ΟΥΚΡΑΝΙΑ – Η μία μετά την άλλη, πόλεις στις ανατολικές περιοχές περνούν στα χέρια ένοπλων ρωσόφωνων, «γλιστρώντας» μακριά από τον έλεγχο του Κιέβου. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις καταλήψεις έχουν ένοπλοι με ρωσικής κατασκευής όπλα που φορούν στρατιωτικές στολές, χωρίς διακριτικά
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
«Το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας και Αμυνας αποφάσισε να εξαπολύσει πλήρους κλίμακας αντιτρομοκρατική επιχείρηση, με τη συμμετοχή των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας. Δεν θα επιτρέψουμε στη Ρωσία να επαναλάβει το σενάριο της Κριμαίας στις ανατολικές περιοχές της χώρας»! Αποφεύγοντας επιμελώς στο χθεσινό, έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμά του κάθε αναφορά σε λέξεις όπως «πόλεμος» ή «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» -που πρακτικά θα σήμαινε την αναστολή της εκστρατείας για τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου-, ο Ουκρανός μεταβατικός πρόεδρος, Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ, προανήγγειλε έναν επαπειλούμενο εμφύλιο, αρχής γενομένης από σήμερα το πρωί, σε μια χώρα που δείχνει να έχει ήδη κοπεί στα δύο.
Ηδη, η μία μετά την άλλη, πόλεις στις ανατολικές περιοχές περνούν στα χέρια ένοπλων ρωσόφωνων, «γλιστρώντας» μακριά από τον έλεγχο του Κιέβου. Μόνο μέσα στο τελευταίο 48ωρο, στο «τρίγωνο» Ντονέτσκ-Λουγκάνσκ-Χαρκόβου προστέθηκαν το Σλαβιάνσκ, το Κραματόρσκ, η Μαριούπολη, το Ζαπορίζια, το Κράσνι Λίμαν και το Γενάκιβε, όπου κυβερνητικά κτίρια και αστυνομικά τμήματα κατελήφθησαν από ομάδες διαδηλωτών κι ενόπλων, που ζητούν αυτονόμηση των περιοχών τους εδώ και τώρα.
Εκρηκτικό κλίμα
Ανάλογες απόπειρες καταλήψεων απέτυχαν στο Ντρούζκοβκα και στη Χορλίβκα, όπου η κατάσταση παραμένει -όπως και σε άλλες πόλεις- επικίνδυνα τεταμένη. Πιο εκρηκτική πάντως περιγράφεται η κατάσταση στο Ντονέτσκ -όπου ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας υπέβαλε το Σάββατο παραίτηση και συντάχθηκε με τους εξεγερθέντες- και 90 χλμ. νοτιότερα, στο Σλαβιάνσκ, όπου ρωσόφωνοι αυτονομιστές και ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας αντάλλαξαν χθες πυρά, με απολογισμό τουλάχιστον δύο νεκρούς -και από τις δύο πλευρές- και 9 τραυματίες.
Στο διάγγελμά του, ο Ουκρανός πρόεδρος έθεσε ουσιαστικά τελεσίγραφο στους καταληψίες να εγκαταλείψουν μέχρι τις 9 σήμερα το πρωί τα κτίρια και να καταθέσουν τα όπλα, προσφέροντας ως «δέλεαρ» την υπόσχεση μιας αμνηστίας. Κάτι τέτοιο θεωρούνταν ωστόσο εξαιρετικά απίθανο, εάν λάβει κανείς υπόψη και τη χθεσινή ανακοίνωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Αντερς Φον Ράσμουσεν, ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στις καταλήψεις έχουν ένοπλοι που είναι εφοδιασμένοι με ρωσικής κατασκευής όπλα και φορούν τις ίδιες στρατιωτικές στολές, χωρίς διακριτικά: μια επανάληψη, δηλαδή, όσων συνέβησαν προσφάτως στην Κριμαία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών στο Reuters, είναι η πόλη Κραματόρσκ, σε απόσταση περίπου 150 χιλιομέτρων από τα σύνορα με τη Ρωσία, όπου το Σάββατο κατέφθασε με λεωφορεία μια οργανωμένη 20μελής ομάδα ενόπλων -όλοι τους ντυμένοι με την ίδια στρατιωτική περιβολή- και υπό τις διαταγές του επικεφαλής τους κατέλαβαν μέσα σε λίγα λεπτά το τοπικό αρχηγείο της αστυνομίας, επιδεικνύοντας απαράμιλλη πειθαρχία…
Προφανώς ως στρατιωτικό «αντίβαρο» -ελλείψει ενός αξιόμαχου στρατεύματος στη χρεοκοπημένη χώρα- ο Ουκρανός υπουργός Εσωτερικών, Αρσεν Αβάκοφ, προανήγγειλε χθες μέσω facebook (!) τη δημιουργία «ειδικών αστυνομικών μονάδων πολιτοφυλακής» στα ανατολικά, «από πατριώτες» -όπως χαρακτηριστικά αναφέρει- υποσχόμενος μάλιστα προσλήψεις «χωρίς καθυστερήσεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες». Ηδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον 12.000 άτομα απ' όλη την ουκρανική επικράτεια, επισήμανε, αποφεύγοντας… λοιπές (π.χ. περί πιθανής ανάμιξης του νεοφασιστικού Δεξιού Τομέα) διευκρινίσεις!
