μεγαλώνει
Με τους αιφνίδιους θανάτους τραπεζιτών και τραπεζικών στελεχών να έχουν πάρει πλέον τη μορφή επιδημίας, στο Λονδίνο οι ιατροδικαστές ετοιμάζουν την έκθεσή τους για δύο πιθανές αυτοκτονίες: η μία του 58χρονου Ουίλιαμ Μπρέκσμιτ, της Deutsche Bank, που βρέθηκε απαγχονισμένος στο σπίτι του στο Λονδίνο τον Ιανουάριο, και η δεύτερη του 39χρονου Γκαμπριέλ Μαγκί, αντιπροέδρου του τμήματος τεχνολογίας της JP Morgan Chase, ο οποίος πήδηξε από το αρχηγείο των 33 ορόφων, που έχει η τράπεζα στη βρετανική πρωτεύουσα.
Και η λίστα είναι μεγάλη:
● Στις αρχές Μαρτίου, ένας χρηματιστής από το Μανχάταν, ο Εντι Ράιλι, 47 χρόνων, έπεσε στις γραμμές του τρένου.
● Στις 12 Μαρτίου αυτοκτόνησε ο Κένεθ Μπελάντο, μόλις 28 ετών -πρώην υπάλληλος της JP Morgan και στη συνέχεια εργαζόμενος στην επενδυτική Levy Capitols Partners- πέφτοντας από τον έκτο όροφο της πολυκατοικίας του στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
● Η Οτομν Ράντκε, μόλις 28 ετών κι αυτή, Αμερικανίδα πολίτης, διευθύνουσα σύμβουλος σε εταιρεία ηλεκτρονικής αγοράς συναλλάγματος, πήδηξε από 25ώροφο κτίριο στη Σιγκαπούρη, τέλη Φεβρουαρίου.
● Στις 18 Φεβρουαρίου, ο 33χρονος Λι Γιαντζί, εργαζόμενος στη JP Morgan, έπεσε κι αυτός από το κτίριο των 30 ορόφων που έχει η τράπεζα στο Χονγκ Κονγκν- ο δεύτερος «ξαφνικός» θάνατος που καταγράφεται μεταξύ εργαζομένων του αμερικανικού κολοσσού, εκτός από τον Γκαμπριέλ Μαγκί. Ο άλλος είναι το στέλεχος της JP Morgan, ο 37χρονος Ράιαν Χένρι Κρέιν που βρέθηκε νεκρός, στις 3 Φεβρουαρίου, στο σπίτι του στο Κονέκτικατ.
● Στις 31 Ιανουαρίου, ο Μάικλ Ντούκερ, βασικός οικονομολόγος στην επενδυτική εταιρεία Russell Investments, βρέθηκε στην άκρη του δρόμου, στην Πολιτεία της Ουάσινγκτον.
● Ο Καρλ Σλιμ, 51 ετών, διευθυντής στην Tata Motors, βρέθηκε νεκρός στις 27 Ιανουαρίου στο ξενοδοχείο του στην Μπανγκόκ.
● Διευθυντής επικοινωνιών στη Swiss Re, ο Τιμ Ντίκινσον πέθανε στη Βρετανία, κάτω από αδιευκρίνιστες ακόμα συνθήκες.
● Ο 57χρονος Ρίσταρντ Τάλεϊ αυτοκτόνησε στις 4 Φεβρουαρίου στο σπίτι του στο Κολοράντο, με πιστόλι καρφιών.
● Στις 19 Φεβρουαρίου βρέθηκε νεκρός στην Αριζόνα και ο Τζέιμς Στιούαρτ, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Εμπορίου.
Η τραπεζική κουλτούρα της απληστίας, που γκρέμισε οικονομίες και τις ζωές εκατομμυρίων πολιτών, φαίνεται ότι άρχισε να καταστρέφει και τους «δικούς» της ανθρώπους: ατελείωτα ωράρια, ελάχιστη άδεια, αφόρητη πίεση, τεράστια ρίσκα δισεκατομμυρίων, διαρκής αγωνιώδης αναζήτηση κερδών για να καλυφθούν τρύπες «ατυχών» επενδύσεων, προβληματικές αποδόσεις, απίστευτος ανταγωνισμός για συνεχή ροή κεφαλαίων, ένας τζόγος χωρίς τέλος για ένα μερίδιο από τα δισεκατομμύρια που κυκλοφορούν στα χέρια των λίγων.
Οι αυτοκτονίες διαδέχονται η μια την άλλη σε όλα τα μεγάλα οικονομικά κέντρα του πλανήτη. Δεκατέσσερις έχουν καταγραφεί από τις αρχές του χρόνου. Οι τράπεζες έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται το μέγεθος του προβλήματος και πέρσι ίδρυσαν στο Λονδίνο μια ομάδα με την ονομασία Συμμαχία Πνευματικής Υγείας του City, με μέλη κολοσσούς, όπως η Morgan Stanley και η Bank of America, αλλά και την Τράπεζα της Αγγλίας. Μέχρι πέρσι, λέει ο πρόεδρος της ομάδας αυτής Πίτερ Ρότζερς, «οι τράπεζες, οι μεγάλες νομικές φίρμες, οι χρηματιστές στα μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια υψηλού ρίσκου, οι μεγάλες πολυεθνικές και οι λογιστικές εταιρείες απέφευγαν να μιλούν γι’ αυτό. Τώρα υπάρχουν 18 μέλη στη λίστα μας».
Χωρίς να σημαίνει ότι η κουλτούρα τους αλλάζει, οι τράπεζες, βλέποντας να χάνουν μερικά από τα πιο πολλά υποσχόμενα «μυαλά» τους, αποφάσισαν να χαλαρώσουν λίγο τα λουριά στους εργαζόμενους.
Η Bank of America για παράδειγμα είπε στα νεαρότερα στελέχη της ότι μπορούν να λείπουν δυο Σαββατοκύριακα τον μήνα, άλλες υιοθετούν πιο καθημερινό ενδυματολογικό κώδικα δυο-τρεις ημέρες την εβδομάδα ή προσφέρουν μπόνους-διακοπές.