«Σημαίνει άραγε αυτό πόλεμο;» διερωτάται ο απεσταλμένος του βρετανικού δικτύου BBC στο Ντονέτσκ, Ντέιβιντ Στερν. «Ή μήπως η κυβέρνηση του Κιέβου μπορεί να συνεχίσει την “αντιτρομοκρατική” της επιχείρηση, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο την εξέλιξη αυτής της διογκούμενης εξέγερσης σε μια ανοιχτή σύγκρουση;». Η απάντηση θα εξαρτηθεί φυσικά από τη στάση του Κρεμλίνου. Κι αυτό με τη σειρά του διεμήνυσε χθες ότι οι επόμενες κινήσεις του θα εξαρτηθούν από τη στάση της Δύσης.
Προειδοποιεί η Ρωσία
Λίγα 24ωρα λοιπόν πριν από την κρίσιμη (πρώτη μεσούσης της κρίσης) τετραμερή σύνοδο Ε.Ε., ΗΠΑ, Ρωσίας και Ουκρανίας -η οποία έχει προαναγγελθεί για την Πέμπτη στη Βιέννη- κι ενώ η Ουάσινγκτον άρχισε και πάλι να απειλεί τη Μόσχα με κανονικές οικονομικές κυρώσεις, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε χθες ανακοίνωση, αφενός χαρακτηρίζοντας «εγκληματική» τη διαταγή του Κιέβου για χρήση στρατιωτικών δυνάμενων στην ανατολική Ουκρανία, αφετέρου προειδοποιώντας ανοιχτά τη Δύση πως «τώρα αποτελεί ευθύνη της να προλάβει έναν εμφύλιο πόλεμο στην Ουκρανία»!
Ζήτησε μάλιστα κατεπείγουσα σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος, για την εξέταση της κατάστασης στα ανατολικά της Ουκρανίας. Κι εκεί, στο στρογγυλό τραπέζι του «enfant gâté» της διεθνούς διπλωματίας, η Μόσχα φαίνεται ότι υπολογίζει πια στην ενεργό στήριξη ακόμη ενός μόνιμου μέλους του Σ.Α., επίσης μέλους των BRICs (των αναδυόμενων οικονομιών) και οσονούπω στενού ενεργειακού εταίρου της, της Κίνας.
Προχθές, εν τω μεταξύ, στην κοινή διάσκεψη ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον, ο Κινέζος υφυπουργός Οικονομικών, Ζου Γκουανγκιάο, μετέφερε μεν τη σύμφωνη γνώμη του Πεκίνου στο ουκρανικό «μνημόνιο», πλην όμως εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τη δανειοδοτική ικανότητα του Ταμείου -επειδή η μεταρρύθμισή του ακόμη «σκοντάφτει» στο απρόθυμο αμερικανικό Κογκρέσο- καθώς και για τις επιπτώσεις της ουκρανικής κρίσης στη διεθνή οικονομία, κυρίως στην αποπληθωρισμένη Ευρώπη…
